Καταπληκτικά νέα από την SpaceX, η οποία σήμερα κατάφερε να χρησιμοποιήσει για δεύτερη φορά το πρώτο στάδιο του πυραύλου της, Falcon9, σε μια εκτόξευση ενός τηλεπικοινωνιακού δορυφόρου που κατευθύνεται σε γεωστατική τροχιά.
Το πρώτο στάδιο που έκανε σήμερα τη δεύτερη πτήση του είχε πετάξει ξανά περίπου ένα χρόνο πριν και είχε προσγειωθεί στην αυτόνομη πλατφόρμα στη θάλασσα.
Σήμερα πραγματοποιήθηκε ένα τεράστιο βήμα προς την κατεύθυνση της πιο εύκολης και οικονομικής πρόσβασης στο διάστημα, που θα ανοίξει το δρόμο για την πιο σταθερή παρουσία μας πέρα από τη Γη.
Μπράβο στην SpaceX.
Falcon 9 first stage has landed on Of Course I Still Love You — world’s first reflight of an orbital class rocket.
That's what I like to see @spacex. Cheering too loud to hear commentary. Only second time landed on drone ship. 1st reused @spacex rocket pic.twitter.com/uk2YWX9ma4
Η SpaceX τα κατάφερε πάλι. Πριν λίγο για δεύτερη φορά προσγείωσε το πρώτο στάδιο του πυραύλου της στην θαλάσσια πλατφόρμα (τρίτη συνολικά προσγείωση μαζί με αυτή που είχαν στη στεριά), αφού πρώτα είχε στείλει στην πορεία του για μια γεωστατική τροχιά το δεύτερο στάδιο με έναν τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο. Παρακάτω ακολουθούν κάποια σχετικά tweets, ενώ αυτή τη στιγμή το δεύτερο στάδιο μόλις έθεσε τον δορυφόρο στην τροχιά του.
The Falcon 9 first stage has landed on the droneship
Πρόσφατα μάλιστα είχαν ανακοινώσει την πρόθεση της εταιρίας να στείλει αποστολή στον Άρη μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Συγχαρητήρια στην SpaceX για μια ακόμα επιτυχία λοιπόν και καλή συνέχεια με τις προσπάθειές τους.
Σήμερα, η SpaceX είχε μια πολύ μεγάλη επιτυχία. Εκτός από το ότι κατάφερε να τοποθετήσει σε τροχιά 11 τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους, κατάφερε να προσεδαφίσει και το πρώτο στάδιο του πυραύλου Falcon-9, κάτι που είναι στα σχέδια της SpaceX εδώ και καιρό, αλλά δεν είχε καταφέρει να πετύχει μέχρι τώρα.
Σήμερα λοιπόν το κατάφερε αρκετά θεαματικά, όπως μπορεί να δει κανείς στο παρακάτω βίντεο.
Η προσεδάφιση αυτή είναι μια μεγάλη επιτυχία και ανοίγει και τον δρόμο σε ένα άλλο από τα μεγάλα σχέδια της SpaceX, τις αποστολές στον Άρη.
Καταρχήν, καλή χρονιά να έχουμε, αν και δεν το βλέπω. Για εμένα δεν ξεκίνησε και πολύ καλά, αλλά τουλάχιστον ήρθε αυτή η ιστορία και μου έφτιαξε κάπως τη διάθεση, ενώ έδωσε αφορμή και για αυτό το post, γιατί δεν είχα όρεξη να γράψω τίποτα άλλο.
Καμιά φορά πετυχαίνω σε συζητήσεις, άτομα που θεωρούν ότι η Σχετικότητα δεν ισχύει και ότι ο Einstein ήταν απατεώνας και ότι υπάρχει μια παγκόσμια επιστημονική συνωμοσία κλπ. Πάντα αυτές οι συζητήσεις αναλώνονται γύρω από την κινηματική της Σχετικότητας, τα ρολόγια που τρέχουν πιο αργά, τους δίδυμους που γερνάνε πιο γρήγορα και πιο αργά, τα προβλήματα του ταυτοχρονισμού και διάφορα τέτοια. Φυσικά η Σχετικότητα έχει επαληθευτεί πειραματικά σε όλα αυτά τα πράγματα και με το παραπάνω (έχει ενδιαφέρον και αυτή η εργασία στο Science με το σχετικό podcast), αλλά πέρα από αυτό, η Σχετικότητα δεν είναι μόνο η κινηματική της. Είναι και το πως έχει ενταχθεί σε όλο το οικοδόμημα της φυσικής. Σε κάθε τέτοια περίπτωση συνήθως μπαίνω στη διαδικασία και σκέφτομαι πόσο διαφορετική θα ήταν η φύση αν δεν ίσχυε η σχετικότητα (που είναι με άλλα λόγια, το πόσο καλά ξέρουμε ότι η σχετικότητα είναι σωστή). Πολλές φορές προσπαθώ να σκεφτώ και κανένα χτυπητό παράδειγμα από την καθημερινότητα για το γιατί η σχετικότητα ισχύει.
Το πρώτο που μου έρχεται πάντα στο μυαλό είναι ο ηλεκτρομαγνητισμός και τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα και όλες οι εφαρμογές τους (ραδιόφωνα, τηλεοράσεις επικοινωνίες κλπ). Φυσικά ο ηλεκτρομαγνητισμός είναι μια σχετικιστική θεωρία.
Το δεύτερο είναι η εξίσωση Dirac και η σχετικιστική φύση ουσιαστικά των ηλεκτρονίων και του spin τους. Στην κβαντική περιγραφή της ύλης όταν βάζεις μέσα τη σχετικότητα, προκύπτει ως ιδιότητα των σωματιδίων με φυσικό τρόπο (από την εξίσωση της ενέργειας των σωματιδίων με μάζα) ότι τα σωματίδια πρέπει να έχουν spin. Και ποια είναι η εφαρμογή αυτού; Το ότι υπάρχει ο περιοδικός πίνακας των στοιχείων και το ότι τα στοιχεία έχουν τις χημικές ιδιότητες που έχουν, γιατί μπορεί η κβαντομηχανική από μόνη της να μην αφήνει το ηλεκτρόνιο να κάνει βουτιά στον πυρήνα, αλλά το ότι τα ηλεκτρόνια κατανέμονται στις στιβάδες όπως κατανέμονται, με αποτέλεσμα συγκεκριμένες χημικές ιδιότητες για κάθε στοιχείο, είναι αποτέλεσμα του ότι έχουν spin και του ότι είναι φερμιόνια. Για όλα αυτά φταίει η σχετικότητα λοιπόν. Πιο πρακτικά, όλα αυτά σημαίνουν ότι εξαιτίας της Σχετικότητας ο κόσμος γύρω μας είναι όπως τον βλέπουμε και γι' αυτό υπάρχουμε και εμείς. Αλλά αυτό είναι πολύ ψηλό νόημα.
Η παραπάνω σκέψη οδηγεί και στο γεγονός της ύπαρξης της αντιύλης που είναι και αυτό ένα αποτέλεσμα της σχετικότητας.
Και μετά από αυτά υπάρχουν και οι εφαρμογές του τύπου "πυρηνική ενέργεια" και "ατομική βόμβα", που είναι θεαματικές αποδείξεις της ισχύος της Σχετικότητας.
Αυτά λοιπόν σκέφτομαι συνήθως σε τέτοιες συζητήσεις.
Πέρα από όλα αυτά (μικρά και μεγάλα), πρόσφατα βγήκε μια εργασία στο PRL που δείχνει ότι υπάρχει και μια ακόμα εφαρμογή της Σχετικότητας, που δεν θα μπορούσε να λειτουργεί χωρίς την Σχετικότητα, που δεν περνάει εύκολα από το μυαλό και που δεν θα μπορούσε να είναι πιο καθημερινή.
Το άρθρο στο PRL έχει τίτλο, "Relativity and the Lead-Acid Battery" (arXiv:1008.4872 [cond-mat.mtrl-sci]) και περιγράφει ουσιαστικά το πως εξαρτάται η Ηλεκτρεγερτική Δύναμη (ΗΕΔ) της μπαταρίας από το αν θα πάρει κανείς υπόψιν του τις σχετικιστικές διορθώσεις στους υπολογισμούς της χημικής δυναμικής/κινητικής των αντιδράσεων που προκαλούν την ανταλλαγή των ηλεκτρονίων ανάμεσα στην άνοδο και την κάθοδο. Το αποτέλεσμα είναι θεαματικό. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της εργασίας, η θεωρητική παραγόμενη ΗΕΔ χωρίς Σχετικότητα είναι 0.39V και με Σχετικότητα είναι 2.13V. Η πειραματικά μετρούμενη ΗΕΔ είναι 2.107V, που σχεδόν συμπίπτει με την Σχετικιστική τιμή, ενώ η μη Σχετικιστική δεν πλησιάζει καν.
Τι σημαίνει όμως με και χωρίς την Σχετικότητα στον υπολογισμό της ΗΕΔ; Πρακτικά η Σχετικότητα έχει να κάνει με τη δομή των τροχιακών των ατόμων του Μολύβδου και κατ'επέκταση με τις ενέργειες που παίζουν σε κάθε χημική ένωση που σχηματίζει ο Μόλυβδος, από όπου με την σειρά της εξαρτάται η ελεύθερη ενέργεια της αντίδρασης που προκαλεί την μεταφορά των φορτίων και άρα από εκεί η ΗΕΔ.
Φοβερό έτσι; Όπως λένε και στο paper,
In conclusion, the lead-acid battery belongs to those familiar phenomena, whose characteristic features are due to the relativistic dynamics of fast electrons when they move near a heavy nucleus. In this case the main actors are the 6s valence electrons of lead, in the substances involved. This insight may not help one to improve the lead battery, but it could be useful in exploring alternatives.
Finally, we note that cars start due to relativity.
Σήμερα λοιπόν είδαμε σε ζωντανή σύνδεση στο Παν/μιο, τις πρώτες δέσμες να κυκλοφορούν στους δύο δακτυλίους του LHC.
Άμεσα ερευνητικά, τα πειράματα του CERN δεν είναι στα ενδιαφέροντά μου. Αλλά τόσο τα σχετικά με το σωματίδιο Higgs και την Super Symmetry (SUSY), όσο και το ζήτημα των έξτρα διαστάσεων (large extra dimensions) και ότι αφορά τις mini black holes, με ενδιαφέρουν επιστημονικά (και ειδικότερα οι mini black holes που δεν είναι και τόσο μακριά μου). Έτσι το όλο γεγονός είχε και κάποια σχετική συγκίνηση. Ειδικά αν σκεφτεί κανείς τον κόσμο που οραματίστηκε αυτό το πείραμα και τον κόσμο που δούλεψε για αυτή τη μέρα και την περιμένει τόσα χρόνια.
Για εμένα πάντως, αυτό που για πολλούς ίσως μοιάζει τρομακτικό, δηλαδή το ενδεχόμενο της δημιουργίας των mini black holes στο LHC, είναι ίσως το πιο συγκλονιστικό και ενδιαφέρον ενδεχόμενο. Και ο λόγος είναι ότι θα δείξει ακριβώς την ύπαρξη μεγάλων έξτρα διαστάσεων (σχετικά μεγάλες αλλά κλειστές, συμπαγοποιημένες).
Συνοψίζοντας, η μέρα σήμερα ήταν μια όμορφη μέρα και άνοιξε ο δρόμος για ένα νέο παράθυρο στο σύμπαν. Αυτό είναι αρκετό για να ξεχάσω όλες τις βλακείες που άκουσα (από συγκρούσεις με θεούς και δαίμονες, μέχρι να δοθούν τα λεφτά του CERN για να ταΐσουμε τον κόσμο που πεινάει). Το μόνο που μένει να πω είναι:
Citius, Altius, Fortius...
-------------------------------------------- Update: Από το Wired magazine, αυτό το video
Χάζευα χθες το βράδι την εκπομπή του υποψήφιου μεγαλύτερου Έλληνα όλων των εποχών, Λάκη Λαζόπουλου (για τους αναπληρωματικούς δείτε στου Old Boy). Κάποια στιγμή αναφέρθηκε και στην συζήτηση για την πυρηνική ενέργεια. Έδειξε λοιπόν κάποια αποσπάσματα από μία πρωινο-μεσημεριανή εκπομπή της ΝΕΤ. Στο ένα απόσπασμα πρωταγωνιστούσε ο «Λένιν», Ανδρέας Θεοφίλου (ερευνητής του Ινστιτούτου Επιστήμης Υλικών του Δημόκριτου, αναφερόμενος ως «πυρηνικός επιστήμονας») ο οποίος, όπως απαιτεί η σχετική φιλολογία, αναφέρθηκε στο Τσέρνομπιλ. Στο δεύτερο απόσπασμα ήταν ένας απίθανος τύπος ο οποίος ισχυρίστηκε ότι το Τσέρνομπιλ και το Τσάλεντζερ ήταν εργατικά ατυχήματα που προκληθήκαν από στέρηση ύπνου.
Ήμαρτον. Δηλαδή ότι μαλακία έχει στο κεφάλι του ο καθένας βγαίνει και την λέει και μετά ακολουθούν και άλλοι βλάκες που την αναπαράγουν; Για το Τσέρνομπιλ τα έχω ξαναπεί, αλλά όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να διαβάσει όλες τις λεπτομέρειες στο σχετικό άρθρο της Wikipedia. Αυτό με το Τσάλεντζερ όμως μου χτύπησε πολύ άσχημα. Και ο λόγος είναι ότι είναι απόλυτα ξεκάθαροι οι λόγοι που προκλήθηκε το ατύχημα και είχαν να κάνουν με τον τρόπο που λειτουργούσε η NASA και όχι με κάποιον φουκαρά μηχανικό που δούλευε υπερωρίες (αν και γινόταν και αυτό).
Ας πούμε όμως λίγα λόγια για το ατύχημα. Το ατύχημα προκλήθηκε ουσιαστικά εξαιτίας σχεδιαστικού προβλήματος των προωθητήρων στερεού καυσίμου του διαστημικού λεωφορείου. Χονδρικά μπορούμε να πούμε ότι οι προωθητήρες είναι κατασκευασμένοι σε κομμάτια τα οποία συνδέονται μεταξύ τους. Στα σημεία σύνδεσης λοιπόν πρέπει να υπάρχει μία «φλάντζα», αυτό που λέμε δακτύλιος Ο (O-ring), η οποία να στεγανοποιεί τις συνδέσεις των τμημάτων. Ο δακτύλιος Ο ήταν ένας πλαστικός δακτύλιος σχεδιασμένος να λειτουργεί σε θερμοκρασίες πάνω από τους 12 βαθμούς Κελσίου, δηλαδή η στεγανοποίηση ήταν εγγυημένη από τον κατασκευαστή μόνο για θερμοκρασίες μεγαλύτερες από την παραπάνω. Ο λόγος ήταν ότι σε θερμοκρασίες χαμηλότερες από 12 βαθμούς, το υλικό έχανε την ελαστικότητά του με αποτέλεσμα να διατηρεί τις όποιες παραμορφώσεις είχε υποστεί. Ο δακτύλιος Ο από τον σχεδιασμό του πρωοθητήρα, ήταν το μόνο μέτρο που υπήρχε για την στεγανοποίηση των τμημάτων. Έτσι αν για κάποιο λόγο ο δακτύλιος Ο δεν στεγανοποιούσε, τότε τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να είναι καταστροφικά. Το πρόβλημα αυτό είχε επισημανθεί από τον αρχιμηχανικό της εταιρίας που σχεδίασε τους πυραύλους. Και όχι μόνο είχε επισημανθεί, αλλά ακόμα και την ημέρα της εκτόξευσης με δεδομένες τις καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν (θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν), οι ανησυχίες αυτές είχαν εκφραστεί στον υπεύθυνο πτήσης. Αντί όμως να πάρει την απόφαση να αναβάλει και πάλι την εκτόξευση (η συγκεκριμένη εκτόξευση είχε αναβληθεί αρκετές φορές με αποτέλεσμα η πίεση για εκτόξευση να είναι αυξημένη) «εκβίασε» την θετική γνωμοδότηση από την πλευρά των κατασκευαστών του προωθητήρα.
Τελικά η κατάσταση αποδείχτηκε να είναι ακόμα χειρότερη, αφού σε κάποιες από τις συνδέσεις των προωθητήρων η θερμοκρασία ήταν ακόμα χαμηλότερη εξαιτίας ρεύματος ψυχρού αέρα που προερχόταν από την δεξαμενή υγρού οξυγόνου. Με την εκτόξευση του διαστημικού λεωφορείου, ένας από τους δακτυλίους Ο διατηρώντας την παραμόρφωσή του, δεν κάλυψε κάποιο κενό που δημιουργήθηκε στον αντίστοιχο σύνδεσμο του προωθητήρα με αποτέλεσμα θερμά αέρια να βγουν και να κάψουν την δεξαμενή υγρού υδρογόνου. Το αποτέλεσμα ήταν οι εικόνες που όλοι έχουμε δει. Περισσότερες λεπτομέρειες μπορεί να δει κανείς στο σχετικό άρθρο της wikipedia.
Την υπόθεση διερεύνησε επιτροπή στην οποία συμμετείχε και ο Feynman, ο οποίος και επισήμανε το πρόβλημα με τους δακτυλίους Ο και τα γενικότερα ζητήματα ασφάλειας που υπήρχαν στις διαδικασίες της NASA.
Το ατύχημα λοιπόν προκλήθηκε από την εγκληματική αμέλεια της NASA και το καθεστώς που επικρατούσε (που οφειλόταν εν μέρει και στην πολιτική που ακολουθούσαν οι τότε κυβερνήσεις). Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποδοθεί σε σύνδρομα στέρησης ύπνου και τέτοια κουραφέξαλα. Η ευθύνη ήταν κεντρική.
Τέλος πάντων, πέρα από τις λεπτομέρειες της συγκεκριμένης περίπτωσης, η ουσία είναι ότι έτσι δημιουργούνται οι διάφοροι μύθοι. Κάποιος βγαίνει και λέει μία βλακεία η οποία αναπαράγεται από άλλους και τελικά καταλήγει να είναι καθιερωμένη γνώση.
Υπάρχει ένα πολύ ωραίο άρθρο το οποίο έχει σχέση και με αυτό το θέμα αλλά και στα σχετικά με την συζήτηση για την πυρηνική ενέργεια στο blog Backreaction Backreaction: The Illusion of Knowledge.
Πυρηνική ενέργεια και πάλι λοιπόν, αφού το θέμα βρέθηκε στην επικαιρότητα, αλλά και όχι μόνο. Ας ξεκινήσουμε όμως από την επικαιρότητα.
Δεν έχω καμία διάθεση να υπερασπιστώ την διατύπωση του Σουφλιά, αλλά οι περιστάσεις και η βλακεία με φέρνουν σ’ αυτή τη θέση. Δεν ξέρω ποιος βλάκας το σκέφτηκε, αλλά η πυρηνική ενέργεια δεν είναι ανανεώσιμη. Όσο όμως και να χτυπάνε τον πισινό τους κάποιοι, δεν επιβαρύνει με κανέναν τρόπο το περιβάλλον και άρα υπό αυτή ακριβώς την έννοια είναι πράσινη. Και ο λόγος που δεν επιβαρύνει το περιβάλλον είναι πολύ απλός. Σε αντίθεση με τις διάφορες μορφές χημικής καύσης, τα προϊόντα είναι πολύ λιγότερα και βρίσκονται και σε περιορισμένο χώρο αντί να εκλύονται ελεύθερα στο περιβάλλον. Όλα τα άλλα είναι κυρίως φιλολογίες που ξεκινάνε από το ότι δεν υπάρχει ουσιαστική αντίληψη του τι είναι ραδιενέργεια.
Έτσι λοιπόν αυτές τις ημέρες παρακολουθούμε το γαϊτανάκι γύρω από αυτό το θέμα.
Πραγματικά μου προκαλεί απογοήτευση ο σκοταδισμός και η κινδυνολογία που επικρατεί γύρω από το θέμα της πυρηνικής ενέργειας. Η πυρηνική ενέργεια είναι a priori «κακή» και εξ’ ορισμού επικίνδυνη. Δηλαδή φτάνει τα όρια του μεταφυσικού ο φόβος για την πυρηνική ενέργεια. Μου είναι απολύτως ακατανόητο το πώς κάποιοι θέλουν ακόμα να φοβούνται μπαμπούλες κάτω από τα κρεβάτια τους και μέσα στις ντουλάπες τους. Αυτοί που τυφλά και συστηματικά αντιτίθενται στην πυρηνική ενέργεια, δεν καταδέχονται να διατυπώσουν (δεν γνωρίζω αν είναι και σε θέση δηλαδή) ένα σοβαρό επιχείρημα ενάντια στην πυρηνική ενέργεια. Αντί αυτού ανατρέχουν σε τρομοκρατικές παραπομπές (Three Mile Island) και εκφοβιστικούς συνειρμούς (Τσέρνομπιλ) που στοχεύουν όχι στην λογική, αλλά στον υποσυνείδητο φόβο. Το επιχείρημα του τύπου, «Η πυρηνική ενέργεια είναι επικίνδυνη γιατί έχει υπάρξει το Τσέρνομπιλ» μου φέρνει στο μυαλό τη συζήτηση για το ποιο είναι το πιο ασφαλές μέσο, το αεροπλάνο ή το αυτοκίνητο. Η απάντηση ενώ είναι γνωστή σχεδόν σε όλους, οι περισσότεροι προτιμούν και εμπιστεύονται φυσικά το αυτοκίνητο, αλλά ο λόγος έχει σχέση με την ψυχολογία και όχι τα δεδομένα. Η θέση για παράδειγμα ότι με την πυρηνική ενέργεια υπάρχει πάντα ο κίνδυνος ενός ατυχήματος σαν το Τσέρνομπιλ, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με σοβαρότητα, αφού δεν είναι καν λάθος. Δηλαδή και μόνο η γενικότητα της διατύπωσης δεν επιτρέπει να γίνει αποδεκτή ούτε προς συζήτηση η παραπάνω πρόταση. Όπως έχω εξηγήσει και παλαιότερα, συγκεκριμένα οι αντιδραστήρες τύπου Τσέρνομπιλ ήταν αντιδραστήρες θετικής ανάδρασης (δηλαδή ουσιαστικά βόμβες έτοιμες να εκραγούν) και τέτοιοι αντιδραστήρες ούτε υπάρχουν εν λειτουργία αλλά ούτε και πρόκειται να ξανακατασκευαστούν. Αντιθέτως, όλοι οι νέοι αντιδραστήρες, εκτός από τα ενεργητικά συστήματα ασφαλείας που έχουν (και μπορούν ενδεχομένως κάποια στιγμή να αποτύχουν) έχουν και παθητικά συστήματα ασφαλείας, δηλαδή είναι σχεδιασμένοι με αρνητική ανάδραση. Το δε επιχείρημα που άκουσα αυτές τις ημέρες που λέει ότι, «εδώ τόσα χρόνια δεν μπορούμε να διαχειριστούμε τα σκουπίδια και θα διαχειριστούμε τα πυρηνικά απόβλητα», μόνο ως προσβλητικό προς την ευφυΐα μου μπορώ να το εκλάβω. Και ο λόγος είναι ότι δεν μπορώ να πιστέψω ότι ο κύριος που το διατυπώνει δεν ξέρει ή δεν καταλαβαίνει ότι την διαχείριση των υπολοιμάτων της καύσης φυσικά και δεν πρόκειται να την κάνουμε εμείς. Δηλαδή τι λέμε τώρα, ούτε το εργοστάσιο δεν θα διαχειριστούμε. Και αυτό γιατί δεν είναι και μαλάκες αυτοί που θα μας το φτιάξουν, ώστε να μας αφήσουν να τα κάνουμε μπάχαλο. Φυσικά το παραπάνω επιχείρημα θα μπορούσε και να υπονοεί ότι αν φτιάχναμε πυρηνικό εργοστάσιο, μπορεί και να το έφτιαχνε ο Μπόμπολας για παράδειγμα, πράγμα το οποίο φυσικά και είναι εκτός πραγματικότητας. Όλα αυτά, δεν υπάρχει λόγος να τα παίρνουμε προσωπικά αφού για παράδειγμα οι Γάλλοι που έχουν δώσει την τεχνογνωσία τους στους Αμερικάνους, όχι μόνο τους τα έφτιαξαν τα εργοστάσια, αλλά τους κάνουν και την τεχνική διαχείριση, όπου οι Αμερικάνοι δεν είναι και χθεσινοί όπως εμείς.
Έτσι λοιπόν στα θέματα της πυρηνικής ενέργειας, οι μόνοι που βλέπω να διατυπώνουν σοβαρές επιφυλάξεις, ανησυχίες ή ενστάσεις είναι όσοι διατίθενται θετικά προς αυτή.
Ξεφεύγοντας από την επικαιρότητα τώρα, θέλω να αναφερθώ λίγο και στο αφιέρωμα του περιοδικού «Energy point» στην πυρηνική ενέργεια. Το τεύχος του Μαρτίου είχε πέντε άρθρα πάνω στο θέμα, από τα οποία θα ξεχωρίσω το άρθρο που έγραψε ο Δρ. Αναστάσιος Γιούτσος. Από αυτό το άρθρο παραθέτω και το παρακάτω ενδιαφέρον απόσπασμα:
Οι τεχνολογίες που βασίζονται στην καύση ορυκτών καυσίμων έχουν τα υψηλότερα ποσοστά εκπομπής, με την καύση άνθρακα να έχει τυπικά διπλάσιο ποσοστό εκπομπής από ότι η καύση φυσικού αερίου. Εξετάζοντας τις μεγάλες διακυμάνσεις στην τεχνολογία μετατροπής καυσίμου σε ηλεκτρική ενέργεια, μπορεί να ειπωθεί ότι τα ποσοστά εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου μπορούν να είναι μία τάξη μεγέθους υψηλότερα από ότι στα σύγχρονα ηλιακά φωτοβολταïκά συστήματα και μέχρι δύο τάξεις μεγέθους υψηλότερα από ότι στην πυρηνική και υδροηλεκτρική ενέργεια. Οι εκτιμήσεις για τα αέρια του θερμοκηπίου για τα αιολικά και την βιομάζα βρίσκονται μεταξύ των εκτιμήσεων που αφορούν τα ηλιακά και πυρηνικά συστήματα. Ένα σημαντικό συμπέρασμα, που δεν μπορεί να τονιστεί αρκετά, είναι ότι καμία τεχνολογία που χρησιμοποιείται για την παραγωγή και την χρήση ενέργειας – είτε πρόκειται για ηλεκτρική παραγωγή, μεταφορά ή άλλη – δεν συνδέεται με μηδενικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου. Οι διαφορές στο ποσοστό εκπομπής για τις διάφορες επιλογές, εντούτοις, μπορούν να είναι αρκετά σημαντικές. Αυτό το γεγονός βεβαίως θα επηρεάσει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και θα έχει επίπτωση στην επιλογή των εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας που θα περιλαμβάνεται στα μελλοντικά εθνικά ενεργειακά συστήματα.
Στο συγκεκριμένο αφιέρωμα υπάρχει ακόμα ένα άρθρο που έχει ενδιαφέρον, με τίτλο «Πυρηνική αναθέρμανση», το οποίο αναφέρεται και στα νέα σχέδια αντιδραστήρων που έχουν αναπτυχθεί ή αναπτύσσονται τώρα. Το άρθρο λίγο πολύ αναφέρεται σε αυτά που είχα αναφερθεί και εγώ παλαιότερα.
Φυσικά δεν θα μπορούσε να απουσιάζει και το σχετικό τρομοκρατικό άρθρο, από το οποίο εμπνεύστηκα και τον τίτλο, στο οποίο γίνεται η επίκληση σε όλα όσα αναφέρω και παραπάνω.
Ο Βασικός όμως λόγος που ήθελα να αναφερθώ και πάλι στην πυρηνική ενέργεια είναι το άρθρο από το blog Quirks &Quarks με τίτλο Nuke necessity: think small. Το άρθρο αναφέρεται στην δυνατότητα παραγωγής πυρηνικής ενέργειας από μικρότερης κλίμακας μονάδες που αναπτύσσονται από διάφορους οργανισμούς.
Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί ο παρακάτω αντιδραστήρας από την Toshiba, ισχύος 50 MWe, ο οποίος χαρακτηρίζεται και ως «πυρηνική μπαταρία»:
Toshiba has a system called 4S (Super Safe, Small and Simple), which the town of Galena, Alaska is interested in, as a replacement for its diesel generators. The fast-breeder reactor is sealed at the factory, has almost no moving parts, is self-regulating and, on paper, can run for 30 years without needing new fuel. It accomplishes that by breeding new fuel as the fission reaction takes place. The 1-metre wide, 2-metre tall reactor sits in a heavy metal tube 20 metres long, which is buried underground. The only parts sticking above ground are pipes to run water down the hole where it is boiled by the heat from the reactor, then comes back up as steam to run a turbine generator. No one touches the reactor; the liquid sodium coolant inside circulates by convection and at the end of its life, the whole thing is shipped back to Japan for replacement. You can even gang several small reactors together to meet a bigger demand.
Ο αντιδραστήρας αυτός λοιπόν, είναι αντιδραστήρας τύπου «Liquid Metal cooled Fast Reactor», δηλαδή για την ψύξη του χρησιμοποιείται υγρό μέταλλο (νάτριο, μόλυβδο, κλπ.) και ο αντιδραστήρας λειτουργεί με «γρήγορα» νετρόνια. Αυτού του τύπου οι αντιδραστήρες λειτουργούν σε συνθήκες ατμοσφαιρικής πίεσης και έχουν παθητικά συστήματα ασφαλείας. Το γεγονός ότι λειτουργούν με γρήγορα νετρόνια τους δίνει την δυνατότητα να παράγουν (breeder) και να «κάψουν» και άλλα καύσιμα εκτός από ουράνιο. Ένα ακόμα θετικό με την καύση της ακολουθίας των παραγώγων του ουρανίου (πλουτώνιο, κλπ.) είναι ότι τα τελικά υπολοίματα έχουν χρόνους ημιζωής της τάξης των εκατονταετιών αντί για πολλές χιλιάδες χρόνια.
Στην σειρά αυτή των αντιδραστήρων ανήκουν τα μοντέλα τύπου STAR (Secure Transportable Autonomous Reactor) τα οποία αναπτύσσονται από συνεργασίες στην Αμερική και την Ιαπωνία (το παραπάνω μοντέλο της Toshiba). Εκτός από τα μοντέλα που θα παράγουν απευθείας ηλεκτρική ενέργεια, σχεδιάζονται και μοντέλα που θα παράγουν υδρογόνο (STAR-H2) προκειμένου να τροφοδοτηθούν ενεργειακές εφαρμογές με βάση το υδρογόνο.
Ένας ακόμα τύπος αντιδραστήρων είναι και οι «Molten Salt Reactors» οι οποίοι διαφοροποιούνται από τον παραπάνω τύπο αντιδραστήρων στο ότι ως καύσιμο χρησιμοποιούν ένα μίγμα αλάτων του ουρανίου και θορίου διαλυμένα σε φθοριούχο λίθιο και βηρύλλιο. Από τους αντιδραστήρες αυτού του τύπου, ενδιαφέρον παρουσιάζει το μοντέλο της Fuji ισχύος 100 MWe:
The attractive features of this MSR fuel cycle include: the high-level waste comprising fission products only, hence shorter-lived radioactivity; small inventory of weapons-fissile material (plutonium-242 being the dominant plutonium isotope); low fuel use (the French self-breeding variant claims 50kg of thorium and 50kg uranium-238 per billion kWh); and safety due to passive cooling up to any size.
Όλα αυτά και ακόμα περισσότερα τεχνικά στοιχεία, στα οποία δεν έχει νόημα να μπω αφού εδώ απλά ήθελα να παρουσιάσω κάποιες ιδέες που μου φάνηκαν πολύ ενδιαφέρουσες, υπάρχουν στην παρακάτω αναφορά:
Hore-Lacy, Ian (Lead Author); World Nuclear Association (Content Partner); Cutler J. Cleveland (Topic Editor). 2008. "Small nuclear power reactors." In: Encyclopedia of Earth. Eds. Cutler J. Cleveland (Washington, D.C.: Environmental Information Coalition, National Council for Science and the Environment). [First published in the Encyclopedia of Earth September 4, 2006; Last revised February 12, 2008; Retrieved May 5, 2008]. < http://www.eoearth.org/article/Small_nuclear_power_reactors >
Αξίζει να αναφέρουμε ότι αντιδραστήρες όπως τα παραπάνω παραδείγματα, επειδή ακριβώς είναι τόσο μικρής κλίμακας, μπορούν να θεωρηθούν ως επιλογές και για τη χώρα μας, η οποία έχει τα γνωστά προβλήματα σεισμικότητας και διαχείρισης.
Προσωπικά είμαι υπέρ της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας, γιατί είναι μία αξιόπιστη λύση δεδομένου ότι εφαρμόζεται σωστά και με ασφάλεια. Δεν θεωρώ όμως (δυστυχώς) ότι αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι έτοιμη να μπει στην πυρηνική εποχή, κυρίως γιατί ο κόσμος δεν είναι ακόμα έτοιμος να δεχτεί με υπεύθυνη θέση μία τέτοια προοπτική. Εκεί βρίσκεται και το πρόβλημα σχετικά με την στάση που πρέπει να έχουμε για την χρήση της πυρηνικής ενέργειας από τους γείτονές μας. Δηλαδή, δεν είμαστε σε θέση να έχουμε μία σοβαρή άποψη για το πώς θα πρέπει να προχωρήσουν οι γείτονες στα δικά τους πυρηνικά προγράμματα. Το αποτέλεσμα είναι να προχωράνε με επιλογές που πιθανόν να είναι επικίνδυνες για εμάς. Αντιθέτως, αν υπήρχε μία σχετική συνεργασία στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, θα μπορούσαμε να έχουμε έναν σχετικό έλεγχο στην χάραξη της ενεργειακής πολιτικής που είναι βασισμένη στην πυρηνική ενέργεια στην γειτονιά μας.
---------------------------- Ps. Ξέχασα να αναφέρω ένα άρθρο πάνω στο θέμα της ανακύκλωσης των πυρηνικών καυσίμων και της αποθήκευσης των υπολοιμάτων που έχει το τελευταίο τεύχος του Scientific American. Το άρθρο έχει τίτλο Nuclear Fuel Recycling: More Trouble Than It's Worth και είναι διαθέσιμο on-line ολόκληρο. Αξίζει να δει κανείς και τη συζήτηση που γίνεται στο site σχετικά με το άρθρο. Κατά την γνώμη μου στο συγκεκριμένο άρθρο υπερεκτιμάτε ο κίνδυνος σχετικά με την τρομοκρατία και την κατασκευή βόμβας πλουτωνίου από τρομοκράτες. Ακόμα, το άρθρο αφορά μόνο μεγάλες μονάδες παραγωγής, της κλίμακας των GW και όχι μονάδες όπως αυτές που αναφέρω παραπάνω. Όπως και να έχει, το θέμα της φύλαξης τον υπολοιμάτων στο οποίο γίνεται αναφορά έχει ενδιαφέρον.
Το προηγούμενο άρθρο με τίτλο Μήνυση εναντίων CERN και LHC πολλοί θα κατάλαβαν ότι είναι πρωταπριλιάτικη φάρσα (δείτε και αυτό Black Hole Bomb). Είναι τραγικό, αλλά δεν είναι φάρσα. Τουλάχιστον δεν είναι όλα φάρσα. Το ψεύτικο κομμάτι αφορά την εκδίκαση της υπόθεσης και την απόφαση του δικαστηρίου, αλλά η ιστορία της μήνυσης είναι απόλυτα πραγματική.
Το απόσπασμα από τους New York Times:
The lawsuit, filed March 21 in Federal District Court, in Honolulu, seeks a temporary restraining order prohibiting CERN from proceeding with the accelerator until it has produced a safety report and an environmental assessment. It names the federal Department of Energy, the Fermi National Accelerator Laboratory, the National Science Foundation and CERN as defendants.
επισημαίνει ότι η μήνυση κατατέθηκε στις 21 Μαρτίου και αφορά το CERN, το FermiLab το υπουργείο Ενέργειας και το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών της Αμερικής. Όπως περιγράφει το άρθρο, η μήνυση κατατέθηκε στην Χαβάη για οικονομικούς λόγους. Η ιδέα είναι ότι με την έκδοση περιοριστικών μέτρων για τους συνεργάτες του CERN στην Αμερική, θα καταφέρουν να αποτρέψουν την ολοκλήρωση των εργασιών στο LHC.
In an interview, Mr. Wagner said, “I don’t know if they’re going to show up.” CERN would have to voluntarily submit to the court’s jurisdiction, he said, adding that he and Mr. Sancho could have sued in France or Switzerland, but to save expenses they had added CERN to the docket here. He claimed that a restraining order on Fermilab and the Energy Department, which helps to supply and maintain the accelerator’s massive superconducting magnets, would shut down the project anyway.
Οι διαδικασίες σχετικά με την μήνυση θα ξεκινήσουν από τον Ιούνιο
According to a spokesman for the Justice Department, which is representing the Department of Energy, a scheduling meeting has been set for June 16.
Για την όλη ιστορία με τους φόβους γύρω από την καταστροφή της Γης από την λειτουργία του LHC έχει δημιουργηθεί το site http://www.lhcconcerns.com/, ενώ συγκεκριμένα για την μήνυση γίνεται αναφορά εδώ.
Αυτά είναι λοιπόν όλα τα σχετικά με την παράνοια (ξεχνώντας ότι αφορά το http://www.orthodoxia.gr/) γύρω από το LHC.
Ας δούμε όμως και από την πλευρά της Φυσικής, ποιο είναι ακριβώς το πρόβλημα με τις Μαύρες Τρύπες που θα φτιάξει το LHC.
=== «Μαύρες Τρύπες» ===
Καταρχήν ας πούμε λίγα πράγματα για τις Μαύρες Τρύπες. Σε αστροφυσικό επίπεδο, η ιδέα της Μαύρης Τρύπας πάει πίσω μέχρι την εποχή του Laplace ο οποίος έκανε την υπόθεση ότι αν κάποιο σώμα είχε αρκετά μεγάλη μάζα και αρκετά μικρή ακτίνα, τότε θα μπορούσε να έχει ταχύτητα διαφυγής μεγαλύτερη και από την ταχύτητα του φωτός και άρα αυτό το σώμα δεν θα ακτινοβολούσε, δηλαδή θα ήταν μαύρο. Η ιδέα αυτή φυσικά ήταν βασισμένη στην Νευτώνεια βαρύτητα.
Με την εισαγωγή της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας, άλλαξε η εικόνα που έχουμε για την βαρύτητα. Σταμάτησε να θεωρείται ως μία δύναμη. Η σχετικιστική αντίληψη είναι ότι η βαρύτητα οφείλεται στην γεωμετρία του χωροχρόνου και όχι σε κάποιο πεδίο δυνάμεων. Έτσι λόγω της καμπύλωσης του χωροχρόνου, τα σώματα κινούνται σε καμπύλες τροχιές, αντί για ευθείες όπως θα έπρεπε να κάνουν αν ήταν ελεύθερα (απουσία δυνάμεων), ενώ από την άλλη ο χωρόχρονος καμπυλώνεται εξαιτίας της παρουσίας της ύλης και της ενέργειας. Σχετικά είχα γράψει λίγα πράγματα και εδώ.
Έτσι λοιπόν, το πως θα κινηθεί το κάθε σώμα εξαρτάται από τις γεωδαισιακές τροχιές του χωροχρόνου. Στη σχετικότητα λοιπόν μια Μαύρη Τρύπα προκύπτει όταν έχουμε μία κατανομή ύλης και ενέργειας, που καμπυλώνει με τέτοιο τρόπο τον χωρόχρονο, ώστε να παγιδεύονται οι γεωδαισιακές που βρίσκονται σε μια περιοχή γύρω από την κατανομή της ύλης και της ενέργειας. Δηλαδή, αν τοποθετήσουμε ένα σώμα μέσα στην παραπάνω περιοχή, τότε αυτό δεν θα μπορέσει να διαφύγει ποτέ, αφού δεν υπάρχουν τροχιές που να το οδηγούν μακριά. Το σύνορο αυτής της περιοχής ονομάζεται ορίζοντας γεγονότων της μαύρης τρύπας. Υπάρχουν γεωδαισιακές που οδηγούν μέσα στον ορίζοντα, αλλά δεν υπάρχουν γεωδαισιακές που να οδηγούν έξω από αυτόν. Είναι δηλαδή μια επιφάνεια που μπορεί να την περάσει κάποιος μόνο από την μία μεριά.
Η καμπύλωση του χωροχρόνου εξαρτάται από την μάζα που την προκαλεί και άρα και η θέση, δηλαδή η ακτίνα, του ορίζοντα γεγονότων εξαρτάται από την συνολική μάζα που υπάρχει στο εσωτερικό του. Συγκεκριμένα, η ακτίνα του ορίζοντα γεγονότων για μια μαύρη τρύπα τύπου Schwarzschild έχει τη μορφή $$\reverse\opaque R_{Schw}=\frac{2GM}{c^2}$$. Έτσι αν για παράδειγμα ο Ήλιος γινόταν μία μαύρη τρύπα, δηλαδή αν είχαμε μία μαύρη τρύπα με τη μάζα του Ήλιου, τότε αυτή θα είχε ορίζοντα γεγονότων με ακτίνα R=2.9km, ενώ αν γινόταν η Γη μαύρη τρύπα η ακτίνα του ορίζοντά της θα ήταν R=8.87mm. Πρακτικά όμως, δεν μπορούμε να έχουμε μία μαύρη τρύπα με μάζα όσο η μάζα της Γης. Ο λόγος είναι ότι οι μαύρες τρύπες μπορούν να δημιουργηθούν μέσα από συγκεκριμένες αστροφυσικές διαδικασίες. Σε ότι αφορά το μέγεθος, μπορούμε να πούμε ότι έχουμε τρεις τύπους μαύρες τρύπες. Οι αστρικής μάζας μαύρες τρύπες που έχουν μάζα μέχρι λίγες φορές την μάζα του Ήλιου, οι μαύρες τρύπες μεσαίου μεγέθους που έχουν μάζα από μερικές δεκάδες μέχρι 100,000 φορές την μάζα του Ηλίου και οι μαύρες τρύπες που βρίσκονται στα κέντρα των γαλαξιών και έχουν μάζα μέχρι μερικά δισεκατομμύρια Ηλιακές μάζες.
Οι αστρικής μάζας μαύρες τρύπες δημιουργούνται από την διαδικασία της εξέλιξης ενός άστρου. Αν το άστρο έχει αρκετά μεγάλη μάζα, όταν θα εξαντλήσει τα πυρηνικά του αποθέματα και κάποια στιγμή θα καταρρεύσει υπό την επίδραση της βαρύτητάς του. Καθώς θα προχωράει η κατάρρευση και θα μικραίνει η ακτίνα και θα μεγαλώνει η πυκνότητα, κάποια στιγμή θα δημιουργηθεί ένας ορίζοντας γεγονότων ο οποίος θα περιέχει όλη την ύλη του άστρου.
Εδώ δημιουργείται και το πρώτο ζήτημα σχετικό με την καταστροφολογία. Συνήθως τα άστρα υπάρχουν σε συστήματα με δύο ή περισσότερα άστρα να γυρίζουν το ένα γύρω από το άλλο. Καθώς εξελίσσονται τα διπλά συστήματα πολύ συχνά συναντάμε το φαινόμενο το ένα άστρο να δίνει ύλη στο άλλο η οποία με την σειρά της δημιουργεί αυτό που λέμε δίσκο προσαύξησης γύρο από το άλλο αντικείμενο. Αυτό το φαινόμενο έχει συνδεθεί με την εικόνα του ενός άστρου να «τρώει» το άλλο. Αν τώρα το αντικείμενο που δέχεται την ύλη είναι μία μαύρη τρύπα τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο θεαματικά. Όχι από άποψη φυσικής, αλλά από άποψη δημοσιότητας. Από την μία το γεγονός ότι είναι αδύνατο να διαφύγει κάποιος από τον ορίζοντα μίας μαύρης τρύπας και από την άλλη η εικόνα του κανιβαλισμού συνθέτουν ένα πολύ φαντασμαγορικό σκηνικό που εμπνέει τρόμο. Φυσικά όλα αυτά καλλιεργούνται με βλακείες του τύπου:
όπου η μαύρη τρύπα παρουσιάζεται ως αδηφάγο τέρας που σχεδόν κυνηγά το θήραμά της. Φυσικά όλα αυτά είναι μπούρδες και φτάνουν στα όρια της τρομοκρατίας. Αν αυτή τη στιγμή αντικαθιστούσαμε τον Ήλιο με μία μαύρη τρύπα με την ίδια μάζα, τότε η μόνη διαφορά που θα αντιλαμβανόμασταν θα ήταν η απουσία φωτός. Δηλαδή από την άποψη της βαρύτητας δεν θα είχε σχεδόν καμία διαφορά. Ούτε θα μας κυνήγαγε ούτε τίποτα άλλο τέτοιο γραφικό. Οι τροχιές των πλανητών δεν θα άλλαζαν. Σίγουρα, αν κάποιο αντικείμενο είχε τέτοια τροχιά ώστε να πλησίαζε τον ορίζοντα και να έμπαινε στο εσωτερικό του, τότε νομοτελειακά θα χανόταν για πάντα, αλλά αν η τροχιά του δεν το οδηγούσε προς τα εκεί από πριν, το γεγονός ότι αντικαταστήσαμε τον Ήλιο με Μαύρη Τρύπα δεν θα είχε καμία σημασία.
=== «Μαύρες Τρύπες στο LHC» ===
Ωραία όλα αυτά με τις αστρικές μαύρες τρύπες. Με το LHC τι γίνεται; Θα φτιάξουν τέτοιο πράγμα στο LHC; Προφανώς όχι. Όταν μιλάμε για μαύρες τρύπες στο LHC, αναφερόμαστε σε μικρές μαύρες τρύπες. Αλλά όταν λέμε μικρές, μιλάμε για πολύ μικρές. Μαύρες τρύπες σαν υποατομικά σωματίδια. Ας τα δούμε όμως λίγο με τη σειρά.
Τι θα κάνει το LHC; Στο LHC (large hadrons collider ή μεγάλος αδρονικός επιταχυντής σε ελεύθερη μετάφραση) θα επιταχυνθούν δύο δέσμες πρωτονίων σε ενέργειες 7 TeV (τέρα-ηλεκτρονιοβόλτ) η κάθε μία και τελικά θα συγκρουστούν μεταξύ τους με συνολική ενέργεια 14 TeV (η ενέργεια που χρειάζεται για να σηκώσει κάποιος από το πάτωμα ένα γραμμάριο και να το βάλει σε ένα τραπέζι είναι 10000 φορές μεγαλύτερη). Σ’ αυτές τις ενέργειες υπάρχει η ελπίδα ότι θα δούμε πολλά ενδιαφέροντα καινούρια πράγματα σύμφωνα με τις προβλέψεις των θεωριών μας, αλλά δεν θα μπω σε λεπτομέρειες.
Πως όμως θα φτιάξει μαύρες τρύπες το LHC; Η ιδέα για το πώς μπορεί να δημιουργηθεί μια μαύρη τρύπα σε ένα τέτοιο πείραμα είναι ότι αν καταφέρεις και συγκεντρώσεις αρκετή ενέργεια σε μία αρκετά μικρή περιοχή, τότε θα δημιουργηθεί ένας ορίζοντας γεγονότων και άρα μία μαύρη τρύπα. Η περιοχή στην οποία πρέπει να συγκεντρώσεις την ενέργειά σου είναι μια περιοχή με διαστάσεις μικρότερες από την ακτίνα του ορίζοντα, δηλαδή αυτό που λέμε ακτίνα Schwarzschild. Όπως είδαμε παραπάνω, η ακτίνα Schwarzschild για τον τετραδιάστατο χωρόχρονο είναι $$\reverse\opaque R_{Schw}=\frac{2GM}{c^2}$$. Η μάζα που αντιστοιχεί σε ενέργεια 1 TeV είναι $$\reverse\opaque 1.78\times10^{-24}kg$$ και από την προηγούμενη σχέση η ακτίνα του ορίζοντα για τα 14 TeV είναι $$\reverse\opaque R_{Schw}=3.7\times10^{-50}m$$. Η απόσταση αυτή είναι τραγικά μικρή και δεν υπάρχει θέμα δημιουργίας με αυτές τις ενέργειες μαύρης τρύπας στο LHC, αφού η πιθανότητα για να δημιουργηθεί τελικά αυτή η μικροσκοπική μαύρη τρύπα είναι ανάλογη του τετραγώνου της παραπάνω ποσότητας (δηλαδή αυτό που λέμε ενεργό διατομή) το οποίο είναι περίπου $$\reverse\opaque 10^{-99}m^2$$, δηλαδή 0.000( 94 ακόμα μηδενικά)001.
Δεν υπάρχει λοιπόν θέμα δημιουργίας μαύρης τρύπας αν ο χώρος είναι τετραδιάστατος. Αν όμως ο χωρόχρονος έχει περισσότερες από 4 διαστάσεις τα πράγματα αλλάζουν. Η ιδέα των περισσότερων διαστάσεων προκύπτει από πολλές προσεγγίσεις σε διάφορα προβλήματα της θεωρητικής φυσικής. Για παράδειγμα, οι θεωρίες χορδών για να δουλέψουν χρειάζονται περισσότερες από 4 διαστάσεις. Οι περισσότερες διαστάσεις έχουν χρησιμοποιηθεί για να αντιμετωπιστεί και το πρόβλημα της κλίμακας στην οποία γίνεται η ενοποίηση των αλληλεπιδράσεων. Συγκεκριμένα για το τελευταίο, το πρόβλημα είναι ότι η βαρύτητα είναι πολύ ασθενής σε σχέση με τις άλλες αλληλεπιδράσεις (δηλαδή αν συγκρίνουμε τις σταθερές σύζευξης των αλληλεπιδράσεων, η βαρύτητα είναι περίπου 30 τάξεις μεγέθους μικρότερη). Ένας τρόπος να λύσουμε αυτό το πρόβλημα είναι να θεωρήσουμε ότι υπάρχουν περισσότερες από 4 διαστάσεις, στις οποίες διαχέεται η βαρύτητα μόνο, αλλά όχι οι άλλες αλληλεπιδράσεις και γι’ αυτό το λόγο φαίνεται πιο ασθενής στις 4 διαστάσεις. Έτσι η ισχύς της βαρύτητας που βλέπουμε είναι effective, ενώ η πραγματική είναι αρκετά μεγαλύτερη.
Έχει ενδιαφέρον να δούμε λίγο τι σημαίνει για την βαρύτητα ότι υπάρχουν περισσότερες διαστάσεις. Οι Φυσικοί ξέρουν ότι η μορφή του νόμου του Νεύτωνα ουσιαστικά προκύπτει από τον νόμο του Gauss και άρα εξαρτάται από τις διαστάσεις του χώρου. Δηλαδή, αν έχεις μία μάζα που σου φτιάχνει ένα πεδίο, τότε η ένταση του πεδίου εξαρτάται από την ροή των δυναμικών γραμμών μέσα από μία σφαιρική επιφάνεια που περιβάλλει τη μάζα. Η ροή του πεδίου είναι η έντασή του επί την επιφάνεια της σφαίρας, δηλαδή $$\reverse\opaque \Phi=E 4\pi r^2$$. Από την άλλη, η ροή εξαρτάται από την μάζα που βρίσκεται μέσα στην επιφάνεια και από την σταθερά της βαρύτητας $$\reverse\opaque \Phi=4 \pi G M$$. Αν εξισώσουμε τα δύο θα πάρουμε τον νόμο του Νεύτωνα για την παγκόσμια έλξη $$\reverse\opaque E=\frac{G M}{ r^2}$$ όπου η δύναμη είναι F=mE. Αν όμως η δύναμη διαχέεται σε περισσότερες από 3 χωρικές διαστάσεις, τότε η ροή θα είναι $$\reverse\opaque \Phi\propto E r^{2+n}$$ όπου n είναι το πλήθος των έξτρα διαστάσεων (η επιφάνεια μιας σφαίρας σε 3+n διαστάσεις είναι ανάλογη του $$\reverse\opaque r^{2+n}$$). Θα έχουμε όμως ακόμα μία διαφορά, η ροή δεν θα είναι ανάλογη μόνο της μάζας και της σταθεράς της βαρύτητας. Θα εξαρτάτε και από μία χαρακτηριστική κλίμακα μήκους L της αλληλεπίδρασης, δηλαδή θα είναι $$\reverse\opaque \Phi\propto G_* L^n M$$. Άρα σ’ αυτή την περίπτωση, ο νόμος του Νεύτωνα θα έχει την μορφή $$\reverse\opaque E=\frac{G_* L^n M}{ r^{2+n}}$$. Η μορφή αυτή του νόμου του Νεύτωνα ισχύει μόνο σε κλίμακες που είναι μικρότερες από το μέγεθος των έξτρα διαστάσεων. Αν θεωρήσουμε ότι η κλίμακα των έξτρα διαστάσεων είναι R, τότε σε απόσταση μεγαλύτερη από R θα πρέπει να έχουμε την προηγούμενη μορφή του νόμου. Αυτό μας οδηγεί στη σχέση $$\reverse\opaque G\propto G_*\frac{ L^n}{ R^n}$$, που μας λέει πως εξαρτάται η σταθερά της παγκόσμιας έλξης που παρατηρούμε από την πραγματική σταθερά της βαρύτητας και τις έξτρα διαστάσεις. Για να δώσω μερικά ακόμα τεχνικά στοιχεία, πρέπει να πω ότι η σταθερά της βαρύτητας G σχετίζεται με μία μάζα που είναι χαρακτηριστική της αλληλεπίδρασης και αυτή η μάζα είναι η μάζα Planck. Η σχέση που τις συνδέει είναι η $$\reverse\opaque G=\frac{\hbar c}{ M_{PL}^2}$$. Αντίστοιχα η νέα σταθερά της βαρύτητας θα είναι $$\reverse\opaque G_*=\frac{\hbar c}{ M_*^2}$$ όπου η μάζα $$\reverse\opaque M_*$$ είναι η νέα χαρακτηριστική μάζα και αντίστοιχα το χαρακτηριστικό μήκος L είναι το μήκος κύματος Compton αυτής της μάζας $$\reverse\opaque L=\frac{\hbar}{c M_*}$$. Αν θεωρήσουμε ότι η χαρακτηριστική μάζα της βαρυτικής αλληλεπίδρασης πρέπει να είναι ίση με την αντίστοιχη χαρακτηριστική μάζα της ηλεκτρασθενούς αλληλεπίδρασης (περίπου 1TeV), τότε μπορούμε από τα παραπάνω να εκτιμήσουμε το πιθανό πλήθος και την έκταση των έξτρα διαστάσεων. Έτσι για παράδειγμα, αν οι έξτρα διαστάσεις είναι 2, τότε η έκταση των έξτρα διαστάσεων θα είναι περίπου 1mm ενώ αν είναι 3, η έκτασή τους θα είναι περίπου $$\reverse\opaque 10^{-9}m$$.
Φυσικά η ύπαρξη των έξτρα διαστάσεων επηρεάζει και τις ιδιότητες των μαύρων τρυπών. Αλλάζει δηλαδή η σχέση που δίνει την ακτίνα του ορίζοντα γεγονότων της μαύρης τρύπας. Έτσι, αν έχουμε 2 ή 3 έξτρα διαστάσεις, τότε η ακτίνα του ορίζοντα θα είναι περίπου $$\reverse\opaque 10^{-19}m$$. Με αυτή την ακτίνα Schwarzschild, η ενεργός διατομή δίνει μία ουσιαστική πιθανότητα να παραχθούν μαύρες τρύπες σε ενέργειες μεγαλύτερες από την ενέργεια της νέας χαρακτηριστικής κλίμακας που είναι το 1 TeV (σε ενέργειες μικρότερες από αυτή την ενέργεια η ενεργός διατομή μηδενίζεται). Δηλαδή με δεδομένο ότι υπάρχουν οι έξτρα διαστάσεις, υπάρχει μια πραγματική πιθανότητα το LHC να δημιουργήσει μικροσκοπικές μαύρες τρύπες με μάζες της τάξης των μερικών TeV, δηλαδή της τάξης των μερικές φορές τα $$\reverse\opaque 10^{-24}kg$$. Μάλιστα, σύμφωνα με κάποιους υπολογισμούς, το LHC θα παράγει περίπου $$\reverse\opaque 10^9$$ Micro Black Holes το χρόνο. Για αυτές τις μαύρες τρύπες η θεωρία προβλέπει ότι εξαιτίας της ακτινοβολίας Hawking θα πρέπει να εξατμιστούν μέσα σε $$\reverse\opaque 10^{-29}$$ δευτερόλεπτα.
=== «Η απειλή των Μαύρων Τρυπών» ===
Ωραία όλα αυτά, αλλά που είναι το πρόβλημα τελικά; Κάποιοι λοιπόν λένε ότι η ακτινοβολία Hawking είναι μία θεωρητική πρόβλεψη που δεν έχει επαληθευθεί πειραματικά και άρα δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι οι μαύρες τρύπες που θα δημιουργηθούν τελικά θα εξατμιστούν. Ακόμα λένε ότι αυτές οι μαύρες τρύπες που θα παραχθούν στο LHC, θα είναι ακίνητες ως προς το σύστημα της Γης και άρα θα παγιδευτούν από τη βαρύτητά της και τελικά θα καταλήξουν στο κέντρο της όπου και θα την κατασπαράξουν σιγά σιγά.
Το επιχείρημα ότι η ακτινοβολία Hawking είναι θεωρητική μπορεί να χαρακτηριστεί το λιγότερο ως απίθανο. Ο λόγος είναι ότι και οι μικροσκοπικές μαύρες τρύπες είναι θεωρητικές και αν μπορεί να γίνει η σύγκριση είναι πιο θεωρητικές από την ακτινοβολία Hawking. Το αποτέλεσμα της ακτινοβολίας Hawking βασίζεται σε θεμελιώδεις υποθέσεις της κβαντομηχανικής και είναι ένα αποτέλεσμα που προκύπτει από πολλές διαφορετικές οπτικές γωνιές (για παράδειγμα φαινόμενο Unruh), ενώ η παραγωγή των Micro Black Holes εξαρτάται έντονα από την ύπαρξη των έξτρα διαστάσεων που δεν είναι «υποχρεωτική». Με αυτά θέλω απλά να κάνω κριτική στην λογική του όλου επιχειρήματος της «θεωρητικής» πρόβλεψης.
Ας το ξεπεράσουμε όμως αυτό. Έστω λοιπόν ότι υπάρχουν οι έξτρα διαστάσεις και δεν υπάρχει η ακτινοβολία Hawking. Θα έχουμε φτιάξει λοιπόν ένα πλήθος από μαύρες τρύπες με μάζα της τάξης των μερικές φορές τα $$\reverse\opaque 10^{-24}kg$$ η κάθε μία και ακτίνας Schwarzschild περίπου $$\reverse\opaque 10^{-19}m$$. Το επιχείρημα λέει λοιπόν ότι αυτές οι μαύρες τρύπες θα παραμείνουν παγιδευμένες στο βαρυτικό πεδίο της Γης, αφού η συνολική ορμή των δύο σωματιδίων που θα συγκρουστούν και θα φτιάξουν τη μαύρη τρύπα θα έχουν συνολική ορμή μηδέν και άρα θα φτιάξουν μαύρες τρύπες με ταχύτητα που δεν θα τους επιτρέπει να διαφύγουν. Το ζήτημα εδώ είναι ότι ενώ μπορεί τα δύο πρωτόνια, που θα τρέχουν το ένα προς το άλλο για να συγκρουστούν, να έχουν συνολική ορμή μηδέν, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι και τα θραύσματα αυτής της σύγκρουσης θα είναι ακίνητα. Συγκεκριμένα, με δεδομένη την τεράστια ενέργεια με την οποία θα κινούνται, η πιθανότητα οι παραγόμενες Μαύρες Τρύπες να έχουν ταχύτητα μικρότερη από την ταχύτητα διαφυγής από το πεδίο της Γης θα είναι της τάξης του 0.001%. Άρα ένα πολύ μικρό ποσοστό θα παγιδεύεται από την Γη (hep-ph/0507138).
Ωραία, θα πει κάποιος, αλλά θα παγιδεύεται. Για χάρη απλότητας, ας υποθέσουμε ότι μία τέτοια μαύρη τρύπα παράγεται με μηδενική ταχύτητα. Ας πούμε λοιπόν ότι αυτό που θα κάνει θα είναι να αρχίσει να ταλαντώνεται στο εσωτερικό της Γης. Η ταλάντωση που θα κάνει θα έχει περίοδο $$\reverse\opaque T \propto (G \rho)^{-1/2}$$ όπου ρ είναι η μέση πυκνότητα της Γης. Μία πρώτη εκτίμηση που μπορούμε να κάνουμε για την αλληλεπίδραση αυτής της μαύρης τρύπας με την ύλη είναι να θεωρήσουμε ότι η ενεργός διατομή θα είναι ανάλογη του τετραγώνου της ακτίνας Schwarzschild. Έτσι μια πρώτη εκτίμηση του αριθμού των συγκρούσεων που θα κάνει θα είναι $$\reverse\opaque N = 2 n \sigma R$$ όπου n είναι η αριθμητική πυκνότητα των πυρήνων που υπάρχουν στη Γη, R είναι η ακτίνα της Γης και σ η ενεργός διατομή. Την αριθμητική πυκνότητα μπορούμε να την βρούμε αν διαιρέσουμε την πυκνότητα της Γης προς την μάζα του πυρήνα του πυρητίου που είναι το πιο συνηθισμένο στοιχείο στη Γη (μέσες άκρες). Από τα παραπάνω και λαμβάνοντας υπόψην την αύξηση της μάζας της μαύρης τρύπας με κάθε σκέδαση, μετά από χρόνο όσο η ηλικία του σύμπαντος περίπου, η μαύρη τρύπα θα έχει αποκτήσει μάζα περίπου ενός γραμμαρίου (1g) και θα έχει ακτίνα Schwarzschild περίπου λίγο μεγαλύτερη από την ρίζα της ενεργού διατομής Thomson, δηλαδή $$\reverse\opaque 10^{-14}m$$.
Εντυπωσιακό ε; Το αντικείμενο αυτό ακόμα και τότε θα συμπεριφέρεται σαν υποατομικό σωματίδιο και δεν θα ρουφάει τίποτα άλλο πέρα από ότι πέφτει πάνω του. Ούτε εικόνες βιβλικής καταστροφής, ούτε το υλικό της γης να στροβιλίζεται μέσα σε μια απύθμενη ρουφήχτρα.
Αν ακόμα πούμε ότι το LHC δουλεύει για 20 χρόνια και παράγει με τον προαναφερθέντα ρυθμό μαύρες τρύπες από τις οποίες το παραπάνω ποσοστό παραμένει στη Γη και μεγαλώνει, τότε μετά από τόσο χρόνο όσο η ηλικία του σύμπαντος, οι μαύρες τρύπες που θα έχουν παγιδευτεί εδώ θα έχουν την αστρονομική μάζα των 200 kg.
The lawsuit, filed March 21 in Federal District Court, in Honolulu, seeks a temporary restraining order prohibiting CERN from proceeding with the accelerator until it has produced a safety report and an environmental assessment. It names the federal Department of Energy, the Fermi National Accelerator Laboratory, the National Science Foundation and CERN as defendants.
Οι ενάγοντες Walter L. Wagner και Luis Sancho μήνυσαν το CERN επειδή:
...scientists at the European Center for Nuclear Research, or CERN, have played down the chances that the collider could produce, among other horrors, a tiny black hole, which, they say, could eat the Earth...
Η δικαίωσή τους από το ομοσπονδιακό δικαστήριο συγκλόνισε την επιστημονική κοινότητα. Η απόφαση του δικαστηρίου προβλέπει την άμεση διακοπή των εργασιών στο LHC και την σταδιακή αποσυναρμολόγησή του.
Η απόφαση που εξέδωσε σήμερα 4/1/08 ο δικαστής J. Michael Seabright του ομοσπονδιακού δικαστηρίου εκτός των άλλων αναφέρει:
..Once more it rests upon us to secure the future of our people and maintain the American way of life, based on the principles of life, liberty and the pursuit of happiness, for all men...
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, G W Busch εξέφρασε την ικανοποίησή του για την απόφαση του ομοσπονδιακού δικαστηρίου της Χαβάης και δήλωσε ότι οι ΗΠΑ θα στηρίξουν την απόφαση του δικαστή J. Michael Seabright και αν χρειαστεί, πράγμα που απεύχεται, θα την επιβάλλουν.
Η απόφαση έγινε δεκτή με μεγάλο ενθουσιασμό και από αυτή τη μεριά του Ατλαντικού και ειδικότερα από τους εκκλησιαστικούς κύκλους. Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Άνθιμος δήλωσε ότι είναι καλό σημάδι σ' αυτούς τους δύσκολους καιρούς να βλέπουμε να συγκλίνουν οι νόμοι και το θέλημα των ανθρώπων με τους νόμους και το θέλημα του Θεού. Είπε ακόμα πως ελπίζει η Ελληνική πολιτεία να παραδειγματιστεί από τους φίλους μας τους Αμερικάνους και να εγκαταλείψει την ιδέα περί συμφώνου συμβίωσης και μοιχείας.
Στην Ελλάδα δεν ήταν όλες οι αντιδράσεις θετικές. Πληροφορίες από την Γενική γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας αναφέρουν ότι ο Ακαδημαϊκός Καθηγητής Δ. Νανόπουλος είναι απογοητευμένος από τις εξελίξεις. Σύμφωνα με πηγές μέσα από το Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας, φέρεται να δήλωσε, "Νιώθω σαν κάποιος να με αντιμάχεται. Σαμποτάρουν την πορεία μου προς το Νόμπελ. Ευτυχώς έχω ακόμα το πρότζεκτ με το τηλεσκόπιο MAGIC".
Το κορίτσι μου έχω χάσει, μου ’πε "Πάω ως τη στάση", και ακόμα να φανεί.
Μήπως μάλλον το ’χει σκάσει; (- Όχι! -) Μήπως το ’χουν ξελογιάσει; (- Όχι! -) Μήπως για πλάκα έχει κρυφτεί; (- Όχι! -) Ε, τότε αυτό θα πει πως είναι απαγωγή. Ε, τότε αυτό θα πει πως είναι απαγωγή.
Στη Χονολουλού, στη Χονολουλού,, εκεί θα πάει η τρέλα, δεν πάει αλλού.
Το κορίτσι μου έχω χάσει και τα νεύρα μου έχουν σπάσει από την ταραχή.
Μήπως μου την έχει στήσει; (- Όχι! -) Μήπως άλλος το ’χει ψήσει; (- Όχι! -) Μήπως το κατάπιε η γη; (- Ε, όχι! -) Ε, τότε αυτό θα πει πως είναι απαγωγή. Ε, τότε αυτό θα πει πως είναι απαγωγή.
Στη Χονολουλού, στη Χονολουλού, εκεί θα πάει η τρέλα, δεν πάει αλλού...
Βαρέθηκα να ακούω τον Πορτοσάλτε τις τελευταίες μέρες να αναφέρεται σε e-mails για τους Ψεκασμούς, τους Σεισμούς, τους λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης και το Πλουτώνιο στο Νερό. Αφού έχω γράψει κάτι σχετικά με όλα εκτός από το Πλουτώνιο, ας γράψω δύο πράγματα και γι’ αυτό. Εδώ πρέπει να πω ότι έχει σήμερα στο ΣΚΑΙ μετά τα μεσάνυχτα ένα ντοκιμαντέρ για τα πυρηνικά όπλα, το οποίο είμαι περίεργος να δω.
Το Πλουτώνιο είναι το χημικό στοιχείο που έχει 94 πρωτόνια και 94 ηλεκτρόνια. Τα βασικά του ισότοπα είναι το πλουτώνιο - 238, 239, 240, 241, 242 και 244 με το πιο σταθερό να είναι το Pu-244 με χρόνο ημιζωής τα χρόνια και το οποίο δίνει με α-διάσπαση U-240, ενώ το Pu-239 έχει εφαρμογή στα πυρηνικά όπλα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως καύσιμο στους πυρηνικούς αντιδραστήρες υπό την μορφή μείγματος οξειδίου του πλουτωνίου, οξειδίου του ουρανίου και απεμπλουτισμένου ουρανίου (MOX). Το πλουτώνιο γενικά συναντάτε στη φύση σε ίχνη, κυρίως στα ορυχεία ουρανίου. Το κλάσμα της μάζας του στοιχείου στη γήινη λιθόσφαιρα, υδρόσφαιρα και ατμόσφαιρα είναι περίπου ενώ το αντίστοιχο του ουρανίου είναι . Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι το πλουτώνιο δεν μπορεί να εξαχθεί από το οποιοδήποτε μετάλλευμα. Όλη η ποσότητα του πλουτωνίου που παράγεται σήμερα, παράγεται από τους πυρηνικούς αντιδραστήρες. Η διαδικασία εξαγωγής του λέγεται nuclear reprocessing των αποβλήτων της πυρηνικής διάσπασης και μπορεί να πραγματοποιηθεί σε ελάχιστες εγκαταστάσεις παγκοσμίως. Υπάρχουν ακόμα δύο ενδιαφέροντα στοιχεία σχετικά με το πλουτώνιο. Το πρώτο είναι ότι πολύ εύκολα φτάνει στα όρια της κρισιμότητας, πράγμα που το κάνει πολύ δύσκολο στην αποθήκευση και την μεταφορά, αφού μπορεί πολύ εύκολα να ανεβάσει θερμοκρασία και να λιώσει οποιοδήποτε περίβλημα και επιπλέον να ακτινοβολήσει με θανατηφόρα δόση οποιονδήποτε βρίσκεται κοντά. Το δεύτερο είναι ότι αντιδρά πολύ έντονα με το οξυγόνο και το νερό, πράγμα που σημαίνει ότι όταν έρθει σε επαφή με τον αέρα μπορεί να δημιουργήσει υδρίτη του πλουτωνίου ο οποίος με την σειρά του είναι ένα πολύ εύφλεκτο υλικό που αυτοαναφλέγεται σε θερμοκρασία περιβάλλοντος.
Με λίγα λόγια το πλουτώνιο είναι εφιάλτης για όποιον θέλει να το μεταφέρει ή να το αποθηκεύσει.
Για λόγους πληρότητας αξίζει να αναφέρω ότι το πλουτώνιο είναι κακή ιδέα ακόμα και για κάποιον που ενδιαφέρεται να το χρησιμοποιήσει για κατασκευή ατομικής βόμβας, αφού παρουσιάζει διάφορα δύσκολα προβλήματα, όπως την τάση να πυροδοτείται η βόμβα πρόωρα ή να μην αποδίδει όλη της την ισχύ λόγο ασύμμετρης πυροδότησης. Προβλήματα που η επίλυσή τους απαιτεί τεχνογνωσία απόρρητη, ενώ η ανάπτυξη και η κατασκευή μίας τέτοιας βόμβας θα απαιτούσε προϋπολογισμούς στην περιοχή των οικονομικών δυνατοτήτων μικρών κρατών.
Τέλος σχετικά με την τοξικότητά του, το πλουτώνιο είναι πιο επικίνδυνο όταν εισπνευσθεί οπότε και απορροφάτε καλύτερα από τον οργανισμό. Ενδεικτικά αναφέρω ότι η εισπνοή 2.5 μικρογραμμαρίων (1 εκατομμυριοστό του γραμμαρίου) αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου στην διάρκεια της ζωής ενός ανθρώπου κατά 3% .
Επιστρέφοντας τώρα στην φημολογία για το πλουτώνιο στο νερό, νομίζω ότι γίνεται προφανές μετά από τα παραπάνω ότι δεν είναι σοβαρή. Συγκεκριμένα οι φήμες λένε τα παρακάτω που παραθέτω από κάποιο forum:
Ημουν σε μια θεια μου ιατρο και την πηρε ενας συνεργατης της και ειπε οτι εχουν προβλημα γιατι απο το υπουργειο υγειας εγινε ενημερωση για διαρροη πλουτωνιου στο δικτυο της ΕΥΔΑΠ.Δεν ξερουν πως να κααθρισουν το νερο απο το πλουτωνιο και να πινουμε νερο απο εμφυαλωμενα μπουκαλια. Δεν θα γινει ενημερωση απο τα ΜΜΕ για λογους αποφυγης γενικού πανικού. Παρακαλω οπως αναδημοσιευθει αυτη η ειδηση.Δεν προκειται για φαρσα ή προσπαθεια κινδυνολογιας.
Ευχαριστω,
ή
Τρελή φήμη για μόλυνση από Σκοπιανούς της λίμνης Μαραθώνα!
Παράξενη φημολογία περί μόλυνσης της λίμνης του Μαραθώνα με πλουτώνιο (!), που «περνάει» από στόμα σε στόμα και μεγαλώνει μέρα με την ημέρα, προβληματίζει τους υπευθύνους της ΕΥΔΑΠ, οι οποίοι τη διαψεύδουν κατηγορηματικά και συνιστούν ψυχραιμία στους καταναλωτές, οι οποίοι σπεύδουν να αγοράσουν εμφιαλωμένο νερό.
Το σενάριο... επιστημονικής φαντασίας, που κυκλοφορεί τις τελευταίες δέκα ημέρες ακόμα και σε δημοσιογραφικά γραφεία, αφορά μία άνευ προηγούμενου δολιοφθορά κατά της χώρας μας, η οποία μάλιστα θα ήταν ικανή να χαρακτηριστεί αιτία πολέμου! Η «απόρρητη πληροφορία» αφορά δήθεν μόλυνση στη λίμνη του Μαραθώνα με πλουτώνιο που έριξαν Σκοπιανοί κατάσκοποι κι ως εκ τούτου ειδικοί... κατασκοπολόγοι συμβουλεύουν τον κόσμο να μην πίνει νερό από τη βρύση τις επόμενες ημέρες!
«Τα εργαστήρια της ΕΥΔΑΠ είναι από τα πλέον σύγχρονα που έχουμε στην Ελλάδα. Το νερό που πίνουμε “σαρώνεται” από εκατοντάδες έλεγχους και κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατον να συμβεί χωρίς να το γνωρίζουν οι εξειδικευμένοι επιστήμονες της εταιρείας. Τα αποτελέσματα των ελέγχων στέλνονται στο υπουργείο Υγείας. Το νερό είναι πεντακάθαρο» λέει στην «Espresso» ο υπεύθυνος του γραφείου τύπου της ΕΥΔΑΠ Γιάννης Στεβής.
Για άσχημη φάρσα που στόχο έχει να προκαλέσει σύγχυση και πανικό κάνει λόγο και ο χημικός Νίκος Κατσαρός, ο οποίος διευκρινίζει ότι το πλουτώνιο δεν κυκλοφορεί στην αγορά και για να το χρησιμοποιήσει κανείς πρέπει να διαθέτει σύγχρονα εργαστήρια, τεχνογνωσία και υψηλή τεχνολογία: «Αυτά είναι αστεία πράγματα. Οι έλεγχοι της ΕΥΔΑΠ είναι οι πιο αυστηροί που γίνονται στη χώρα μας. Αφορούν το πολυτιμότερο αγαθό κοινής ωφέλειας, το νερό. Γι’ αυτό ο κόσμος δεν πρέπει να πανικοβάλλεται».
Η ΕΥΔΑΠ παρακολουθεί με προσοχή τη φημολογία και προς το παρόν δεν κρίνει σκόπιμο να εκδώσει σχετική ανακοίνωση προς το καταναλωτικό κοινό.
"Το νερό της ΕΥΔΑΠ είναι απολύτως υγιεινό και άριστης ποιότητας" διαβεβαιώνει η εταιρεία σε ανακοίνωσή της, με αφορμή τη φημολογία που κυκλοφορεί τις τελευταίες ημέρες περί δήθεν μόλυνσης του νερού με το οποίο υδροδοτείται η ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας.
"Η πηγή αυτών των φημών είναι απροσδιόριστη, ενώ συνήθως κάποιοι επικαλούνται 'έγκυρους επιστήμονες' από διάφορους φορείς", προσθέτει η ΕΥΔΑΠ και καταγγέλλει "με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο αυτές τις αθλιότητες και τους εμπνευστές τους, που έχουν στόχο την πρόκληση ανησυχίας στους πολίτες και την προώθηση των άνομων συμφερόντων τους".
Η ανακοίνωση καταλήγει τονίζοντας ότι η Εταιρία καλεί τους πολίτες "να αποκρούουν με αποφασιστικότητα κάθε προσπάθεια συνέχισης της άθλιας αυτής φημολογίας".
Πραγματικά δεν ξέρω τι να πω για φήμες του τύπου, «μου είπε η θεία μου» ή «άκουσα να λέει στο τηλέφωνο». Ακόμα η όλη διατύπωση της πρώτης παράθεσης περί «διαρροής» πλουτωνίου είναι τελείως γελοία. Λες και το φιλάγαμε σε δεξαμενές και έγινε διαρροή. Η σύνδεση δε με τα Σκόπια και τους κατασκόπους τους είναι... LOL.
Πάντως οι απαντήσεις και οι ανακοινώσεις της ΕΥΔΑΠ δεν με καλύπτουν. Τι πάει να πει είναι υγιεινό το νερό και άριστης ποιότητας έτσι γενικά και αόριστα; Αυτό το γενικό σε τελική θα το δείξει η νεκροψία. Φαντάζομε ότι και στους κατοίκους των Οινοφύτων τα ίδια θα έλεγαν οι αρμόδιοι αν τους ρωτάγανε πριν κανένα χρόνο για την ποιότητα της υδροδότησής τους. Δεν είναι λοιπόν εκεί η ουσία του πράγματος. Εμένα θα με ικανοποιούσε μια επιστημονικά τεκμηριωμένη απάντηση για το συγκεκριμένο θέμα, η οποία θα στόχευε και στην περαιτέρω ενημέρωση του κόσμου για τα βασικά που ενδεχομένως θα πρέπει να ξέρουν. Άλλωστε οι καιροί είναι περίεργοι και υπάρχει ανάγκη εκπαίδευσης του κόσμου σε θέματα όπως είναι το νερό, το περιβάλλον, η ενέργεια κλπ.
Τέλος πάντων, με την ευκαιρία λοιπόν, παραθέτω και πάλι τα video με τις διαλέξεις σχετικά με την ραδιενέργεια και τα πυρηνικά που πιστεύω ότι έχουν υλικό που ο καθένας πρέπει να το γνωρίζει.
Physics 10: Physics for Future Presidents. Spring 2006. Professor Richard A. Muller.
Πριν μερικές ημέρες μου έστειλαν ένα e–mail (το οποίο και παραθέτω παρακάτω) με θέμα τους λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας, κοινώς λαμπτήρες φθορισμού. Το e-mail παίζει ανάμεσα στην παρουσίαση των λαμπτήρων ως ένα βήμα πριν την αποθήκευση τοξικών αποβλήτων στο σπίτι σου και την προώθησή τους ως το μεγαλύτερο οικονομικό σκάνδαλο στην Ελλάδα μετά την υπόθεση Κοσκωτά. Το εκνευριστικό με αυτά τα πράγματα είναι ότι η όποια αλήθεια υπάρχει σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους της υπόθεσης με τις λάμπες φθορισμού, χάνεται κάτω από το βάρος της υπερβολής και της βλακείας.
Ο λόγος όμως που αποφάσισα τελικά να γράψω δύο πράγματα σχετικά είναι ότι στο Scientific American του Μαρτίου υπάρχει στην στήλη Working Knowledge το άρθρο The Switch Is On σχετικά με τους λαμπτήρες φθορισμού, που ουσιαστικά μου θύμισε την υπόθεση.
Όποιος ενδιαφέρεται να μάθει ένα σωρό λεπτομέρειες για τους λαμπτήρες φθορισμού, μπορεί να διαβάσει το αρκετά αναλυτικό σχετικό άρθρο της wikipedia.
Εγώ θα αναφέρω εδώ απλά μερικά στοιχεία από το παραπάνω άρθρο.
Για αρχή ας πούμε μερικά ιστορικά στοιχεία. Η ιστορία των λαμπτήρων φθορισμού ξεκινάει κάπου στο 1856 με τον Heinrich Geissler ο οποίος ήταν ο πρώτος που κατάφερε να κατασκευάσει γυάλινο σωλήνα με αρκετά υψηλό κενό ώστε να μπορεί να παρατηρηθεί έντονα η ακτινοβολία που παράγεται όταν ο σωλήνας διαρρέεται από ρεύμα. Το 1859 ο Alexandre Becquerel παρατήρησε ότι ορισμένα υλικά, όταν τοποθετηθούν μέσα σε ένα σωλήνα Geissler, παράγουν ακτινοβολία φθορισμού και έτσι κατασκεύασε τους πρώτους σωλήνες με επίστρωση τέτοιων ουσιών. Το 1896 ο Thomas Edison έκανε την πρώτη προσπάθεια κατασκευής λαμπτήρα φθορισμού για εμπορικούς σκοπούς, αλλά δεν προχώρησε σε μαζική παραγωγή και λόγω της μεγάλης επιτυχίας του λαμπτήρα πυρακτώσεως. Σε αντίθεση με τον Edison, ο McFarlan Moor ασχολήθηκε πιο σοβαρά με τους λαμπτήρες φθορισμού και με την βοήθεια της General Electrics είχε αναπτύξει μια λειτουργική εκδοχή του λαμπτήρα μέχρι το 1912, η οποία όμως χρησιμοποιούσε ως αέριο άζωτο και διοξείδιο του άνθρακα. Την ίδια περίπου εποχή, ο Peter Cooper Hewitt δούλευε πάνω σε έναν λαμπτήρα φθορισμού ο οποίος χρησιμοποιούσε ως αέριο ατμούς υδραργύρου και απαιτούσε μικρότερες τάσεις λειτουργίας από τους λαμπτήρες του Moor. Για να μην μακρηγορώ, η ανάπτυξη των λαμπτήρων φθορισμού συνεχίστηκε ξεπερνώντας σιγά σιγά τα διάφορα προβλήματα στην λειτουργία τους και από το 1938 και μετά η εμπορική τους χρήση είναι συστηματική.
Ας πούμε και δύο λόγια για την αρχή λειτουργίας των λαμπτήρων φθορισμού. Από το ηλεκτρόδιο της καθόδου του λαμπτήρα εκπέμπονται ηλεκτρόνια μέσω της διαδικασίας της θερμιονικής εκπομπής (εκπομπή ηλεκτρονίων όταν ένα υλικό θερμαίνεται). Με την εκπομπή τους τα ηλεκτρόνια ιονίζουν τα άτομα του ευγενούς αερίου που υπάρχει στο σωλήνα, δημιουργώντας έτσι πλάσμα και αυξάνοντας την αγωγιμότητα. Λόγω της αυξημένης αγωγιμότητας, ακόμα περισσότερα ηλεκτρόνια επιταχύνονται προς την άνοδο και στην διαδρομή τους προσπίπτουν σε άτομα από τους ατμούς του υδραργύρου που υπάρχουν στο σωλήνα. Από την σύγκρουση, τα ηλεκτρόνια του ατόμου διεγείρονται και κατά την αποδιέγερση εκπέμπουν ένα φωτόνιο υπεριώδους ακτινοβολίας. Το φωτόνιο αυτό χτυπάει στην εσωτερική επιφάνεια του λαμπτήρα η οποία έχει επίστρωση από κάποιο φωσφορικό άλας. Τα άτομα της επίστρωσης απορροφούν την υπεριώδη ακτινοβολία επανεκπέμποντας ακτινοβολία χαμηλότερης ενέργειας στο ορατό. Το γυαλί απορροφά την υπεριώδη ακτινοβολία και την εμποδίζει από το να διαφύγει.
Κάθε λαμπτήρας περιέχει από 3 ως 46 mg ατμούς υδραργύρου, ανάλογα με το μέγεθός του και την τεχνολογία του. Οι σύγχρονοι λαμπτήρες συνήθως περιέχουν γύρω στα 10 mg, ενώ από το 2007 υπάρχει συμφωνία να περιέχεται σε κάθε λαμπτήρα ποσότητα μικρότερη από 4-6 mg. Ενδιαφέρον έχει το παρακάτω σχήμα σχετικά με την περιβαλλοντική επίπτωση του υδραργύρου που υπάρχει στις λάμπες φθορισμού:
Τέλος, σχετικά με την υπεριώδη ακτινοβολία που εκπέμπουν οι λαμπτήρες φθορισμού, σύμφωνα με μελέτη των Lytle et al. το ποσό της υπεριώδους ακτινοβολίας στην οποία εκτίθεται κάποιος που βρίσκεται επί 8 ώρες υπό το φως λαμπτήρα φθορισμού είναι ισοδύναμο με μερικά λεπτά έκθεση στο ηλιακό φως. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου η έκθεση σε φως από λαμπτήρες φθορισμού μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα και αυτό είναι αν κάποιος έχει κάποια παθολογική ευαισθησία όπως είναι η περίπτωση της ασθένειας του Λύκου. Ακόμα έχουν παρατηρηθεί περιπτώσεις πονοκεφάλων και ενοχλήσεων λόγω της περιορισμένης περιοχής συχνοτήτων που εκπέμπουν οι λαμπτήρες.
Ο πραγματικός κίνδυνος από τους λαμπτήρες φθορισμού είναι ότι σε περίπτωση που κάποιος καινούριος λαμπτήρας σπάσει και απελευθερωθούν οι ατμοί υδραργύρου υπάρχει το ενδεχόμενο για δηλητηρίαση από υδράργυρο όποιου τους εισπνεύσει. Στις λάμπες που βρίσκονται κοντά στο τέλος της ζωής τους, το 99% του υδραργύρου έχει απορροφηθεί από την επίστρωση του λαμπτήρα.
Ας επιστρέψουμε όμως στο e-mail που κυκλοφορεί. Το e-mail λοιπόν γράφει:
«ΛΑΜΠΤΗΡΕΣ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ»
Ο ΝΕΟΣ ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ!
Η ΑΠΟΚΡΥΨΗ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ Η ΟΠΟΙΑ ΓΙΑ ΑΚΟΜΗ ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΘΥΣΙΑ ΣΤΟ ΒΩΜΟ ΤΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ.
Εν όψη της ημερίδας που διοργανώνουν οι Ενεργοί Πολίτες στις 20/2, σας εφιστώ την προσοχή για τις λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας που τόσο επίμονα πλασάρει ο Σκάι και σας λέω οτι: * Έχει αποδειχτεί οτι οι λάμπες αυτές είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνες για τον άνθρωπο και το περιβάλλον! * Περιέχουν υδράργυρο και μόλυβδο και εκπέμπουν ακτινοβολία! * Έχουν ήδη σημειωθεί τα πρώτα κρούσματα υγείας (ζαλάδες, πονοκέφαλοι) σε άτομα που στο χώρο τους υπάρχουν τέτοιες λάμπες! Το επίσης σημαντικό είναι οτι αυτές οι λάμπες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ διά ροπάλου να πετιούνται στα σκουπίδια και πρέπει να ανακυκλώνονται. Δεν υπάρχει όμως έως αυτή τη στιγμή η ανάλογη υποδομή. Σας ερωτώ: - Γιατί αφού το θέμα των παρενεργειών είναι γνωστό από πέρυσι, οι δικοί μας συνεχίζουν να τις προωθούν ως πανάκεια; - Ποιοι -εκτος από την εταιρία που τις παράγει- και πόσα χρήματα καρπώνεται για να τις προωθήσει; - Το γνωρίζουν το θέμα οι ενεργοί πολίτες και τι σκοπεύουν να κάνουν γι' αυτό στην ημερίδα τους;
Σ’ αυτό το σημείο δίνεται η αίσθηση ότι το καινούριο αυτό φαινόμενο των λαμπτήρων εξοικονόμησης ενέργειας (δηλαδή φθορισμού), που είναι πολύ επικίνδυνο και για το οποίο δεν υπάρχουν υποδομές, ακόμα δεν πρόλαβε να εμφανιστεί και παρουσιάστηκαν κιόλας τα πρώτα κρούσματα υγείας.
Φυσικά όπως είπαμε και παραπάνω, το φαινόμενο των λαμπτήρων φθορισμού μόνο καινούριο δεν είναι. Τέτοιοι λαμπτήρες χρησιμοποιούνται χρόνια στην Ελλάδα, από φωτισμό δρόμων, μέχρι φωτισμό σε γραφεία, επιχειρήσεις, δημόσιες υπηρεσίες και πάει λέγοντας.
Το ζήτημα της υποδομής και της ανακύκλωσης είναι σοβαρό και πρέπει να συζητηθεί.
Για τα δε προβλήματα υγείας που αναφέρονται, είναι απλά λόγω ευαισθησίας στις εκπεμπόμενες συχνότητες.
Η καμπάνια της εταιρίας PHILIPS που κατασκευάζει λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας σε συνεργασία με τον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ, καλά κρατεί. Ήδη βλέπουμε στα δελτία ειδήσεων του σταθμού πόσο ανταποκρίνονται οι Δήμοι -ή καλύτερα οι δήμιοι- της χώρας και αντικαθιστούν τις παλιές 'ενεργειοβόρες' λάμπες με αυτές της PHILIPS. Οι πολίτες στην πλειοψηφία τους είναι πλέον αρκετά ευαισθητοποιημένοι σε θέματα περιβάλλοντος κι κάνουν ότι μπορούν για να βοηθήσουν στη «διάσωση του πλανήτη». Οι διάφορες εταιρίες από τη μεριά τους επίσης πολύ ευαισθητοποιημένες για το περιβάλλον (;) και φυσικά για την τσέπη τους, δημιούργησαν ένα προϊόν το οποίο πλασάρουν ως πανάκεια και ως ακόμη μια 'μοναδική' λύση η οποία θα σώσει τον πλανήτη.
Εδώ συνεχίζει να παίζει το παιχνίδι του «νέου φαινομένου» που όπως είπαμε κάθε άλλο παρά νέο είναι.
Πολύ συγκινητικά όλα αυτά αλλά στο συγκεκριμένο θέμα υπάρχει ένα 'αλλά'. Πόσοι από εμάς γνωρίζουμε -ή καλύτερα μας επιτρέπουν να γνωρίζουμε- από τι υλικά είναι φτιαγμένοι αυτοί οι λαμπτήρες; Προς τα παρόν, η καμπάνια είναι βασισμένη στην φοβερή ιδιότητα της εξοικονόμησης ενέργειας. Οι λαμπτήρες έχουν διπλάσια μεν τιμή ΑΛΛΑ, έχουν 80% λιγότερη κατανάλωση ρεύματος και διπλάσιο χρόνο ζωής. Πραγματικά προκλητικά τα κίνητρα!
Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το πώς κάποιος μπορεί να θεωρεί ότι υπάρχει μια τεράστια συνωμοσία για να μας κρύψουν πληροφορίες που τελικά ο οποιοσδήποτε μπορεί να βρει με 2 λεπτά ψάξιμο στο google. Και προχωράει:
Δείτε τώρα μερικά στοιχεία που αφορούν στους λαμπτήρες αυτούς και για τα οποία κανείς δεν κάνει λόγο και ακόμη περισσότερο, κανείς δεν ενημερώνει τους πολίτες... - Είναι φτιαγμένοι από γυαλί ανθεκτικό στη θερμότητα.
Και αυτό γιατί είναι κακό; Πάντως δεν νομίζω ότι χρειάζεται ιδιαίτερα ανθεκτικό στη θερμότητα γυαλί αφού δεν εκπέμπουν πολύ θερμότητα οι λαμπτήρες φθορισμού σε αντίθεση με τους πυρακτώσεως. Ας πάμε όμως παρακάτω.
- Ο σωλήνας χαλαζία του λαμπτήρα, όταν λειτουργεί δημιουργεί φως παράγοντας ένα σεβαστό ποσό υπεριώδους ακτινοβολίας! Πόση υπεριώδης ακτινοβολία περνάει από το γυαλί του λαμπτήρα και ποια είναι τα προβλήματα υγείας που δημιουργούνται σε όσους εκτίθενται σε αυτή; - Εάν ο λαμπτήρας σπάσει, μπορεί να προκληθεί σοβαρή φλεγμονή στα μάτια και στο δέρμα λόγω της υπεριώδους ακτινοβολίας.
Αυτά είναι απλά μπούρδες. Καταρχήν, δεν υπάρχει σωλήνας χαλαζία που να παράγει υπεριώδη ακτινοβολία. Αυτή όπως είπαμε παράγεται από τον υδράργυρο. Δεύτερον, τα της υπεριώδους τα συζητήσαμε και παραπάνω και δεν περνάει σημαντικό ποσό υπεριώδους από το γυαλί. Εδώ θα κάνω ένα ιστορικό σχόλιο. Ο Feynman συμμετείχε στο πρόγραμμα της ατομικής βόμβας. Στην δοκιμή που έκαναν οι Αμερικάνοι, είχαν μοιράσει κάτι προστατευτικά γυαλιά για την υπεριώδη ακτινοβολία. Ο Feynman όμως δεν μπορούσε να δει τίποτα μέσα από αυτά τα γυαλιά και ήθελε οπωσδήποτε να παρακολουθήσει την έκρηξη. Αυτό που έκανε τελικά ήταν να την παρακολουθήσει μέσα από το παμπρίζ ενός αυτοκινήτου. Κλείνοντας αυτό το σχόλιο, η όλη αναφορά σχετικά με το σπάσιμο του λαμπτήρα και την υπεριώδη ακτινοβολία μου δίνει την αίσθηση ότι όποιος το έγραψε, φανταζόταν ότι με το που θα σπάσει η λάμπα θα χυθεί η ακτινοβολία που είναι παγιδευμένη μέσα και θα σου κάψει τα μάτια και το δέρμα. Αν σπάσει ο λαμπτήρας θα σταματήσει να λειτουργεί αφού δεν θα υπάρχει πια η απαιτούμενη χαμηλή πίεση.
- Οι λαμπτήρες περιέχουν επικίνδυνα ποσοστά Υδράργυρου και Μόλυβδου. Γι αυτόν το λόγο απαγορεύεται να πετιούνται αυτοί οι λαμπτήρες στα σκουπίδια αλλά επιβάλλεται να πηγαίνουν στην ανακύκλωση. Τέτοια υποδομή όμως όπως ξέρουμε δεν υπάρχει! Στα κουτιά του προϊόντος, δυστυχώς δεν αναφέρεται το ποσοστό των τοξικών που περιέχονται. Στην πραγματικότητα, η αντικατάσταση των παλαιών λαμπτήρων με τους νέους λαμπτήρες και το όφελος που έχουν στο περιβάλλον, είναι υπό αμφισβήτηση. Η έλλειψη ανακύκλωσης έχει σαν αποτέλεσμα την μόλυνση νερού και εδάφους από αυτό το ΤΟΞΙΚΟ τελικά προϊόν.
Το θέμα των υποδομών και της σωστής ανακύκλωσης αυτών των λαμπτήρων είναι σοβαρό. Το ζήτημα του αν αναφέρονται οι ουσίες που έχει ο λαμπτήρας στην συσκευασία του ή όχι χρειάζεται διερεύνηση και θα ήταν σωστό να αναγράφονται αν αυτό δεν συμβαίνει. Τα υπόλοιπα όμως δε είναι σοβαρά.
- Δεν υπάρχουν πουθενά οδηγίες καθαρισμού του χώρου σε περίπτωση που ο Υδράργυρος απελευθερωθεί εάν μια λάμπα σπάσει. Πως λοιπόν μπορούν οι καταναλωτές να ξέρουν τι πρέπει να κάνουν όταν εκτεθούν σε τέτοιο κίνδυνο και πως θα μάθουν πόσο επικίνδυνη είναι η έκθεσή τους σε περίπτωση απελευθέρωσης του Υδράργυρου; Προσέξτε λοιπόν τα εξής σημαντικά αν είστε από αυτούς που έχουν ήδη πειστεί και έχετε στο σπίτι σας ή στη δουλειά σας τέτοιους λαμπτήρες: - Ποτέ μη χρησιμοποιείτε ηλεκτρική σκούπα για να καθαρίσετε τον Υδράργυρο, διότι με αυτόν τον τρόπο θα αυξηθεί η έκθεση του Υδράργυρου στον αέρα! Η ηλεκτρική σκούπα θα μολυνθεί και θα πρέπει να πεταχτεί σε χώρο ειδικό για επικίνδυνα απόβλητα. - Ποτέ μη χρησιμοποιείτε σκούπα για να καθαρίσετε τον Υδράργυρο. - Ποτέ μην πλένετε σκεύη που έχουν μολυνθεί από Υδράργυρο, στο πλυντήριο πιάτων. Το αποτέλεσμα θα είναι να μολυνθεί η συσκευή καθώς και ο υπόνομος στον οποίο θα καταλήξει το νερό της συσκευής. - Όλοι -συμπεριλαμβανομένων και των ζώων- πρέπει να μετακινηθούν από το σημείο που έχει υπάρξει διαρροή Υδραργύρου, να σφραγιστεί ο χώρος και να κλείσουν όλα τα συστήματα εξαερισμού. - Σε περίπτωση τέτοιου ατυχήματος, μολύνονται αυτομάτως τα παπούτσια και τα ρούχα μας με αποτέλεσμα την εξάπλωση του Υδράργυρου σε όλον το χώρο του σπιτιού!
Από τα παραπάνω, μου δίνεται πάλι η αίσθηση ότι όποιος τα έγραψε φαντάζεται ότι στους λαμπτήρες περιέχεται κάποια τεράστια ποσότητα υδραργύρου και μάλιστα σε υγρή μορφή, πράγμα που δεν ισχύει. Αυτό που εμένα μου φαίνεται ως δόκιμο πάντως θα ήταν ο καλός αερισμός του χώρου στον οποίο έσπασε η λάμπα. Σίγουρα η γνώμη κάποιου πιο ειδικού στο θέμα θα ήταν χρήσιμη. Όπως θα ήταν καλό να μάθουμε και τι πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση που σπάσει κάποιο θερμόμετρο υδραργύρου που περιέχει και 1000 φορές περισσότερο υδράργυρο.
Έχουν ήδη παρουσιαστεί οι παρενέργειες σε σχέση με τη χρήση αυτών των λαμπτήρων. Πολλά άτομα υπέφεραν από ζαλάδες και πονοκεφάλους μέχρι τη στιγμή που τους κατήργησαν και τοποθέτησαν και πάλι συμβατικούς λαμπτήρες.
Εδώ και πάλι η αναφορά σε παρενέργειες έχει προφανώς σχέση με την σκληρότητα του φωτισμού και την ευαισθησία που προκαλεί αυτή στα μάτια.
Πόσοι καταναλωτές τα γνωρίζουν αυτά; Τα κουτιά των λαμπτήρων δεν αναγράφουν καμία από τις επικίνδυνες 'δράσεις' τους, δεν προφυλάσσουν τον καταναλωτή και δεν γράφουν καν ότι οι χαλασμένοι λαμπτήρες πρέπει απαραιτήτως να τοποθετούνται σε κιβώτια ώστε να μην υπάρχει περίπτωση να σπάσουν πριν την απόρριψή τους στην ανακύκλωση. Κατά τα άλλα, με πρωτοστάτη τον Νομπελίστα πλέον Al Gore, η εξάπλωση της προώθησης αυτών των λαμπτήρων γίνεται όλο και πιο έντονη. Στην Ελλάδα για ακόμη μια φορά η ανεπάρκεια των ειδημόνων μας εκθέτει σε κινδύνους οι οποίοι ενώ δεν είναι άγνωστοι, παραμένουν κρυμμένοι! Οι αρμόδιο ετοιμάζονται να απαγορεύσουν οριστικά τη χρήση των συμβατικών λαμπτήρων και να επιβάλλουν σταδιακά τη χρήση των καινούριων. Το ερώτημα είναι: ΓΙΑΤΙ;;; Γιατί ενώ γνωρίζουν, ειδικά οι κατασκευάστριες εταιρίες, δεν ανακοινώνουν στους πολίτες όλες τις πληροφορίες ώστε να προφυλαχτούμε; Γιατί για ακόμη μια φορά γινόμαστε εμείς πειραματόζωα για να κερδίσουν κάποιοι άλλοι;
* Υδράργυρος και Φωτισμός: http://www.ecosmes.net/cm/navContents?l=EL&navID=lighting&subNavID=2&pagID=2 * Στο μπλακ λιστ ο υδράργυρος Με οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης: http://www.simerini.com/nqcontent.cfm?a_id=211197 * O YΔΡAΡΓΥΡΟΣ ΣΤΟ ΑΙΜΑ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ KΕΝΤΡΙΚΗΣ XΙΟΥ http://www.chios-medical.gr/ydrargyros.htm
Αυτά είναι απλά μπούρδες. Δηλαδή, πραγματικά δεν καταλαβαίνω που κολλάει το λίνκ με τους κατοίκους της Χίου. Τι σχέση μπορεί να έχει με τους λαμπτήρες φθορισμού; Αντί να κοιτάξουν από πού προέρχεται η μόλυνση με υδράργυρο του υδροφόρου τους ορίζοντα, τα ρίχνουν στους λαμπτήρες φθορισμού; Πραγματικά δεν ξέρω τι να πω.
Από όλα τα παραπάνω, η ουσία κατά την γνώμη μου είναι ότι από τη στιγμή που γίνεται η προσπάθεια σε μεγάλη κλίμακα να έρθει περισσότερος κόσμος σε επαφή με αυτή τη «νέα τεχνολογία» θα πρέπει να γίνει και η κατάλληλη ενημέρωση. Και υπάρχουν σοβαρά ζητήματα για τα οποία πρέπει ν ενημερωθεί ο κόσμος, όπως είναι το θέμα της ανακύκλωσης των συσκευών, της σωστής διαχείρισής τους από τους ιδιώτες και το σημαντικότερο της ενημέρωσης για το τι πρέπει να συμβεί σε περίπτωση ατυχήματος. Ίσως οι συσκευασίες θα πρέπει να έχουν αναλυτικές οδηγίες για το πώς πρέπει να γίνεται η απόρριψη ή ο καθαρισμός σε περίπτωση ατυχήματος ή ακόμα και να αναγράφεται το αν πρέπει να τηλεφωνήσει κάποιος σε κάποιο κέντρο δηλητηριάσεων ή να κάνει κάποιες εξετάσεις. Όλα αυτά θα ήταν χρήσιμα και όλα αυτά δυστυχώς συσκοτίζονται από την ανοησία αυτή που κυκλοφορεί μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Ξεκίνησε η συζήτηση στην ολομέλεια της Βουλής για το νέο νομοσχέδιο για την έρευνα και την τεχνολογία. Η νέα εκδοχή του νομοσχεδίου μπορεί να βρεθεί εδώ από το site της ΠΟΣΔΕΠ. Δεν έχω διαβάσει ακόμα το νέο νομοσχέδιο, αλλά από κάποια σημεία της συζήτησης που είδα από το κανάλι της βουλής, αναφέρθηκε ότι ενώ στην αρχική εκδοχή του νομοσχεδίου υπήρχε η πρόβλεψη για την χρηματοδότηση της βασικής έρευνας με συγκεκριμένο ελάχιστο ποσοστό έναντι της εφαρμοσμένης, αυτό έχει αφαιρεθεί από την νέα εκδοχή. Αυτή και μόνο η αλλαγή είναι προς αρκετά δυσάρεστη κατεύθυνση και δεν ξέρω προς τα πού μπορεί να πηγαίνει και το υπόλοιπο νομοσχέδιο.
Φαίνεται να υπάρχουν κάποια προβλήματα με το Διαστημικό Λεωφορείο Endeavour. Το SpaceDaily αναφέρει
Space shuttle Endeavour's heat shield appears to have been damaged from a piece of ice that hit the orbiter shortly after liftoff this week, a NASA official said Friday... ...An analysis of images taken during Wednesday's liftoff in Cape Canaveral, Florida, shows that the shuttle's underbelly was hit by a piece of ice, rather than foam, from its external fuel tank as previously believed, he said. The impact left what appears to be a three square inch (19 square centimeter) gouge near the hatch of one of the shuttle's landing gears...
Αυτό είναι παρόμοιο με αυτό που είχε συμβεί με το Διαστημικό Λεωφορείο Columbia τον Φεβρουάριο του 2003 και οδήγησε στην καταστροφή του κατά την επανείσοδο. Η διαφορά είναι ότι τότε το Columbia είχε χτυπηθεί από ένα κομμάτι μονωτικού αφρού που ξεκόλλησε από την κεντρική δεξαμενή καυσίμων. Μετά από το ατύχημα του Columbia γίνονται εξαντλητικοί έλεγχοι στην θερμική ασπίδα του Διαστημικού Λεωφορείου, όσο αυτό είναι σε τροχιά ή συνδεδεμένο με τον ISS.
...Astronauts on Sunday will use a camera attached to a robotic arm to closely inspect the area of concern, and a laser to determine exactly the depth of the gouge, Shannon said. If repairs are deemed necessary the Endeavour mission will be extended by an additional space walk, he said, adding that materials to patch up the thermal shield were available to the astronauts...
Οι διαστημικοί περίπατοι και όλες σχεδόν οι δραστηριότητες σε τροχιά, καλύπτονται με ζωντανές συνδέσεις από την NASA μέσω του NASA TV. Το πρόγραμμα των μεταδόσεων μπορείτε να το βρείτε εδώ.
Damage to the US space shuttle Endeavour's protective thermal shield caused by a piece of debris during launch appears to be less serious than previously believed, a NASA official said... "The consensus in the mission management team is -- considering the flight history we had, the location of it -- all are very good signs that it will not be something that we will have to be worried about," the official said.
Όλα αυτά είναι ακόμα πριν την επιθεώρηση με τον ρομποτικό βραχίονα και το laser.
Ας ελπίσουμε ότι όλα θα πάνε καλά. Το Διαστημικό Λεωφορείο και ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός (ISS) είναι κρίσιμα στοιχεία της εξερεύνησης του διαστήματος, η οποία με την σειρά της είναι κρίσιμη δραστηριότητα για την εξέλιξη της ανθρώπινης γνώσης και της επιβίωσής μας.
