Πέμπτη 11 Σεπτεμβρίου 2008

Citius, Altius, Fortius LHC

Σήμερα λοιπόν είδαμε σε ζωντανή σύνδεση στο Παν/μιο, τις πρώτες δέσμες να κυκλοφορούν στους δύο δακτυλίους του LHC.

Άμεσα ερευνητικά, τα πειράματα του CERN δεν είναι στα ενδιαφέροντά μου. Αλλά τόσο τα σχετικά με το σωματίδιο Higgs και την Super Symmetry (SUSY), όσο και το ζήτημα των έξτρα διαστάσεων (large extra dimensions) και ότι αφορά τις mini black holes, με ενδιαφέρουν επιστημονικά (και ειδικότερα οι mini black holes που δεν είναι και τόσο μακριά μου). Έτσι το όλο γεγονός είχε και κάποια σχετική συγκίνηση.
Ειδικά αν σκεφτεί κανείς τον κόσμο που οραματίστηκε αυτό το πείραμα και τον κόσμο που δούλεψε για αυτή τη μέρα και την περιμένει τόσα χρόνια.

Για εμένα πάντως, αυτό που για πολλούς ίσως μοιάζει τρομακτικό, δηλαδή το ενδεχόμενο της δημιουργίας των mini black holes στο LHC, είναι ίσως το πιο συγκλονιστικό και ενδιαφέρον ενδεχόμενο. Και ο λόγος είναι ότι θα δείξει ακριβώς την ύπαρξη μεγάλων έξτρα διαστάσεων (σχετικά μεγάλες αλλά κλειστές, συμπαγοποιημένες).

Τέλος πάντων, με την κυκλοφορία της δέσμης σε όλο το μήκος του δακτυλίου, έγιναν διάφοροι έλεγχοι και στους ανιχνευτές. Εικόνες από τις καταγραφές του ATLAS μπορεί να βρει κανείς στη σελίδα Beam events seen by the ATLAS detector, ενώ καταγραφές από το CMS καθώς και διάφορα στοιχεία, μπορεί να δει κανείς στη σελίδα CMS e-commentary for the LHC First Beam Event.

ATLAS


CMS


Συνοψίζοντας, η μέρα σήμερα ήταν μια όμορφη μέρα και άνοιξε ο δρόμος για ένα νέο παράθυρο στο σύμπαν.
Αυτό είναι αρκετό για να ξεχάσω όλες τις βλακείες που άκουσα (από συγκρούσεις με θεούς και δαίμονες, μέχρι να δοθούν τα λεφτά του CERN για να ταΐσουμε τον κόσμο που πεινάει).
Το μόνο που μένει να πω είναι:

Citius, Altius, Fortius...

--------------------------------------------
Update: Από το Wired magazine, αυτό το video



Update2: Καταγραφές και από το ALICE υπάρχουν στη σελίδα A Large Ion Collider Experiment:

ALICE

9 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Ερώτηση:
Εαν υποθέσουμε ότι στο τέλος με τη βοήθεια του LHC βρούμε τελικά το Higgs, το neutralino και ότι άλλο θα επιθυμούσε (δηλαδή έχει κάνει έρευνα) κάποιος Έλληνας φυσικός από τους διεθνώς γνωστούς μας (Νανόπουλο, Δημόπουλο και τυχόν άλλους), υπάρχει κάποια πιθανότητα να πάρουμε και εμείς αυτό το "ρημαδιασμένο" νόμπελ φυσικής επιτέλους;...

Vagelford είπε...

Όχι.

Χωρίς να είμαι ειδικός, δεν νομίζω ότι υπάρχει κάτι από αυτά που ψάχνει το LHC (Higgs, super symmetry, strangelets, extra dimensions, quark-gluon plasma, mini black holes...) για το οποίο να αξίζει να πάρει κάποιος Έλληνας το Nobel. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει τίποτα για την αξία των επιστημόνων.

Ανώνυμος είπε...

ένα ερώτημά μου είναι αν οι απαντήσεις που θα δώσουν οι πειραματικοί θα ειναι ξεκάθαρες τόσο για το higgs όσο και για τα υπόλοιπα ή αν υπάρχουν περιθώρια διαφορετικών εκτιμήσεων ασυμβίβαστων μεταξύ τους για τα αποτελέσματα των πειραμάτων

Vagelford είπε...

Δεν μπορώ να πω με σιγουριά, γιατί δεν είμαι ειδικός.
Πάντως, σχετικά με το Higgs για παράδειγμα, αν ανακαλυφθεί με μάζα γύρω στα 120 GeV, τότε θα είναι συμβατό με το standard model. Αν ανακαλυφθεί σε μεγαλύτερη ενέργεια, τότε θα πρέπει να προκύπτει από κάποια effective θεωρία που θα έχει ενδεχομένως και άλλες πειραματικές προεκτάσεις.

Μετά, αν παραχθούν mini black holes θα πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχουν μεγάλες έξτρα διαστάσεις. Αυτό θα έχει επιπτώσεις για την super symmetry.

nik-athenian είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
nik-athenian είπε...

http://www.enet.gr/online/online_text/c=112,id=94748264

Ο αποπροσανατολισμός και η συραφή λέξεων προς συγγραφή άρθρου κορυφώνεται στις φυλάδες.

Vagelford είπε...

Το είδα Nik και γύρισα τρέχοντας σπίτι για να γράψω σχετικά...

lazopolis είπε...

@χάρης: δεν καταλαβαίνω ακριβώς τί εννοείς ξεκάθαρες. Τα αποτελέσματα του πειράματος, όταν αυτό τελειώσει σε καμιά οκταετία, θα είναι εντελώς συγκεκριμένα, από τη μία, πειραματικά αποτελέσματα από την άλλη.

Το standard model Higgs θα εμφανιστεί σαν ένα βαθμωτό σωμάτιο με κάποια συγκεκριμένη μάζα (τα 120GeV είναι πιο συμβατά με τις λεγόμενες αναλύσεις "ακριβείας" από δεδομένα που εμπλέκουν την ηλεκτρασθενή αλληλεπίδραση αλλά είναι μια μεγάλη συζήτηση αν και κατά πόσο εμπιστεύεται κανείς αυτές τις αναλύσεις) ως τα 200 GeV. Αν δεν εμφανιστεί κάτι τέτοιο ή αν το Higgs είναι υπερσυμμετρικό περνάμε σε άλλο σενάριο.

Η υπερσυμμετρία είναι μια μπερδεμένη ιστορία γιατί δεν γνωρίζουμε αρκετές από τις παραμέτρους του (απλούστερου) υπερσυμμερικού μοντέλου, άρα δεν γνωρίζουμε ακριβώς τί περιμένουμε να δούμε. Προφανώς το neutralino ή όποιο άλλο υπερσυμμετρικό σωμάτιο είναι το ελαφρύτερο, θα πρέπει να εμφανιστεί (ή μάλλον να απουσιάσει, αφού η υπογραφή της υπερσυμμετρίας θα είναι ακριβώς αντιδράσεις με έλλειμα ορμής και ενέργειας). Αλλά έστω οτι ανακαλύπτονται σοβαρές ενδείξεις υπερσυμμετρικών σωματίων. Θα είναι τότε εξαιρετικά ενδιαφέρον και καθόλου απλό να μετρηθούν μεγέθη (όπως μάζα και σταθερές ζεύξης) υπερσυμμετρικών σωματιδίων. Είναι ένα ζήτημα αν το LHC θα είναι σε θέση να το πετύχει (εξ'ού και ήδη συζητιέται ο επόμενος, γραμμικός επιταχυντής λεπτονιων).

Τα strangelets μου φαίνονται πολύ εξωτικά για να είναι αληθινά, οι έξτρα διαστάσεις το ίδιο ενώ το quark gluon plasma είναι μια εντελώς υπαρκτή και υπό μελέτη κατάσταση της ύλης (δεν περιμένυμε να ανακαλυφθεί ακριβώς - είναι δηλαδή περισσότερο δεδομένο, αν θες).

lazopolis είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.