update (18/4/12): Η υπόθεση του θανάτου της Μ. Παπαγιαννίδου, βγάζει με πολύ θεαματικό τρόπο όλη τη βλακεία και τον επιστημονικό αναλφαβητισμό που δέρνει ορισμένους...
Χαρακτηριστικά είναι τα σχόλια που μπορεί να διαβάσει κανείς στα:
και φυσικά στο ίδιο το άρθρο της Lifo. Υπάρχει σχετικό άρθρο και στα ΝΕΑ, το οποίο έχει όμως μόνο δύο σχόλια, αλλά αρκούντως θλιβερά για να αξίζουν αναφοράς...
Θα σταθώ λοιπόν στις φράσεις:
Αλήθεια, θα ήταν παράλογο να ήταν και το AIDS μια πλεκτάνη; Πόσα ακόμα στην ιστορία δεν ήταν μια πλεκτάνη ή μια παρανόηση;... Εδώ επιστήμονες και διαφωνούν μεταξύ τους για οποιαδήποτε ζητήματα ζωτικής σημασίας και αναρρωτιέσαι "Ποιόν να πιστέψω τώρα"; Πόσες μελέτες και έρευνες αλήθεια δεν έχουν αντικρούσει η μία την άλλη οδηγώντας τους επιστήμονες σε νέα συμπεράσματα...; Δεν είμαι ειδικός, όμως ως μορφωμένος και καλλιεργημένος άνθρωπος μπορώ να σας μεταφέρω από καθηγητές μου στο Πανεπιστήμιο και στο Λύκειο το εξής μήνυμα: "Αυτά που θεωρούνται σήμερα δεδομένα ισχύουν μέχρι να βρεθούν οι επιστήμονες που θα μας οδηγήσουν σε νέα αποτελέσματα - συμπεράσματα"...
----- Ενδιαφέροντα updates στο τέλος (τελευταίο 3/12/12) -----
Προχθές λοιπόν, πήρα ένα e-mail από τον JustAnother GoneOff που με παρέπεμπε σε αυτό το blog, όπου υπήρχε αυτό το βίντεο με ένα απόσπασμα από το δελτίο της ΝΕΤ,
Το βίντεο λοιπόν μιλά για μία εφεύρεση, η οποία εκμεταλλεύεται την ψυχρή σύντηξη ανάμεσα σε πυρήνες Νικελίου και πυρήνες Υδρογόνου (δηλαδή πρωτόνια). Την εφεύρεση μάλιστα την εκμεταλλεύεται μια ελληνική εταιρία, η Defkalion Green Technologies.
Η όλη υπόθεση μου ακούστηκε περίεργη, οπότε είπα να το κοιτάξω. Με λίγο ψάξιμο, βρήκα την σχετική δημοσίευση των Sergio Focardi και Andrea Rossi, στο περιοδικό (??) Journal of Nuclear Physics. Η εργασία τους βρίσκεται σε μια σειρά από posts σ' αυτό το σαν blog περιοδικό, ξεκινώντας από το A new energy source from nuclear fusion, όπου υπάρχει το abstract. Στα διαδοχικά posts παρουσιάζονται η διαδικασία, οι μετρήσει και τα αποτελέσματα μιας σειράς δοκιμαστικών λειτουργιών του αντιδραστήρα. Καταρχήν, πρέπει να πούμε ότι ο αντιδραστήρας αποτελείται από έναν θάλαμο καύσης, όπου τοποθετείται το Νικέλιο και το Υδρογόνο. Ο θάλαμος θερμαίνεται με την βοήθεια ηλεκτρικών αντιστάσεων. Το όλο σύστημα είναι εμβαπτισμένο σε δεξαμενή νερού. Από την θέρμανση του νερού υπολογίζουν την απόδοση του αντιδραστήρα και την εκλυόμενη ενέργεια, η οποία σύμφωνα με τα λεγόμενά τους είναι περίπου 200 φορές πάνω από ότι βάζουν.
Προχωρώντας λοιπόν προς τα κάτω στη σελίδα του περιοδικού, μπορεί να βρει κανείς το Theoretical interpretation, όπου γίνεται συζήτηση γύρω από τον πιθανό μηχανισμό με τον οποίο επιτυγχάνεται η σύντηξη. Εκεί λοιπόν, μπορεί να βρει κανείς τον υπολογισμό που δείχνει ότι με δεδομένες τις θερμοκρασίες στις οποίες λειτουργεί η συσκευή, η πιθανότητα ένας πυρήνας Νικελίου να συλλάβει ένα πρωτόνιο και να δώσει Χαλκό, να πραγματοποιηθεί σύντηξη δηλαδή, είναι της τάξης του $$\reverse \opaque 10^{-12394}$$. Λογικό αποτέλεσμα.
Οι συγγραφείς όμως προχωράνε λέγοντας ότι αυτοί παρατηρούν την εκλυόμενη ενέργεια και άρα η σύντηξη πρέπει να συμβαίνει.
Καταλήγουν λοιπόν,
In an attempt to explain the observed experimental effects, our attention has been attracted by a statement reported in [16] relative to a stellar gas where the electrons tend to cluster into spherical shells around nuclei, at distance rD known as Debye-Hückel radius. The .rst applications of the Debye-Hückel model [17] refer to electrolytic solutions for which it is possible to define a Debye length [18] with the following characteristic: if the distance between two charged ions is greater than rD , their electrostatic interactions are reduced by the presence of other ions attracted by the electric forces.
In our case, the proton-electron system might be shielded by the nuclear Coulomb potential, with the possibility of penetrating the Coulomb barrier.
Η λύση λοιπόν που προτείνουν, είναι το Debye shielding. Σ' αυτή την περίπτωση, το φράγμα δυναμικού που θα πρέπει να υπερνικήσει το πρωτόνιο για να μπει στον πυρήνα, δεν θα είναι το δυναμικό Coulomb του πυρήνα, αλλά το θωρακισμένο δυναμικό, το οποίο θα εκτείνεται μέχρι ένα τυπικό μήκος ανάλογο του μήκους Debye. Το ερώτημα είναι λοιπόν, πόσο είναι το μήκος Debye μέσα στο Νικέλιο; Με ένα πρόχειρο υπολογισμό μπορεί να δει κανείς ότι το μήκος Debye είναι της τάξης του $$\reverse \opaque \lambda_D=0.5 \AA$$ δηλαδή περίπου όσο είναι και η ακτίνα Bohr του ατόμου του Υδρογόνου (Debye length of the metal electrons).
Και τώρα που το βρήκαμε το μήκος Debye, πως επηρεάζει αυτό την πιθανότητα σύλληψης των πρωτονίων από τους πυρήνες Νικελίου;
Η πιθανότητα σύλληψης από τον πυρήνα μπορεί να υπολογιστεί αναλυτικά και είναι ουσιαστικά η πιθανότητα να έχουμε φαινόμενο σήραγγας για το σωματίδιο που θα το οδηγήσει μέσα στον πυρήνα ξεπερνώντας το φράγμα του δυναμικού. Για την κλασική περίπτωση του δυναμικού Coulomb του πυρήνα, η πιθανότητα είναι $$\reverse \opaque \large P= e^{-\pi\frac{r_0}{\lambda^{\!\!\!\!\!\!\!\!\!\!\!-}}}$$, όπου $$\reverse \opaque r_0$$ είναι η ελάχιστη απόσταση από τον πυρήνα στην οποία μπορεί να φτάσει ένα θετικό φορτίο που έχει κάποια κινητική ενέργεια και $$\reverse \opaque \lambda^{\!\!\!\!-}$$ (δεν υπάρχει το σύμβολο λbar!!!) είναι το μήκος κύματος de Broglie του πρωτονίου διαιρεμένο με το 2π. Η πιθανότητα λοιπόν εξαρτάται από την μία από την ενέργεια που έχει το πρωτόνιο, πράγμα που μπαίνει τόσο στο μήκος κύματος του πρωτονίου όσο και στο πόσο κοντά φτάνει στον πυρήνα, και από την άλλη εξαρτάται και από το πόσο δυνατό είναι το απωστικό δυναμικό ή αλλιώς το πόσο κοντά στον πυρήνα πλησιάζει, που το υποδηλώνει η ελάχιστη απόσταση $$\reverse \opaque r_0$$.
Μία ευριστική ερμηνεία του παραπάνω αποτελέσματος είναι ότι αν η απόσταση στην οποία πλησιάζει το σωματίδιο τον πυρήνα, είναι μεγαλύτερη από το μήκος κύματος de Broglie του σωματιδίου, τότε η πιθανότητα το σωματίδιο να βρεθεί μέσα στον πυρήνα (να κάνει φαινόμενο σήραγγας δηλαδή) είναι πολύ μικρή, ενώ αν το μήκος κύματος είναι μεγαλύτερο ή ίσο με την ελάχιστη απόσταση, τότε η πιθανότητα είναι σημαντική.
Το παραπάνω αποτέλεσμα, αν αναπτύξουμε τους όρους και βάλουμε, $$\reverse \opaque \lambda^{\!\!\!\!-}=\frac{\hbar}{m \beta c}$$, όπου το βc είναι η ταχύτητα του σωματιδίου, και $$\reverse \opaque r_0=\frac{Ze^2}{(4\pi \varepsilon_0)Q}$$, όπου $$\reverse \opaque Q=\frac{3}{2}kT=\frac{1}{2}m\beta^2c^2$$ είναι η κινητική ενέργεια των πρωτονίων και Z ο ατομικός αριθμός του Νικελίου, τότε θα πάρουμε την έκφραση για την πιθανότητα $$\reverse \opaque P=e^{-\frac{2\pi Z}{137 \beta}$$, όπου έχουμε αντικαταστήσει την τιμή της σταθεράς της λεπτής υφής $$\reverse \opaque \alpha=\frac{e^2}{(4\pi \varepsilon_0)\hbar c}=1/137$$. Αυτός είναι και ο τύπος που αναφέρετε και στην σελίδα με το Theoretical interpretation.
Εδώ πρέπει να παρατηρήσω ότι υπάρχει ένα αριθμητικό λάθος στον υπολογισμού που κάνουν. Υποθέτει θερμοκρασία 1000Κ και λέει ότι η κινητική ενέργεια είναι 0.9eV. Αυτό το νούμερο είναι μεγαλύτερο κατά 7 φορές από την ενέργεια για τους 1000Κ. Το σωστό αποτέλεσμα είναι περίπου 0.13eV.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να υπερτιμά την ταχύτητα του σωματιδίου (ή αλλιώς το β) κατά $$\reverse \opaque \sqrt{7}$$ φορές, που σημαίνει ότι ο εκθέτης στην πιθανότητα βγαίνει $$\reverse \opaque \sqrt{7}$$ φορές μικρότερος.
Η σωστή πιθανότητα για τους 1000Κ είναι λοιπόν, $$\reverse \opaque e^{-77395}=5.7\times 10^{-33613}$$. (update: υπάρχουν παραλλαγές της εργασίας που κυκλοφορούν, όπως εδώ, όπου τα νούμερα είναι εντελώς κουκουρούκου).
Ας επιστρέψουμε λοιπόν στο θέμα της τροποποίησης των παραπάνω εξαιτίας της θωράκισης του φορτίου και του μήκους Debye. Μια πρώτη προσέγγιση θα ήταν να χρησιμοποιήσει κανείς την παραπάνω ευριστική εικόνα. Έχουμε λοιπόν ότι, εξαιτίας της θωράκισης τώρα το δυναμικό δεν είναι της μορφής του δυναμικού Coulomb, δηλαδή της μορφής $$\reverse \opaque \frac{1}{r}$$, αλλά θα έχει την μορφή δυναμικού Yukawa και θα είναι της μορφής $$\reverse \opaque \frac{1}{r}e^{-r/\lambda_D}$$, όπου στο εκθετικό έχουμε το μήκος Debye. Αυτό λοιπόν επηρεάζει το πόσο κοντά μπορεί να φτάσει το πρωτόνιο στον πυρήνα του Νικελίου (τώρα φτάνει πιο κοντά) και άρα έτσι επηρεάζει και την πιθανότητα να έχουμε σύντηξη. Αν εκφράσουμε την απόσταση ως $$\reverse \opaque r=x r_0$$, όπου $$\reverse \opaque r_0$$ είναι η ελάχιστη απόσταση για το δυναμικό Coulomb, τότε η νέα ελάχιστη απόσταση θα δίνεται από την $$\reverse \opaque x_0 r_0$$, όπου το $$\reverse \opaque x_0$$ θα είναι η ρίζα της έκφρασης $$\reverse \opaque \frac{1}{x}e^{-x\frac{r_0}{\lambda_D}}=1$$. Αν αντικαταστήσουμε αυτή την απόσταση στην πιθανότητα, θα πάρουμε το αποτέλεσμα, $$\reverse \opaque \large P= e^{-\pi\frac{x_0 r_0}{\lambda^{\!\!\!\!-}}}=e^{-77395 x_0}$$. Το αποτέλεσμα αυτό δεν είναι πολύ μακριά από τον ακριβή υπολογισμό της πιθανότητας τόσο στο αριθμητικό αποτέλεσμα όσο και στην θεωρητική του λογική. Συγκεκριμένα, με αυτή την αφελή προσέγγιση υπολογίζουμε το $$\reverse \opaque x_0$$ να είναι περίπου 0.001, ενώ ο ακριβής υπολογισμός δίνει $$\reverse \opaque x_0=0.02$$.
Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και με τη θωράκιση Debye, η πιθανότητα σύντηξης ενός πρωτονίου με έναν πυρήνα Νικελίου γίνεται $$\reverse \opaque P=e^{-1548}=5.7\times 10^{-673}$$ (ο αφελής υπολογισμός δίνει της τάξης του 10^-34).
Ακόμα και για τα νούμερα που δίνουν για τις πιθανότητες οι Focardi και Rossi, που αντιστοιχούν σε θερμοκρασία 10,000Κ, η πιθανότητα σύντηξης και πάλι είναι πολύ μικρή (περίπου 10^-247).
Εδώ πρέπει να σχολιάσω και κάτι ακόμα με αφορμή τις αναφορές του καθ. Χ. Ε. Στρεμμένου (εδώ και εδώ). Ας κάνουμε την ερώτηση, πόσο θα έπρεπε να είναι το μήκος Debye για να είναι εφικτή η σύντηξη κάτω από αυτές τις συνθήκες; Η απάντηση είναι ότι θα πρέπει να είναι περίπου 2-3 τάξεις μεγέθους μικρότερο. Το μήκος Debye όμως βασικά εξαρτάται από την αριθμητική πυκνότητα των ηλεκτρονίων στο πλέγμα η οποία είναι υψωμένη στην δύναμη -1/6. Με ένα πρόχειρο υπολογισμό, αυτό σημαίνει ότι για να είναι το μήκος Debye 2 τάξεις μεγέθους μικρότερο, θα πρέπει να είναι 12 τάξεις μεγέθους μεγαλύτερη η αριθμητική πυκνότητα των ηλεκτρονίων. Φυσικά κάτι τέτοιο είναι αδύνατο, αφού το πόσα είναι τα ηλεκτρόνια περιορίζεται από τα διαθέσιμα ηλεκτρόνια, που είναι τα ηλεκτρόνια του Νικελίου και το πολύ να είναι 28 ανά άτομο Νικελίου.
Με βάση λοιπόν όλα τα παραπάνω, η εκτίμησή μου είναι ότι είναι μάλλον απίθανο να συμβαίνει σύντηξη Νικελίου-Υδρογόνου στον αντιδραστήρα των Focardi και Rossi. Ειδικότερα δε, με ρυθμό 10^15 αντιδράσεις το δευτερόλεπτο, όπως εκτιμάται εδώ.
Άρα η απάντηση στο αρχικό ερώτημα είναι, "Δεν νομίζω!!!".
Αυτά τα ολίγα.
---------------------------------------- Διευκρίνηση: Ας γράψω μια μικρή διευκρίνηση. Τι σημαίνουν οι παραπάνω πιθανότητες;
Η πιθανότητα θα μας δώσει το πόσες φορές μπορεί να συμβεί η συγκεκριμένη διαδικασία για έναν συγκεκριμένο αριθμό διαθέσιμων ατόμων Ni και Η. Ο τυπικός αριθμός διαθέσιμων ατόμων είναι της τάξης του 10^23 για ποσότητες της τάξης των μερικών γραμμαρίων. Άρα αν έχουμε μια ποσότητα Νικελίου της τάξης των μερικών κιλών, τότε θα έχουμε περίπου 10^25 πυρήνες. Έτσι ο ρυθμός των αντιδράσεων που μπορούν να συμβούν είναι ανάλογος αυτού του αριθμού επί την πιθανότητα (για την ακρίβεια, ο ρυθμός είναι το γινόμενο της αριθμητικής πυκνότητας των πυρήνων επί την ενεργό διατομή επί την ταχύτητα των πρωτονίων, όπου η ενεργός διατομή εξαρτάται από την πιθανότητα). Με λίγα λόγια, για να έχεις έναν ρυθμό όπως αυτό το 10^15 που αναφέρω παραπάνω, θα έπρεπε να έχει κανείς διαθέσιμη μια ασύλληπτη ποσότητα ατόμων, πολύ περισσότερα από όσα υπάρχουν στο σύμπαν (10^80).
Η επένδυση ύψους 200 εκατομμυρίων ευρώ ξεκινά το επόμενο διάστημα καθώς οι υπεύθυνοι της Εταιρίας έχουν αγοράσει ήδη παλαιό εργοστάσιο στην περιοχή της Ξάνθης (δεν πρόκειται για τη ΣΕΒΑΘ φυσικά) και προχωρούν άμεσα στην υλοποίηση της επένδυσης, υπολογίζοντας ότι τον Οκτώβριο θα ξεκινήσει η παραγωγική διαδικασία, με στόχο τις 300.000 συσκευές το χρόνο που θα απορροφηθούν από την ελληνική και τη βαλκανική αγορά.
The scientists note that the mis-wiring could be inadvertent. "If one of the wires in the three-core power lead" — a lead with active, neutral and ground/earth wires, all of which flow to a different prong of a three-pin plug — "was accidentally misconnected, the actual measurements of current witnessed by two Swedish scientists would not be the total power going into the reactor, and there would be an apparent power gain. One of the scientists who observed an earlier test has now agreed this could be so," Smith said. He noted that such a misconnection would be easy to make. For example, the earth lead could be touching the active wire, either within the plug, behind the wall outlet, or in the jumble of wires inside the E-Cat machine. Misconnections involving the earth and neutral wire are also possible. According to a report issued by the Australian Skeptics, Bryce found that in all six published tests of the E-Cat up to July — every test in which excess power production was directly measured — the setup was such that a misconnected earth lead (the wire that is usually grounded in an electric circuit) could have been funneling up to 3 kilowatts of power into the machine's steam generator long after the other wires were turned off. Because there were no power meters measuring the flow of energy in the earth lead, all this energy would seem to be surplus, and would appear as if it were being generated by reactions within the E-Cat itself.
-------------------------------------------------- Update (3/12/12): Δημοσιογραφία του κ...
Δεν θα μπορούσε να απουσιάζει η συνεισφορά της μαχόμενης δημοσιογραφίας από το θέμα της σύντηξης υδρογόνου-νικελίου... Σύντηξη στο σπίτι!
Από τον γνωστό ύποπτο του ΒλΗΜΑ Science. Το καλύτερο σχόλιο το έκανε το physicsgg.
Αυτό που όλοι περιμέναμε είναι επιτέλους πραγματικότητα...
Οι "Πύλες του Ανεξήγητου" απέκτησαν δικό τους site, το pyles.tv, το οποίο θα καλύπτει όλη την γνωστή θεματολογία που όλοι αγαπήσαμε στις εκπομπές του κ. Χαρδαβέλλα.
Για να πάρει κανείς μια εικόνα της θεματολογίας:
"Το Cern, το σταματάει ο Θεός!" Καθηγητής Φυσικής, εξηγεί γιατί ο Θεός δεν θέλει να ξέρουμε..
Btw, το Σάββατο η εκπομπή είχε ως θέμα το Zeitgeist...
Εκεί που ετοίμαζα τα video για την εξέλιξη, από την εκπομπή Ανιχνεύσεις, έτσι ώστε να τα ανεβάσω στο youtube, είδα στο blog της εκπομπής ότι το θέμα αυτής της Τετάρτης θα είναι η "Κβαντική Θεωρία της Βαρύτητας", όπου το έναυσμα για την συζήτηση, θα το δώσει το βιβλίο του Lee Smolin "Τρεις δρόμοι προς την κβαντική βαρύτητα". Είμαι περίεργος να δω ποιοι θα είναι οι καλεσμένοι της εκπομπής και πως θα πάει η συζήτηση, αφού το θέμα είναι αρκετά δύσκολο.
Update: Από "κβαντική βαρύτητα", το θέμα της εκπομπής έγινε "Βαρύτητα" και η συζήτηση τελικά θα περιστραφεί γύρω από το συνέδριο ΝΕΒ ΧΙΙΙ που πραγματοποιήθηκε πέρσι το καλοκαίρι και για το οποίο είχα γράψει δύο πραγματάκια. Το είχα ξεχάσει σχεδόν, αλλά τον είχα δει τον Σαββίδη τότε στην έναρξη του συνεδρίου. Ελπίζω ότι θα είναι μία καλή ευκαιρία να προβληθεί η κοινότητα της σχετικότητας στην Ελλάδα και το έργο που παράγει.
Νέες Εξελίξεις στη Βαρύτητα Αφιέρωμα της εκπομπής της ΕΤ3, "Ανιχνεύσεις", στις εξελίξεις πάνω στην κλασική θεωρία της βαρύτητας, δηλαδή τη γενική σχετικότητα, καθώς και στις διάφορες προσεγγίσεις στην κβαντική θεωρία της βαρύτητας. Καλεσμένοι της εκπομπής είναι ο Κώστας Κόκκοτας, ο Νίκος Στεργιούλας και ο Λέανδρος Περιβολαρόπουλος.
Update (27/10/09): Επιτέλους δημοσιεύτηκαν τα πρακτικά του συνεδρίου στο Journal of Physics: Conference Series, Vol. 189
Κάποιοι θα θυμάστε το θέμα του Σεπτεμβρίου για το άρθρο από το ΒήμαScience που αναφερόταν στην Κοίλη Γη. Το Σάββατο το βράδυ λοιπόν, μετά τον Λιακόπουλο καβάλησε το τηλεοπτικό λεωφορίο (βλέπε τέλος) της Κοίλης Γης και ο Χαρδαβέλλας, σε μία εκπομπή όπου συμμετείχε και ο δημοσιογράφος Τ. Καφαντάρης που είχε γράψει το άρθρο στο ΒήμαScience.
Αξίζει όμως να επισημάνω την αντίδραση του Χαρδαβέλλα στην απάντηση των δύο επιστημόνων του πάνελ (κάπου στο δεύτερο βίντεο), όταν του λένε ότι όλα αυτά είναι ιστορίες φαντασίας στην καλύτερη περίπτωση. Ξεκινάει και λέει, "Ακούστε να σας πω κάτι... Αυτή η εκπομπή έχει ένα τεράστιο εύρος... Ξεκινάει από το επιστημονικό και φτάνει μέχρι..." ότι βλακεία και μπούρδα μπορεί να φανταστεί κανείς, συμπληρώνω εγώ. Και δεν μπορείτε εσείς εδώ να μου χαλάτε την σούπα και το παραμύθι λέγοντας ευθέως ότι αυτά είναι μπούρδες. Γι' αυτό καθίστε να ακούσετε και όλες τις άλλες παπαριές που λέει ο κάθε ένας, τις οποίες έχω μαζέψει εδώ να σας τις παρουσιάσω σε ίση βάση, για τον καθένα να διαλέξει τι του αρέσει περισσότερο.
Έτσι σας παρουσιάζω και εγώ τα αποσπάσματα της εκπομπής του Χαρδαβέλλα
Χαρδαβέλλας: Κοίλη Γη
Απόσπασμα από την εκπομπή του Κώστα Χαρδαβέλλα, «Πύλες του Ανεξήγητου» με θέμα, «Ατλαντίδα και Κοίλη Γη». Το συγκεκριμένο απόσπασμα αφορά την «Κοίλη Γη». Το θέμα σχολιάζουν οι Σταύρος Παπαμαρινόπουλος, Γεωφυσικός του παν/μίου Πατρών, Αντώνης Κονταράτος, καθηγητής παν/μίου και Τάσος Καφαντάρης, δημοσιογράφος που αρθρογραφεί στη στήλη ΒήμαScience. Ο τελευταίος είχε γράψει τον Σεπτέμβρη και ένα σχετικό άρθρο με τίτλο «Το μυστήριο του Κέντρου της Γης», το οποίο σχολιάζεται καταλλήλως στο link
Και σε ίση (σκοταδιστική) βάση τα παραληρήματα του Λιακόπουλου
Λιακόπουλος: Κοίλη Γη
Btw, η περίφημη αποστολή που ξεκινάει να βρει την τρύπα για την Κοίλη Γη, είναι ανοιχτή για το κοινό ε... Μπορεί να συμμετέχει όποιος θέλει και θα πάρουν μαζί τους 100 άτομα ή κάτι τέτοιο. Με το αζημίωτο φυσικά, 23,000$ (100 X 23,000). Σε καλή μεριά.
Σαν σήμερα, το 1898, δημοσιεύεται στην εφημερίδα του Παρισιού "Ορόρ", το περίφημο "Κατηγορώ" του Εμίλ Ζολά. Το κείμενο, αφορά την δικαστική υπόθεση Ντρέιφους, και αποτελεί ουσιαστικά ένα κατηγορώ ενάντια στην αδικία σε βάρος του λοχαγού Ντρέιφους, ο οποίος καταδικάστηκε για προδοσία και κατασκοπία.
Το "Κατηγορώ" του Ζολά, δεν ήταν χωρίς προσωπικό κόστος (αφού ο ίδιος καταδικάστηκε για δυσφήμηση και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Γαλλία), αλλά αποτέλεσε την αρχή για την δημιουργία ενός μετώπου από πνευματικούς ανθρώπους που διεκδίκησαν την απονομή της δικαιοσύνης. Τον Εμίλ Ζολά ακολούθησαν πολλοί όπως ο Κλεμανσώ, ο Ανατόλ Φράνς, ο Ζωρζ Σορέλ, ο Οκτάβ Μιρμπώ, ο Ανρί Πουανκαρέ και άλλοι, μεταξύ των οποίων και ο Γιάννης Ψυχάρης.
Το "Κατηγορώ" του Ζολά ήταν η αρχή στη Γαλλία για την ζωντανή συμμετοχή των πνευματικών ανθρώπων στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και των πολιτικών κατευθύνσεων.
Γιατί τα γράφω όλα αυτά; Γιατί ένα από τα πράγματα που χρειαζόμαστε αυτή τη στιγμή είναι να αναβιώσει αυτός ο ρόλος των πνευματικών ανθρώπων. Πρέπει να πάρουν το βήμα του δημόσιου διαλόγου και να εκθέσουν τον εαυτό τους στον κίνδυνο του προσωπικού κόστους. Πρέπει να καταγγείλουν την καθημερινή αδικία και να ζητήσουν ένα κράτος δικαίου για όλους. Ουσιαστική ισονομία και κοινωνική δικαιοσύνη και όχι κατ επίφαση.
Πρέπει να υπάρξει ένας αντίλογος για το πως πρέπει να είναι μια ευνομούμενη πολιτεία και ποιος πρέπει ναι είναι ο ρόλος του κράτους και των οργάνων του μέσα σε αυτή, γιατί τα ΜΜΕ με τις εναλλακτικές πραγματικότητες (1, 2, 3, 4, 5, 6) στις οποίες ζουν και τις οποίες παρουσιάζουν, έχουν κάνει το μυαλό του κόσμου σούπα.
Πριν από λίγη ώρα, έγινε επίθεση εναντίων αστυνομικών κοντά στην περιοχή των Εξαρχείων, μάλλον με Καλάσνικοφ και πιστόλι των 9mm (πηγή MEGA). Από την επίθεση, υπάρχει ένας αστυνομικός τραυματίας, ο οποίος βρίσκεται στο νοσοκομείο σε κρίσιμη κατάσταση.
Στην πρωινή εκπομπή του MEGA "Από Νωρίς", γίνεται λοιπόν η διαπίστωση ότι μετά από αυτό το γεγονός, δεν μιλάμε πια για Μαθητικές και Φοιτητικές κινητοποιήσεις ή για εξέγερση των νέων, αλλά για δολοφονική ενέργεια... Παράλληλα η παρουσιάστρια είχε την φαεινή ιδέα να συνδέσει το πλιάτσικο που έγινε στο μαγαζί με τα όπλα στην ομόνοια με το Καλάσνικοφ που χρησιμοποιήθηκε.
Μα πόσο μαλάκες είναι σε αυτό το MEGA; Πόσο εμετικοί μπορούν να γίνουν;
Χθες το απόγευμα, εμφανίστηκε στο in.gr η είδηση, "Ε=mc^2: Επιβεβαιώνεται η διάσημη εξίσωση του Αϊνστάιν για την ισοδυναμία μάζας-ενέργειας". Συγκεκριμένα, η είδηση αναφέρει:
Χρειάστηκε περισσότερο από ένας αιώνας, όμως η διάσημη εξίσωση Ε=mc2 τελικά επιβεβαιώθηκε. Η μαραθώνια επίλυση της εξίσωσης σε υποατομική κλίμακα δικαιώνει τον Αϊνστάιν για την ισοδυναμία μάζας και ενέργειας...
«Μέχρι σήμερα, αυτό ήταν απλώς μια υπόθεση. Τώρα επιβεβαιώνεται για πρώτη φορά» αναφέρει ανακοίνωση του γαλλικού Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας, το οποίο συνεργάστηκε στην έρευνα με Γερμανούς και Ούγγρους φυσικούς.
Η μελέτη δημοσιεύεται στο περιοδικό Science...
Όπως αναφέρει το AFP, οι ερευνητές επιβεβαίωσαν την εξίσωση υπολογίζοντας τη μάζα του πρωτονίου και του νετρονίου, των δύο σωματιδίων από τα οποία αποτελείται ο πυρήνας του ατόμου...
Φυσικά όλα αυτά είναι αστεία. Η ισοδυναμία μάζας και ενέργειας είναι μία από τις προβλέψεις της Ειδικής Σχετικότητας που έχει επιβεβαιωθεί από τα πρώτα χρόνια της θεωρίας και με ένα σωρό τρόπους. Ίσως η πιο θεαματική της επιβεβαίωση (και η πιο γνωστή και τρομακτική) είναι η ατομική βόμβα όπου εκμεταλλευόμαστε την διαφορά μάζας ανάμεσα στα προϊόντα και τα αντιδρώντα μίας διάσπασης που μας παρέχεται ως ενέργεια. Και η πυρηνική ενέργεια δεν είναι η μόνη επιβεβαίωση της $$\reverse\opaque E=mc^2$$. Η σχέση αυτή, στην μορφή $$\reverse\opaque E=\gamma m_0 c^2$$, όπου γ είναι ο παράγοντας Lorentz που εξαρτάται από την ταχύτητα και είναι μεγαλύτερος από 1 για μη μηδενικές ταχύτητες, επιβεβαιώνεται κάθε φορά που πάμε να επιταχύνουμε σωματίδια σε αρκετά υψηλές ενέργειες. Αυτό μάλιστα ήταν και ένα από τα μεγάλα προβλήματα που χρειάστηκε να λύσουν οι κατασκευαστές των πρώτων επιταχυντών. Και φυσικά δεν είναι μόνο αυτό. Η σχέση $$\reverse\opaque E=mc^2$$ είναι κομμάτι της γενικής έκφρασης $$\reverse\opaque E^2-(pc)^2=(m_0c^2)^2$$, η οποία είναι ουσιαστικά μία σχέση διατήρησης που μας λέει ότι η διαφορά του τετραγώνου της ενέργειας με το τετράγωνο της ορμής ενός σωματιδίου είναι πάντα σταθερή και εξαρτάται από την μάζα ηρεμίας. Αυτή η σχέση διατήρησης έχει χιλιο-επιβεβαιωθεί και επιβεβαιώνεται ουσιαστικά σε κάθε σκέδαση ανάμεσα σε στοιχειώδη σωμάτια που παρατηρούμε ή έχουμε παρατηρήσει ποτέ. Και δεν είναι μόνο αυτό. Υπάρχει μία ακόμα θεαματικότερη επιβεβαίωση που προέρχεται από την εξαΰλωση ύλης και αντιύλης, όπου ένα σωμάτιο αλληλεπιδρά με ένα αντισωμάτιο και τα δύο τους εξαϋλώνονται αποδίδοντας την μάζα τους σε καθαρή ενέργεια.
Καλά, και τότε τι ήταν αυτό που επιβεβαιώθηκε και σε τελική ανάλυση, τι αφορά η δημοσίευση στο Science; Η επιβεβαίωση αφορά την αποτελεσματικότητα της lattice QCD, που είναι μία προσέγγιση τους πως μπορούμε να κάνουμε κβαντική χρωμοδυναμική σε προβλήματα, όπως ο υπολογισμός όλων των αλληλεπιδράσεων στο εσωτερικό του πρωτονίου. Η επιβεβαίωση λοιπόν είναι ότι η lattice QCD μπορεί να υπολογίσει καλά τις επιπτώσεις της ισχυρής πυρηνικής δύναμης και αυτό φάνηκε από τον σωστό υπολογισμό της μάζας του πρωτονίου. Τα σχετικά με το άρθρο αυτό μπορεί να τα βρει κανείς στην ανακοίνωση At Long Last, Physicists Calculate the Proton's Mass και αν έχει πρόσβαση, στο άρθρο Ab Initio Determination of Light Hadron Masses.
Οπότε το ερώτημα τώρα είναι, πως προέκυψε η είδηση του in.gr; Από ότι φαίνεται, το in.gr μάλλον είναι αθώο. Το άρθρο επικαλείται ως πηγή, τηλεγράφημα του Γαλλικού πρακτορείου ειδήσεων (AFP). Με λίγο ψάξιμο μπορεί να βρει κανείς, ακριβώς την ίδια είδηση και στο yahoo news και στο Discovery news. Συγκεκριμένα, το άρθρο στο in.gr φαίνεται να είναι μετάφραση αυτών. Στα παραπάνω άρθρα λοιπόν, γίνεται επίκληση σε σχετικό press release του Γαλλικού Κέντρου Επιστημών (CNRS), το οποίο όμως δεν κατάφερα να βρω για να δω τι λέει, ενώ στο AFP δεν φαίνεται να είναι πουθενά διαθέσιμα τα τηλεγραφήματα ώστε να δω τι λέει και το ίδιο το τηλεγράφημα. Άρα, αν πρέπει να ποντάρω για το που έχει γίνει η χονδρή, θα έλεγα ότι μάλλον φταίει κάποιος δημοσιογράφος στο AFP, αλλά δεν μπορώ να είμαι σίγουρος, με την έννοια ότι θα μπορούσε να φταίει και η υπερβολική διάθεση του επιστήμονα που έκανε την ανακοίνωση στους δημοσιογράφους.
Ωραία, αλλά κάποιος θα μπορούσε να αναρωτηθεί, «και που είναι το πρόβλημα;» Το πρόβλημα είναι στην προσπάθεια φαντασμαγοριοποίησης της όλης ιστορίας. Δηλαδή, έχεις ένα επιστημονικό αποτέλεσμα, το οποίο από μόνο του είναι ενδιαφέρον και εντυπωσιακό, αλλά επειδή κάποιος εκτιμά ότι αυτό δεν θα είναι αρκετά εντυπωσιακό για τον πολύ κόσμο, πρέπει να το κάνουμε πιο πιασάρικο και φυσικά ο Einstein και το E=mc^2 (και μία θεωρία που μας διαφεύγει εδώ και 103 χρόνια) είναι ότι πιο πιασάρικο. Οι ίδιες μαλακίες έγιναν και με το LHC και οδήγησαν στις υστερίες που όλοι είδαμε.
Η επιστήμη είναι όμορφη και ενδιαφέρουσα από μόνη της και δεν χρειάζεται τσιτάτα για να προκαλέσει το ενδιαφέρον. Το μόνο που χρειάζεται είναι κάποιος να την περάσει σωστά, απλά, με ειλικρίνεια και αυθεντικότητα.
Δύσκολοι καιροί για πρίγκιπες.
------------------------------------- Update: Ευχαριστώ πολύ Stazybo Horn για το link της ανακοίνωσης του CNRS (στα Γαλλικά).
Update(24/11/08):Χάρη στην πανέμορφη Θεά Αστροφυσικό και φίλη μου, Μάγδα, παραθέτω παρακάτω την μετάφραση του δελτίου τύπου του CNRS.
Από που προέρχεται η μάζα του πρωτονίου; Κατά το 95% στην ενέργειας των quarks και των gluons, είναι η απάντηση των φυσικών του Κέντρου Θεωρητικής Φυσικής στη Μασσαλία. Ορμώμενοι από το καθιερωμένο μοντέλο που περιγράφει τις αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στα στοιχειώδη σωμάτια, οι υπολογισμοί τους αποδεικνύουν ότι η πρωτονιακή μάζα είναι κυρίως το αποτέλεσμα (συνέπεια) της ενέργειας που φέρουν αυτά τα σωμάτια δια μέσου του περίφημου τύπου του Einstein E=mc2. Το κατόρθωμα αυτό επιβεβαιώνει την εγκυρότητα της θεωρίας πάνω στις ισχυρές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των σωματίων.
Η μελέτη αυτή η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science στις 21 Νοεμβρίου 2008, επετεύχθη χάρη σ’ έναν από τους ισχυρότερους « υπερυπολογιστές » στον κόσμο. Επιπλέον, η μελέτη αυτή επιτρέπει την εξέταση μιας νέας θεωρίας στην θεμελιώδη φυσική, πέρα από το σημερινό μοντέλο γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε νέες ανακαλύψεις πάνω στις ασθενείς αλληλεπιδράσεις των quarks .
Μέσα στους πυρήνες των ατόμων έχουμε πρωτόνια και νετρόνια. Αυτά με την σειρά τους αποτελούνται από quarks και gluons. Ωστόσο η μάζα των gluons είναι μηδέν. Και αντίθετα με το τι θα μπορούσαμε να περιμένουμε, η μάζα των quarks είναι μόνο το 5% της μάζας του πρωτονίου. Τί συμβαίνει λοιπόν με το υπόλοιπο 95% ;
Μια ομάδα Γάλλων, Γερμανών και Ούγγρων φυσικών, πρόσφατα απέδειξαν ότι αυτό το 95% συνδέεται με την ενέργεια της κίνησης των quarks και των gluons. Το να δίνει η μάζα ενέργεια μικρή εντύπωση μας προκαλεί, κυρίως αν φέρουμε στο μυαλό μας τον περίφημο τύπο του Einstein (E=mc2) που δηλώνει την ισοδυναμία ενέργειας και μάζας. Η υπόθεση αυτή λοιπόν έχει πια επιβεβαιωθεί.
Οι ερευνητές στη Γαλλία, με επικεφαλή τον Laurent Lelloch, διευθυντή έρευνας στο κέντρο θεωρητικής φυσικής στο CNRS, έκαναν τις μελέτες τους πάνω στο θέμα αυτό πάνω από 20 χρόνια σε συνεργασία με φυσικούς απ’ όλο τον κόσμο. Με βάση τις εξισώσεις της κβαντικής χρωμοδυναμικής (θεωρία που περιγράφει τις ισχυρές αλληλεπιδράσεις) κατάφεραν να υπολογίσουν τη μάζα του πρωτονίου, του νετρονίου και των άλλων σωματίων ίδιου τύπου. Οι μάζες που προκύπτουν από τους υπολογισμούς αυτούς συμφωνούν εξαιρετικά με τις πειραματικές τιμές.
Έτσι, οι ερευνητές επιβεβαιώνουν ότι το καθιερωμένο μοντέλο εξηγεί σωστά από που προέρχεται η μάζα αυτών των σωματιδίων και συνεπώς από που προέρχεται πάνω από το 99% της μάζας του ορατού σύμπαντος, συμπεριλαμβανομένου του Ήλιου, της Γης, εμάς τους ίδιους και όλα τα αντικείμενα που μας περιβάλλουν.
Για να επιτύχουν τον στόχο τους, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια προσέγγιση όπου ο χωροχρόνος θεωρείται ένα κρυσταλλικό πλέγμα σε 4 διατάσεις που αποτελείται από ξεχωριστές κυψελίδες κατά μήκος των γραμμών και των στηλών. Η βασική τους πρόκληση ήταν να καταλήξουν σε μία λύση που να ανταποκρίνεται στον δικό μας συνεχή χωροχρόνο ελέγχοντας συγχρόνως όλες τις πηγές αβεβαιότητας που συσχετίζονται με τον υπολογισμό του πλέγματος. Στην πράξη, η μελέτη αυτή αποδεικνύει την ``ωρίμανση`` των αριθμητικών μεθόδων ως προς τη μελέτη των ισχυρών αλληλεπιδράσεων. Αναμένεται επίσης, να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο στη νέα εποχή της φυσικής , που ξεκινάει με τον Large Hadron Collider. Πράγματι, ο έλεγχος του μοντέλου για τις ισχυρές αλληλεπιδράσεις θα μπορούσε να μας οδηγήσει στην απόδειξη νέων φαινομένων που συνδέονται με τις ασθενείς αλληλεπιδράσεις των quarks, οι οποίες ``κρύβονται`` από τις ισχυρές.
Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες μελέτες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα. Για το μεγάλο αυτό έργο χρειάστηκε η συνεργασία των : Institut du développement et des ressources en informatique scientifique (IDRIS), Forschungszentum Julich, Πανεπιστήμιο του Wuppertal και του κέντρου θεωρητικής φυσικής στη Μασσαλία.
Την Δευτέρα, 17 Νοέμβρη 2008, η εκπομπή του κ. Γιάννη Πρετεντέρη, "Ανατροπή" είχε με αφορμή την επέτειο του Πολυτεχνείου, ως θέμα την Παιδεία. Φυσικά, κάθε άλλο παρά αυτό ήταν το θέμα της εκπομπής. Η εκπομπή ήταν ένα μπάχαλο με το Ελληνικό Πανεπιστήμιο να λοιδορείται και να δυσφημίζεται χωρίς να παρουσιάζεται κανένα ουσιαστικό επιχείρημα. Δεν θα σταθώ στο αν τελικά το Ελληνικό Πανεπιστήμιο είναι καλό ή κακό. Δεν είναι εκεί το θέμα άλλωστε. Το θέμα είναι το πως αποδίδεται η εικόνα του Πανεπιστημίου και το πως κάποιοι θέλουν να το παρουσιάσουν ως a priori κακό, χωρίς να εξετάζουν επί της ουσίας τα δυνατά και τα αδύναμα σημεία του.
Η εκπομπή ήταν πραγματικά εμετική. Ελάχιστη ουσία, τραγικός διάλογος, αντιπαράθεση για τους τύπους. Η όλη συζήτηση βασίστηκε σε μία μικρή εισαγωγή όπου παρουσιάστηκε από την μία η θέση των Ελληνικών Πανεπιστημίων στην παγκόσμια κατάταξη, χωρίς όμως να παρουσιαστούν τα κριτήρια και το νόημα αυτής της κατάταξης, και από την άλλη σε ένα βίντεο με το χτίσιμο διαφόρων γραφείων πρυτάνεων και καθηγητών σε διάφορα Πανεπιστήμια. Αυτή η εισαγωγή ήταν και αρκετή για να τεκμηριωθεί ότι έχουμε τα χειρότερα Πανεπιστήμια στον κόσμο, πράγμα που συνοδεύτηκε με ειρωνικά σχόλια από την μεριά του Πρετεντέρη για το γεγονός ότι για παράδειγμα, το πανεπιστήμιο της Αθήνας βρίσκεται σε χαμηλότερη θέση (200) από το πανεπιστήμιο του Ελσίνκι στη Φινλανδία (91), το εθνικό πανεπιστήμιο της Ταΐβάν (124) (3 θέσεις πάνω από το STONY BROOK) και το πανεπιστήμιο CHULALONGKORN της Ταϊλάνδης (166) (που ισοβαθμεί με το πανεπιστήμιο του GÖTTINGEN ότι και αν σημαίνει αυτό). Μια γενική παρουσίαση των κριτηρίων της κατάταξης πάντως, μπορεί να βρει κανείς εδώ.
Τελικά, αν είχε κάποια επαφή με το θέμα της παιδείας η όλη συζήτηση, αυτή βρίσκεται στο ότι αποτελεί μία αρκετά παιδαγωγική παρουσίαση ενός τεράστιου φάσματος λογικών σφαλμάτων στην επιχειρηματολογία των διαφόρων συμμετεχόντων.
Τέλος πάντων, δεν έχω όρεξη να σχολιάσω περισσότερο τα προφανή, που μπορεί να τα δει κανείς στα παρακάτω βίντεο:
Η εκπομπή του MEGA, «Ανατροπή» του δημοσιογράφου Γ. Πρετεντέρη, που προβλήθηκε τη Δευτέρα 17/11/08. Από την εκπομπή απουσιάζουν τα 2-3 πρώτα λεπτά όπου παρουσιάζονται οι καλεσμένοι και παρουσιάζεται και μία παγκόσμια κατάταξη πανεπιστημίων (link), με τα Ελληνικά παν/μία να μην είναι «αρκετά» ψηλά. Η όλη εκπομπή ήταν επιεικώς εμετική. Συζήτηση μπάχαλο χωρίς νόημα, με τον κ. Πρετεντέρη να ενθαρρύνει την όλη κατάσταση. Σε όλη την εκπομπή, το Ελληνικό πανεπιστήμιο λοιδορείται χωρίς κανένα ουσιαστικό επιχείρημα. Παρουσιάζεται a priori απαξιωμένο με μοναδικά επιχειρήματα, μία κατάταξη που δεν εξηγείτε τι σημαίνει, ένα βίντεο με «χτισίματα» γραφείων από φοιτητές κατά τις περσινές κινητοποιήσεις και τους αριθμούς των ανενεργών φοιτητών. Ενδεικτικά, ο κ. Δ. Δανίκας κατανάλωσε περίπου 11 με 11,5 λεπτά, ενώ οι πρυτάνεις μίλησαν, 3 λεπτά ο κ. Γρυσπολάκης, 3,5 λεπτά ο κ. Μάνθος και 2,5 λεπτά ο κ. Καραμπίνης σε σύνολο 75 περίπου λεπτών της εκπομπής.
Και έτσι για να πούμε και κάτι ενδεικτικό της στάσης του υπουργείου παιδείας απέναντι στα πανεπιστήμια και της στήριξης που τους προσφέρει και του επιπέδου της κατανόηση των αναγκών που έχει ένα πανεπιστήμιο για να λειτουργήσει σωστά, παραθέτω παρακάτω την επιστολή που έστειλε ο ειδικός γραμματέας ανώτατης εκπαίδευσης κ. Αθανάσιος Κυριαζής, προς τα Ελληνικά Πανεπιστήμια και αφορά τα μεταπτυχιακά:
Η επιστολή αυτή λέει με λίγα λόγια ότι εξαιτίας του νέου νόμου για τα μεταπτυχιακά, απαγορεύεται στα πανεπιστήμια να εισάγουν νέους διδάκτορες για αυτό το ακαδημαϊκό έτος...
Αυτό θα πει ουσιαστική στήριξη της έρευνας στην Ελλάδα.
Τις τελευταίες μέρες υπάρχει και πάλι μία σχετική φημολογία για επικείμενο σεισμό. Το θέμα το είδα πριν δύο ημέρες στο blog ΤΟ ΜΑΝΙΤΑΡΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ, όπου το ποστ εκεί βασίζεται σε σχετικό ποστ στο troktiko. Φυσικά, άφησα το σχόλιό μου και εκεί, αλλά επειδή μάλλον υπάρχει ακόμα ανησυχία για αυτό το θέμα, ας το επισημάνω και εδώ.
1. Η εργασία αυτή δεν είναι καινούρια. Απλά έγινε μία προσθήκη στις 24/10 σε μία παλιά εργασία του ΒΑΝ (συγκεκριμένα την arXiv:0711.3766, η οποία έχει αναλυθεί και εδώ). 2. Το πρώτο κομμάτι της προσθήκης, αναφέρεται στα σχετικά με την εργασία arXiv:0802.3329v4 και την δημοσίευσή της στα πρακτικά της Ιαπωνικής Ακαδημίας (Proc. Jpn. Acad. B 84, 331, 2008). 3. Το δεύτερο κομμάτι της προσθήκης, απλά αναφέρει ότι έγινε καταγραφή στις 9/10 ενός σήματος:
In addition, a strong electrical disturbance has been recorded at 9 October, 2008 (Fig.17), having an amplitude comparable to that in Fig.5(d). The relevant analysis of the subsequent seismicity in natural time is currently carried out in the area N(38.6 - 37.6) E(23.3 - 20.0).
όπου υποδεικνύεται πως το σήμα έχει παρόμοια χαρακτηριστικά με το σήμα που είχε καταγραφεί στις 7 Νοεμβρίου του 2007 και ότι η περιοχή ενδιαφέροντος είναι μέσα στο παραλληλόγραμμο N(38.6 - 37.6) E(23.3 - 20.0). Δηλαδή, απλά παρουσιάζονται τα μέχρι τώρα επιστημονικά δεδομένα που προφανώς απευθύνονται στους ειδικούς που παρακολουθούν αυτή την ιστορία.
Δεν υπάρχει λοιπόν κανένας λόγος ανησυχίας και πανικού από την συγκεκριμένη δημοσίευση και ειδικά δεν υπάρχει και κανένας λόγος να διαβάσει κανείς κάτι περισσότερο από ότι γράφει. Φυσικά η ομάδα ΒΑΝ παρακολουθεί την δραστηριότητα της περιοχής και αν υπάρξει κάτι ενδιαφέρον, θα δημοσιευθεί.
Και πάνω από όλα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είμαστε σε σεισμογενή περιοχή και θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τους σεισμούς και να είμαστε σωστά προετοιμασμένοι, ανεξάρτητα του αν έχει κάποιο σήμα το ΒΑΝ ή όχι.
Το θέμα θα το παρακολουθώ και εγώ για τον επόμενο καιρό και θα προσπαθήσω να ενημερώσω αν υπάρξει κάτι νεότερο. Μέχρι τότε Don't Panic.
Καλά, ο Χαρδαβέλας έχει σταματήσει να με εκπλήσσει από καιρό, αλλά πραγματικά τόσο γ.τ.π. δημοσιογραφική έρευνα είναι εντυπωσιακή, έως παιδαγωγική θα έλεγα.
Παιδαγωγική με την έννοια του ότι μας δείχνει ο άνθρωπος πως τα ΜΜΕ μπορούν να πάρουν μία πληροφορία και να την διαστρέψουν και να την παρουσιάσουν έτσι ώστε να περάσει στον κόσμο μία συγκεκριμένη άποψη.
Από την άλλη, είναι εντυπωσιακό το ότι απλά μόλις άνοιξα την τηλεόραση έπεσα στο σημείο της εκπομπή όπου έκανε αναφορά σε μία μπούρδα με την οποία είχα ασχοληθεί και παλιότερα και συγκεκριμένα με αφορμή ένα άρθρο στο Indymedia (βλέπε Inymedia-αρβύλα και ο Μετεωρίτης).
Διευκρινίζοντας αυτό που έγραψα παραπάνω, το Indymedia τότε είχε γράψει αυτά που είχε γράψει, παρουσιάζοντας την όλη ιστορία ως έργο των Αμερικάνων (την αδιαθεσία των κατοίκων εκεί που έπεσε ο Μετεωρίτης δηλαδή), τώρα οι Πύλες του Ανεξήγητου παρουσιάζουν το όλο πράγμα ως ενδεικτικό της Θεωρίας της Πανσπερμίας.
Για το συγκεκριμένο γεγονός πάντως, μπορεί όποιος θέλει να βρει περισσότερες πληροφορίες στο αρχικό ποστ. Εδώ απλά επαναλαμβάνω το λινκ από το Bad Astronomy Blog.
Για την Θεωρία της Πανσπερμίας, απλά θα πω ότι δεν απαντά σε κανένα ερώτημα για την προέλευση της ζωής. Απλά μεταθέτει το ερώτημα κάπου αλλού. Ενδιαφέρον, σχετικά με όλα αυτά, έχει και το τελευταίο ποστ του Βιολόγου.
Btw, στο τελευταίο κομμάτι της εκπομπής άκουσα μερικές απίστευτες πίπες (ο Einstein τρελάθηκε μετά το E=mc^2 και διάφορα τέτοια) που κάνουν την όλη εκπομπή πολύ promising για μαργαριταρόκηπο, οπότε άμα δω και την υπόλοιπη ίσως επανέλθω με περισσότερη δημοσιογραφία του κώλου.
Στο ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΝ, ο Talos επισημαίνει και σχολιάζει το άρθρο του Εθνους με τίτλο "Ο δάσκαλος του Αϊνστάιν". Παραθέτω το πολύ καλό άρθρο του ολόκληρο:
Καθυστέρησα να το ποστάρω, αλλά ας το σημειώσω για μελλοντική αναφορά εδώ:
Κατ' αρχάς δόξα και τιμή στον Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή. Στο μικρό μέρος του έργου του το οποίο έχω διδαχθεί, η δουλειά του στην αξιωματική θερμοδυναμική είναι ένα θεσπέσιο επίτευγμα της μαθηματικής φυσικής. Η αξιωματική διατύπωση του δεύτερου νόμου, θυμάμαι ότι με είχε σχεδόν συγκινήσει. Είναι ένας εκ των ελαχίστων Ελλήνων μαθηματικών της εποχής εκείνης (της σύγχρονης εποχής συνολικά) με τόσο σπουδαίο έργο. Όμως, στην Ελλάδα δεν μπορεί κανείς να αρκεστεί στο σπουδαίο, αν μπορεί να το διαφημίσει ως υπέρτατο.
Σε δημοσίευμα του Έθνους με τίτλο "Ο δάσκαλος του Αϊνστάιν", επαναλαμβάνεται ένας κοινός στο διαδίκτυο ισχυρισμός: «Kύριοι, ζητήσατε να σας απαντήσω σε χίλια δυο πράγματα, κανείς όμως δεν θέλησε να ρωτήσει ποιος ήταν ο δάσκαλός μου, ποιος μου έδειξε και μου άνοιξε τον δρόμο προς την ανώτερη Mαθηματική Eπιστήμη και έρευνα. Kαι για να μη σας κουράσω, σας λέω απλά, χωρίς περιστροφές, ότι μεγάλος μου δάσκαλος υπήρξε ο αξεπέραστος Eλληνας Kωνσταντίνος Kαραθεοδωρή, στον οποίο, εγώ προσωπικά αλλά και η Mαθηματική Eπιστήμη, η φυσική, η σοφία του αιώνα μας, του χρωστάμε τα πάντα».
-Απόσπασμα από την τελευταία συνέντευξη του Aλμπερτ Aϊνστάιν, το 1955
Πρόκειται για αβάσιμο ισχυρισμό. Παρότι δεν είναι καινούριος διακινείται στο διαδίκτυο μόνο από Έλληνες. Αυτό είναι κακό σημάδι, για κάτι το οποίο αφορά την "τελευταία συνέντευξη" του πιο γνωστού παγκοσμίως φυσικού επιστήμονα του 20ου αιώνα.
Κατ' αρχάς δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο Αϊνστάιν γνώριζε, συζητούσε, εκτιμούσε και επικοινωνούσε με τον Καραθεοδωρή. Αλλά η σχέση που υπονοείται με την σπόντα: Eνιωθε πιθανότατα την ανάγκη να αποκαταστήσει, έστω και αργά, μια «αδικία», φέρνοντας στο προσκήνιο το έργο ενός ανθρώπου που το όνομά του παρέμενε άγνωστο πέρα από τα όρια της διεθνούς πανεπιστημιακής κοινότητας
...είναι απλά ανοησία: πρώτα γιατί ακόμα και κολοσσοί όπως ο Όϋλερ π.χ. ή ο Χίλμπερτ είναι λίγο-πολύ άγνωστοι (αν μιλάμε επί της ουσίας) πέρα από τα όρια της "διεθνούς πανεπιστημιακής κοινότητας", χωρίς αυτό να τους μειώνει σε τίποτα. Αυτή η κοινότητα στην ιστορική της πορεία είναι ο τελικός κριτής της σημασίας του έργου ενός επιστήμονα - και όχι ο αριθμός των αναφορών του έργου του στον τύπο. Δεύτερον γιατί γνωρίστηκαν το 1915 ή το 1916, όταν ο Αϊνστάιν είχε ήδη ολοκληρώσει το σημαντικότερο μέρος του επιστημονικού του έργου, που ελάχιστη σχέση είχε με την δουλειά του Καραθεοδωρή πλην της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας της οποίας όμως η διατύπωση και πάλι προηγείται της γνωριμίας των δύο επιστημόνων πέρα από την όποια μεταγενέστερη συμβολή του (βλ. και εδώ για περισσότερα) η οποία ενδέχεται και να είναι σημαντική, δεν ξέρω.
Δεν καταλαβαίνω επιπλέον με ποια έννοια ο Καραθεοδωρής ήταν "δάσκαλος" του Αϊνστάιν, πέρα από το γεγονός ότι τον συμβουλεύτηκε σε κάποιο μαθηματικό θέμα, ως ειδικότερο. Οι πραγματικοί μαθητές του Καραθεοδωρή είναι γνωστοί όλοι.
Οπότε επιστρέφουμε στην "συνέντευξη τύπου του Αϊνστάιν το 1955". Συνεντεύξεις Τύπου το 1955 - τελευταία χρονιά της ζωής του, πέθανε τον Απρίλιο του έτους αυτού - ο Αϊνστάιν δεν έδωσε. Στην τελευταία του συνέντευξη, αναφορά στον Καραθεοδωρή δεν έκανε. Από όσο ξέρω η μόνη συνέντευξη τύπου που είχε να κάνει με τον Αϊνστάιν το 1955, μετά τον θάνατό του, ήταν η συνέντευξη τύπου για το μανιφέστο Ράσελ- Αϊνστάιν για την ειρήνη και τον πυρηνικό αφοπλισμό. Η τελευταία συνέντευξη τύπου του ήταν το 1953 στο Princeton, ύστερα από την οποία δεν υπήρξε άλλη. Η αναφορά των New York Times στην συνέντευξη αυτή, δεν λέει τίποτα για δασκάλους και για την σοφία του αιώνα μας. Ο Αϊνστάιν δεν μιλούσε έτσι.
Εν τέλει αναρωτιέμαι γιατί όλη αυτή η μανία με τον "Έλληνα δάσκαλο του Αϊνστάιν"; Γιατί όλη αυτή η παραφιλολογία; Η αδυναμία να εκτιμηθεί η πραγματική εμβέλεια και συνεισφορά ενός μεγάλου μαθηματικού παρά μόνο με όρους ποπ-επιστήμης, και της "εθνικής επιτυχίας" με όρους Παπαρίζου, τι δηλώνει; Γιατί ο μέσος δημοσιογράφος, θεωρεί ότι ο μέσος αναγνώστης θα συγκινηθεί περισσότερο με την εμπλοκή ενός Έλληνα επιστήμονα των αρχών του προηγούμενου αιώνα, σε μια φυσική θεωρία της οποίας το όνομα - αλλά ελάχιστα άλλα πράγματα - γνωρίζει ο αναγνώστης από ότι με την πραγματική (και εκτενέστατη) συνεισφορά του στην μαθηματική επιστήμη; Ή με την πραγματική και εκτενή συνεισφορά των μεταγενέστερων Ελλήνων σχετικιστών εκ των οποίων τέσσερις αναφέρονται στον σχετικό κατάλογο της Βικιπαίδειας; (οι δύο μάλιστα είναι εν ζωή).
Θα χαρώ πολύ για συμπληρώσεις και προσθήκες σχετικά με το θέμα πάντως, ειδικά σχετικά με την πηγή του παραθέματος του "Έθνους" ή λεπτομέρειες για την σχέση του Καραθεοδωρή με την Γενική Σχετικότητα.
Η απάντηση από την μεριά μου στα παραπάνω ερωτήματα είναι συνοπτικά: 1. Γιατί κανένας δεν γνωρίζει τους παγκοσμίου αναγνώρισης Παπαπέτρου, Χριστοδούλου και Ξανθόπουλο εδώ στο Ελλαδιστάν, ενώ όλοι προτιμούν τους εσωτερικής κατανάλωσης υποψηφίους μεγαλύτερους έλληνες όλων των εποχών. 2. Γιατί ο Einstein είναι "εβραίος" και άρα δεν θα μπορούσε παρά να έχει οικειοποιηθεί την ιδέα ενός Έλληνα. 3. Γιατί όλα αυτά τα ζώα δεν έχουν ακούσει ποτέ για τον Marcel Grossmann που πραγματικά βοήθησε τον Einstein στη μαθηματική θεμελίωση της γενικής σχετικότητας. 4. Γιατί τα ίδια ζώα δεν γνωρίζουν ότι παράλληλα με τον Einstein είχε οδηγηθεί στις σωστές εξισώσεις πεδίου και ο Hilbert μέσω μίας αρχής ελαχίστου. 5. Τελικά, γιατί είναι "Δημοσιογράφοι του Κώλου".
Επί της ουσίας, δεν γνωρίζω κάποια ιδιαίτερη συνεισφορά του Καραθεοδωρή στην γενική θεωρία της σχετικότητας γενικά. Ειδικότερα σε ότι αφορά την δημιουργία της θεωρίας, δεδομένου ότι γνωρίστηκαν τότε που έδωσε ο Einstein τις διαλέξεις στο Göttingen (καλοκαίρι του 1915) μετά από την πρόσκληση του Hilbert, δεν βλέπω πως θα μπορούσε να προλάβει να έχει την οποιαδήποτε συνεισφορά στη σχετικότητα. Άσε που, σύμφωνα με το Έθνος (αλλά και άλλες πηγές), η αλληλογραφία τους ξεκινά το 1916 (η επίμαχη επιστολή με τις ευχαριστίες του Einstein είναι από το 1916, ενώ η επόμενη που του ζητά να κοιτάξει κάποια θέματα είναι από το Σεπτέμβρη του 1916) και η θεωρία της σχετικότητας δημοσιεύεται Νοέμβριο του 1915, άρα τα πράγματα είναι απόλυτα ξεκάθαρα σε αυτό το θέμα. Η επικοινωνία ανάμεσα στον Einstein και τον Καραθεοδωρή ξεκινά μετά τη δημοσίευση της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας. Από εκεί και πέρα αν υπάρχει κάποιο θέμα πατρότητας της σχετικότητας, αυτό είναι ανάμεσα σε Einstein και Hilbert.
Ευχαριστώ τον Talo για την άδεια του να αναδημοσιεύσω το πολύ καλό άρθρο του στο blog μου. Η συζήτηση πάνω σε αυτό το θέμα φυσικά συνεχίζεται στο ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΝ και έχει πολύ ενδιαφέρον.
Πραγματικά, αυτή τη σειρά των πόστς την βλέπω να γίνεται επική...
Το άρθρο λοιπόν του Βλήματος μας εισαγάγει από τις πρώτες γραμμές στο θέμα του
Εχουν περάσει 148 χρόνια αφότου πρωτοτυπώθηκε το «Ταξίδι στο κέντρο της Γης» του Ιουλίου Βερν και οι αναγνώστες του δεν παύουν να ονειρεύονται ότι θα επαληθευτεί κι αυτό, όπως τόσα άλλα μυθιστορήματά του. Απόδειξη; Δεν έχετε παρά να δείτε τις πωλήσεις βιβλίων που μιλούν για μια «Κοίλη Γη», τον «Μαύρο Ηλιο» στο εσωτερικό της και τις στρατιές των «Βριλ» οι οποίοι υποτίθεται ότι κατοικούν στα έγκατά της, σαν τους Καλικατζάρους της λαογραφίας μας...
Μάλιστα... μάλλον όλοι καταλαβαίνουν που πάει το πράγμα...
Αφού λοιπόν συνεχίζει το άρθρο και παρουσιάζει την "σχολική εκδοχή" για την δομή της γης (που είναι σαν αυγό κλπ...) μπαίνει στο ζουμί του πράγματος όπου μας πληροφορεί ότι η επιστήμη βασίζεται σε "χειροπιαστά στοιχεία" και ότι αφού κανείς δεν έχει πάει ακόμα στον πυρήνα της Γης, δεν μπορούν να είναι σίγουροι οι επιστήμονες για το τι συμβαίνει εκεί. Άσε που όλοι αυτοί συνέχεια τσακώνονται και δεν συμφωνούν ποτέ. Έτσι και για την δομή της Γης υπάρχει τεράστια διαφωνία. Φυσικά η διαφωνία αυτή ξεκινάει από παλιά. Παλιά λοιπόν λέγανε ότι η Γη είναι επίπεδη (κάποιοι ακόμα το λένε). Μετά βγήκαν κάποιοι άλλοι και είπαν ότι η Γη είναι σφαιρική. Επειδή όμως οι άνθρωποι φοβόντουσαν ότι θα πέσουν από την άκρη της σφαιρικής Γης είπανε να κάψουν μερικούς που υποστήριζαν αυτή τη θεωρία. Και μετά οι άνθρωποι έκαναν τον γύρω της Γης και κατάλαβαν ότι τελικά δεν είναι επίπεδη. Εντάξει, δεν τα λέει αυτά το άρθρο και άλλωστε δεν έγιναν και έτσι τα πράγματα, αλλά και αυτά που περιγράφει το άρθρο αντιστοίχως ακριβή είναι.
Το άρθρο λοιπόν σε μία παράγραφο υπό τον τίτλο "Οι πυλώνες του κόσμου μας", αφού μας ενημερώνει για όλες τις έριδες και τις διαφορετικές θεωρίες των επιστημόνων, μας πληροφορεί ότι
Τα τελευταία πέντε χρόνια είχαμε πλήθος νέων ανακαλύψεων από αυτή την παρατήρηση των σεισμικών κυμάτων οι οποίες μιλούσαν για διόλου ξεκάθαρο διαχωρισμό του «ασπραδιού» από τον «κρόκο»... Αυτόν τον Μάιο, όμως, δύο επιστήμονες κατόρθωσαν να βρουν τον κοινό τόπο όλων των μετρήσεων και να μας δώσουν ένα συνολικά αποδεκτό «υπερηχογράφημα» του εσωτερικού της Γης. Ηταν οι Αμερικανοί καθηγητές της Σεισμολογίας Εντ Γκαρνέρο (Ed Garnero) και της Γεωδυναμικής Αλεν Μακ Ναμάρα (Allen McNamara). Στις 2 Μαΐου 2008 δημοσίευσαν στο περιοδικό «Science» ένα μοντέλο το οποίο φέρνει τον μανδύα να έχει πολλές ανωμαλίες, άρα και σύσταση διόλου ομογενή
και το άρθρο συνεχίζει λέγοντας
Η πηγή αυτής της ανωμαλίας, όπως πιστεύουν οι δύο ερευνητές, εντοπίζεται στην ύπαρξη θερμοχημικών «στηλών μπαταρίας», εκ των οποίων μία βρίσκεται κάτω από τον πυθμένα του Ατλαντικού Ωκεανού και μία άλλη κάτω από εκείνον του Ειρηνικού. Οι στήλες αυτές συνδέουν το υπόβαθρο του γήινου φλοιού με τον εσωτερικό (στερεό) μανδύα και απαρτίζονται από «μεταλλαγμένο περοβσκίτη» (post-perovskite).
Ακόμα πληροφορούμαστε ότι, "Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι υπό συνθήκες πολύ υψηλής πίεσης τα άτομα του περοβσκίτη αλλάζουν φάση, αποκτώντας πολύ σφιχτότερη δομή και υπεραγώγιμες ιδιότητες", ενώ τελικά μαθαίνουμε και ότι
Οι δύο πυλώνες-μπαταρίες που «υποβαστάζουν» τους δύο μεγάλους ωκεανούς του πλανήτη παίζουν κύριο ρόλο στα υπόγεια ρεύματα τα οποία τον διατρέχουν.
Μετά από όλα αυτά, το άρθρο συνεχίζει αναφέροντας ότι θα ξεκινήσουν αποστολές που θα πάνε να ψάξουν την τρύπα που οδηγεί στο εσωτερικό της Κοίλης Γης, ενώ κάνει αναφορά και στη θεωρία του Marvin Herndon για το Georeactor την οποία και συσχετίζει με την θεωρία του «εσωτερικού Ηλιου», ενώ αναφέρεται και στην Kola Superdeep Borehole, το πιο βαθύ πηγάδι που έχει ανοιχτεί στη Γη.
Το άρθρο κλείνει με την παράγραφο
Οσο κι αν ακούγεται απίστευτο, τα επιχειρήματα των «ορθόδοξων» φυσικών κατά της δυνατότητας ύπαρξης Κοίλης Γης και ζωής σε αυτήν τώρα στρέφονται εναντίον τους. Ελεγαν με χλεύη ότι τέτοιες συνθήκες θα ήταν δυνατές μόνο με αλχημεία. Αλλά, τα τελευταία ευρήματα μάς μιλούν όντως για μια αλχημεία η οποία συμβαίνει στο εσωτερικό του πλανήτη, με δομές πετρωμάτων που μεταλλάσσονται και αποκτούν ελαστικές και υπεραγώγιμες ιδιότητες. Η ύπαρξη «εσωτερικού Ηλιου» τώρα πια δεν θεωρείται απίθανη και - αν αποδειχτεί η δυνατότητα ψυχρής σύντηξης - θα μπορούσε να γίνει και σίγουρο στοίχημα. Επίσης, η δυνατότητα ύπαρξης «ζωής στα Τάρταρα» δεν αποκλείεται πλέον, όπως και το ότι... «τα διαμάντια είναι ο καλύτερός μας φίλος».
Μάλιστα... καλώς τα παιδιά... 3-0 που λέει και ο Αλέφαντος, μόνο που η συνέχεια είναι γνωστή.
Στον "πυρήνα" του όλου άρθρου, θα έλεγα ότι βρίσκεται η εργασία στο SCIENCE των Garnero και McNamara. Η αναφορά είναι συγκεκριμένα το άρθρο, Garnero, E.J., and A.K. McNamara, Structure and Dynamics of Earth's Lower Mantle, Science, 320, 626-628, 2008. Θα έλεγα ότι είναι ενδιαφέρουσα δουλεία. Είναι άλλωστε πολύ όμορφος ο τρόπος με τον οποίο μελετάνε οι Γεωλόγοι την δομή του εσωτερικού της Γης με την βοήθεια της ταχύτητας διάδοσης των διαφόρων κυμάτων. Μάλιστα στις σελίδες των McNamara και Garnero έχει μερικά πολύ όμορφα πραγματάκια (εικόνες και video) όπως αυτό, In some locations on the Core-Mantle Boundary (CMB), ultra-low velocity wave speeds have been detected. Here, SPdKS is shown as delayed (red line) relative to predictions (blue line). The low velocities may be due to partially molted mantle.
το οποίο είναι μια σχηματική αναπαράσταση του πως από την διαφορά στην παρατηρούμενη ταχύτητα με την αναμενόμενη ταχύτητα διάδοσης των κυμάτων, μπορεί να βγει συμπέρασμα για την δομή της περιοχής στο σύνορο του μανδύα με τον πυρήνα ή αυτό, In this image, we exploit the possibility that plumes originating in the deep mantle may originate near the edges of the low velocity structures (red). Thorne et al [2004] shows this is at least statistically true for the Earth.
και αυτό Thermochemical piles predicted for a 255 km intrinsically more-dense layer after the past 120 million years of plate motions have been employed. Dense material is shown as transparent while. Taken from McNamara and Zhong (2005).
που έχουν σχέση με το συγκεκριμένο άρθρο.
Το άρθρο λοιπόν μας λέει στο abstract
Processes within the lowest several hundred kilometers of Earth’s rocky mantle play a critical role in the evolution of the planet. Understanding Earth’s lower mantle requires putting recent seismic and mineral physics discoveries into a self-consistent, geodynamically feasible context. Two nearly antipodal large low-shear-velocity provinces in the deep mantle likely represent chemically distinct and denser material. High-resolution seismological studies have revealed laterally varying seismic velocity discontinuities in the deepest few hundred kilometers, consistent with a phase transition from perovskite to post-perovskite. In the deepest tens of kilometers of the mantle, isolated pockets of ultralow seismic velocities may denote Earth’s deepest magma chamber.
που σημαίνει με λίγα λόγια ότι πράγματι η μελέτη των σεισμικών κυμάτων υποδεικνύει την ύπαρξη διαφοροποιήσεων στην πυκνότητα και την σύνθεση του υλικού σε κάποιες περιοχές στον μανδύα συμβατές με αλλαγή φάσης του perovskite σε post-perovskite. Συγκεκριμένα λοιπόν το άρθρο λέει για αυτές τις διαφοροποιήσεις στην πυκνότητα του υλικού και τις δομές που δημιουργούν:
Seismic data suggest that two broad regions with lowered shear-wave speeds and higher than average density lie beneath the Pacific and Africa. The African anomaly appears to extend upward from the Core-Mantle Boundary (CMB) about 1000 km... The boundaries between these large low-shear-velocity provinces (LLSVPs) and normalmantle are sharp, as implied by seismic waves that graze LLSVP edges. Geodynamic calculations show that chemically distinct deep-mantle regions can be formed and maintained, whereby mantle convection sweeps intrinsically denser material toward upwelling regions resembling LLSVP geometry. This material must have intrinsic density elevated by a few percent relative to the surrounding mantle; if higher, structures would flatten out along the CMB, and if lower, they would be easily entrained in upwellings. If the resultant density is less than that of the surrounding mantle, the material is buoyant and forms large, doming structures that actively rise through the mantle. Alternatively, these thermochemical superplumes may heat up and rise because of excess thermal buoyancy, then cool and sink because of decreased thermal buoyancy... If LLSVP thermal and compositional buoyancy are roughly balanced, then near-neutral or negative buoyancy can yield long-lived stable structures. Piles are passively swept and shaped by mantle convection, preferentially accumulating into ridge-like structures beneath dominant upwelling centers (the Pacific and Africa)... Geodynamicmodels predict that superplumes have doming, concave-downward tops; piles, on the other hand, have concave-upward tops surrounded by ridges. A velocity reduction some 300 to 400 km above the CMB is imaged in the central Pacific (17) and may represent the top of the Pacific pile...
Χονδρικά, σύμφωνα με τα παραπάνω, στον ρευστό μανδύα μπορούν να δημιουργηθούν δομές εξαιτίας της ανόδου ή της καθόδου υλικού που έχει διαφορετική πυκνότητα ή θερμοκρασία από το υπόλοιπο υλικό που το περιβάλει, που οφείλεται στην άνωση που θα αισθάνεται αυτό το υλικό. Σε κάποιες ειδικές περιπτώσεις μάλιστα, όπου η άνωση από την θερμοκρασιακή διαφορά αντισταθμίζει περίπου την άνωση από τη διαφορά στη σύσταση, μπορεί να δημιουργούνται και σταθερές δομές. Αυτές οι δομές ονομάζονται στο άρθρο «Piles» και αποτελούν έναν τύπο των mantle plums.
Φυσικά το άρθρο ούτε καταργεί την καθιερωμένη αντίληψη για την δομή του εσωτερικού της Γης, ούτε μιλάει για κουφάλες μέσα στον μανδύα και φυσικά ούτε αλλάζει το περιεχόμενο των σχολικών βιβλίων (αμάν με τα σχολικά βιβλία, όλοι βαλθήκανε να τα αλλάξουνε).
Αντιθέτως, νομίζω ότι είναι προφανές τι συνέβη. Ο αρθογράφος, την φράση «thermochemical plumes» την μεταφράζει ως θερμοχημικές «στήλες μπαταρίας» και την λέξη «Piles» την μεταφράζει ως «πυλώνες-μπαταρίες που υποβαστάζουν». LOL
Άλλο που δεν ήθελε για να αρχίσει το ψευδοεπιστημονικό παραλήρημα για την Κοίλη Γη, αφού οι επιστήμονες βρήκαν κιόλας τους «πυλώνες που υποβαστάζουν τους δύο μεγάλους ωκεανούς του πλανήτη».
Αποκορύφωμα της άγνοιας του δημοσιογράφου, εκτός από το ότι δεν κατάλαβε να μεταφράσει σωστά τους όρους, είναι και το γεγονός ότι ισχυρίζεται ότι οι επιστήμονες βρήκαν επιτέλους, μετά από τόσα χρόνια και τόσες αντιπαραθέσεις, ότι η Γη είναι κούφια με την βοήθεια της διάδοσης των σεισμικών κυμάτων στη λογική του υπερηχογραφήματος. Η λογική με την οποία δουλεύει αυτό το πράγμα (όπως και στο υπερηχογράφημα) είναι ότι καθώς το κύμα περνά από περιοχές με διαφοροποιήσεις στην πυκνότητα, αλλάζει η ταχύτητα και η διεύθυνση διάδοσης του κύματος, έτσι ώστε από το κύμα που θα πάρει κάποιος πίσω θα μπορέσει να καταλάβει λίγο-πολύ την δομή και την μορφολογία του υλικού από το οποίο πέρασε. Αν όμως αντί για μικρές διαφοροποιήσεις, υπάρχει κάποια δραματική αλλαγή στην πυκνότητα του υλικού, όπως για παράδειγμα μία τρύπα, τότε στο σύνορο της τρύπας το κύμα θα ανακλαστεί τελείως, πράγμα που θα δώσει μία πολύ χαρακτηριστική εικόνα. Αυτός είναι και ο λόγος που όταν κάποιος πάει να κάνει υπέρηχο στην ουροδόχο κύστη, πρέπει να έχει σκάσει πρώτα στο νερό ώστε να μην υπάρχουν κενοί χώροι που θα χαλάνε την εικόνα στον υπέρηχο. Άρα αν η Γη ήταν κούφια, αυτό θα είχε φανεί από την πρώτη στιγμή που αρχίσαμε να μελετάμε τέτοια σεισμολογικά δεδομένα και δεν θα ήταν πεδίο αντιπαράθεσης και διαφωνίας.
Χαρακτηριστική είναι και η αναφορά στις «υπεραγώγιμες» ιδιότητες του post-perovskite. Από πού προκύπτει όμως αυτό; Το άρθρο του K. Hirose στο οποίο γίνεται η αναφορά στις ιδιότητες αγωγιμότητας του post-perovskite έχει δημοσιευτεί και αυτό στο SCIENCE, όπου διαβάζουμε στο abstract ότι η αγωγιμότητα του υλικού ξεπερνάει τα 100 Siemens (την μονάδα μέτρησης, όχι την εταιρία) ανά μέτρο. Το ένα Siemens είναι 1/Ohm, άρα τα 100 Siemens ανά μέτρο είναι 0.01 Ohm επί μέτρο. Απλά αρκεί να αναφέρω ότι ο χαλκός που είναι ένας τυπικός καλός αγωγός, έχει αγωγιμότητα της τάξης του 10^9 Siemens ανά μέτρο. Ότι να ναι...
Μιλάμε για καμία σοβαρότητα. Απλά συρραφή πληροφοριών από δεξιά και αριστερά με τελείως άρπα κόλλα τρόπο χωρίς να καταλαβαίνει ο γράφων τι λέει, προκειμένου να βγει ένα φαντασμαγορικό αποτέλεσμα. Το αποκορύφωμα είναι φυσικά η τελευταία παράγραφος, όπου ο δημοσιογράφος βγάζει το απόσταγμα της άγνοιας και της παρανόησης που παρουσίασε σε όλο το άρθρο. Το συμπέρασμα φυσικά είναι ένα και βέβαιο,
Η αλήθεια είναι ότι τους την είχα στημένη... Τους περίμενα στη γωνιά... Και δυστυχώς ήταν συνεπείς στο ραντεβού τους.
Αποφάσισα λοιπόν σήμερα, να βγω να πιω έναν καφέ και να ρίξω μία ματιά στις κυριακάτικες εφημερίδες, περιμένοντας να δω τις γνωστές μπούρδες περί "Πειράματος του Θεού" και όλα τα σχετικά. Αυτό που είδα όμως, ξεπερνούσε και την πιο τρελή φαντασία. Ο Richard Feynman ζει και μας κάνει και πλάκα (κάτι σαν τον Andy Kaufman).
Το θέμα του άρθρου, όπως λέει και ο τίτλος, είναι ένα μανιφέστο κατά του Big Bang:
Όμως, ένα πρωτοφανές μανιφέστο που υπογράφεται από 33 σημαντικά στελέχη της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας αμφισβητεί ότι ο κόσμος δημιουργήθηκε εξαιτίας του Big Bang και υποστηρίζει ότι η επικράτηση αυτής της θεωρίας, με απλά λόγια, έγινε για το χρήμα και μόνο!
Το άρθρο λοιπόν, μας πληροφορεί στο τέλος του, ότι το συγκεκριμένο μανιφέστο που "ξεκίνησε το 2004 και γιγαντώνεται" το υπογράφει και ο Richard Feynman:
Κατά τον Ρίτσαρντ Φέινμαν, που υπογράφει και ο ίδιος το μανιφέστο, «η επιστήμη είναι ο πολιτισμός της αμφιβολίας».
Το άρθρο, φυσικά, μας πληροφορεί και άλλα ενδιαφέροντα πράγματα, όπως:
Εκτός από τους αντι-Big Bang και ο Στίβεν Χόκινγκ αντιμετωπίζει τουλάχιστον με επιφυλακτικότητα το πείραμα του αιώνα. Εφτασε στο σημείο να βάλει στοίχημα 100 δολάρια (τόσο αστεία προφανώς αντιμετωπίζει την όλη ιστορία) με τον ερευνητή Χιγκς, που πιστεύει ότι το μποζόνιο, που έχει πάρει το όνομά του, είναι το «σωματίδιο του Θεού».
Μας πληροφορεί δηλαδή πόσο αστεία φαίνεται η ιστορία της απόδειξης του Big Bang από το πείραμα στο CERN στον S. Hawking (πράγμα που υπό μία έννοια δεν είναι λάθος, αφού το CERN δεν πάει να αποδείξει το Big Bang) και μας πληροφορεί ακόμα ότι ο P. Higgs πιστεύει ότι το μποζόνιο higgs είναι το "σωματίδιο του Θεού"...
Τι μας λέτε ρε παιδιά; Φοβερά πράγματα... που λέει και ο Λιακόπουλος!!!
Ε Λ Ε Ο Σ!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Έλεος πια με την δημοσιογραφική μαλακία που σας δέρνει. Δεν σας μάθανε στη σχολή που βγάλατε ότι πρέπει να κάνετε έρευνα στα ρεπορτάζ σας;
Καταρχήν λοιπόν ο συγχωρεμένος ο Feynman έχει πεθάνει εδώ και 20 χρόνια και είμαι σίγουρος ότι αν ζούσε θα φασκέλωνε με χέρια και με πόδια αν διάβαζε το συγκεκριμένο άρθρο.
Κατά δεύτερον, ο S. Hawking μαζί με τον R. Penrose την δεκαετία του 70 θεμελίωσαν μία σειρά από θεωρήματα σχετικά με τις ανωμαλίες (singularity theorems) που ουσιαστικά προσέφεραν την θεωρητική θεμελίωση της δυνατότητας ύπαρξης των μελανών οπών και του Big Bang. Ακόμα, όλοι ξέρουν ότι οι S. Hawking είχε βάλει ακόμα ένα στοίχημα στο παρελθόν, αυτή τη φορά με τον Kip Thorne, για το ζήτημα της ύπαρξης των μελανών οπών. Ο Hawking είχε στοιχηματίσει λοιπόν ενάντια στην ύπαρξη των μελανών οπών (ναι ναι, αυτός που τις θεμελίωσε) και το στοίχημα ήταν ότι θα πλήρωνε μία ετήσια συνδρομή στο περιοδικό Penthouse στο όνομα του Thorne. Όπως λέει και ο ίδιος στο Χρονικό του Χρόνου:
This was a form of insurance policy for me. I have done a lot of work on black holes, and it would all be wasted if it turned out that black holes do not exist. But in that case, I would have the consolation of winning my bet, which would win me four years of the magazine Private Eye. If black holes do exist, Kip will get one year of Penthouse. When we made the bet in 1975, we were 80% certain that Cygnus was a black hole. By now, I would say that we are about 95% certain, but the bet has yet to be settled.
πράγμα το οποίο μας λέει πολλά για την λογική αυτών των στοιχημάτων.
Τέλος, η πρόταση "...με τον ερευνητή Χιγκς, που πιστεύει ότι το μποζόνιο higgs είναι το «σωματίδιο του Θεού»" είναι τόσο γελοία που είναι ανάξια σχολιασμού.
Φυσικά, η δημοσιογράφος, δεν μας δίνει καμία πηγή για το επικαλούμενο «μανιφέστο».
Με λίγο ψάξιμο, προκύπτει ο Eric Lerner, υποστηρικτής της θεωρίας του plasma universe ή electric universe και του plasma cosmology, ενώ το «μανιφέστο» μπορεί να το δει κανείς σε αυτή τη σελίδα. Ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του για αυτή τη θεωρία και ειδικότερα σήμερα στην μετά WMAP εποχή. Εγώ απλά να θυμίσω ότι στις αρχές του χρόνου υπήρχε μία ιστορία σχετικά με τον αστεροειδή 2007 TU24 που θα πέρναγε κοντά από τη Γη (στην οποία αναφέρεται και ο Bad Astronomer) και η οποία ήταν βασισμένη στη θεωρία του electric universe ή κάποιας παραλλαγής της θεωρίας αυτής, όπως τουλάχιστον την αντιλαμβάνονταν κάποιοι.
Όπως και να έχει, το θέμα δεν είναι στη συγκεκριμένη θεωρία και τους υποστηρικτές της.
Το θέμα είναι η τραγική κατάσταση της «επιστημονικής δημοσιογραφίας» στην Ελλάδα, όπου ο κάθε άσχετος γράφει ότι του κατέβει στο κεφάλι ή ακόμα χειρότερα, εφαρμόζοντας καθιερωμένες τακτικές άλλων δημοσιογραφικών πεδίων, «δημιουργεί» ειδήσεις από το πουθενά, μαγειρεύοντας και εφαρμόζοντας κοπτοραπτική.
Επιτέλους, δεν μπορεί ο καθένας να ασχολείται με τη δημοσιογραφία πάνω σε επιστημονικά θέματα. Και αν στη Φυσική «δεν έγινε και τίποτα» (που προσωπικά θεωρώ ότι έγινε), όταν το θέμα είναι η Ιατρική ή η Οικολογία και το Περιβάλλον, τα πράγματα είναι σοβαρά.
Συγχαρητήρια λοιπόν στην Ελευθεροτυπία και την κ. Γεωργία Λινάρδου για την «πολύ καλή» δημοσιογραφική δουλειά.
Στο blog ΗΛΙΟΤΡΟΠΙΟ διάβασα σχετικά με την ανακοίνωση της Ιαπωνικής Ακαδημίας Επιστημών που εξέδωσε ο καθηγητής Seiya Uyeda, σχετικά με το ΒΑΝ και την εργασία arXiv:0802.3329 [cond-mat.stat-mech] που αναφέρεται στους τελευταίους μεγάλους σεισμούς (δείτε εδώ). Το ΗΛΙΟΤΡΟΠΙΟ παραπέμπει για την είδηση στο zougla.gr και είπα να το κοιτάξω μπας και έχει την πρωτότυπη ανακοίνωση γιατί το Ελληνικό κείμενο μου βρώμαγε. Πραγματικά είχα δίκαιο. Η μετάφραση του zougla.gr είναι τελείως γ.τ.π. Πραγματικά δεν μπορώ να καταλάβω ποιον βάλανε να κάνει την μετάφραση. Και όχι μόνο είναι άθλια, αλλοιώνει και το νόημα σε μερικά σημεία. Γι' αυτό αποφάσισα να γράψω μία σωστή μετάφραση.
Το πρωτότυπο κείμενο από το zougla.gr είναι αυτό:
Και η σωστή μετάφραση είναι:
Νέα σχετικά με το πρόσφατο επίτευγμα του ΒΑΝ, Seiya Uyeda
Στην συνεδρίαση που πραγματοποίησε τον Απρίλιο, 2008, η Ιαπωνική Ακαδημία Επιστημών, παρουσίασα μία εργασία του καθηγητή Π. Βαρώτσου και των συνεργατών του με τίτλο, "Investigation of seismicity after the initiation of Seismic Electric Signal (SES) activity until the main shock". Όπως είναι γνωστό, η ομάδα ΒΑΝ εδώ και καιρό ασχολείται με την βραχυπρόθεσμη πρόγνωση σεισμών από καταγραφές των τελουρικών ρευμάτων στην Ελλάδα. Ο κυρίως στόχος του άρθρου ήταν να εισάγει μία νέα αντικειμενική διαδικασία από την οποία το χρονικό παράθυρο της στιγμής πραγματοποίησης του αναμενόμενου σεισμού, να περιοριστεί στο διάστημα της μίας εβδομάδας. Η κύρια ιδέα της διαδικασίας είναι ότι ο σεισμός είναι ένα κρίσιμο φαινόμενο με την έννοια που αντιλαμβάνεται αυτά τα φαινόμενα η Στατιστική Φυσική. Άρα, η πρόγνωσή του είναι ισοδύναμη με την αναγνώριση της στιγμής που η σεισμογενής διαδικασία θα μπει στην κρίσιμη φάση. Ο κυρίως σεισμός θα πραγματοποιηθεί μέσα σε περίπου μία εβδομάδα από την στιγμή που θα προσεγγιστεί το κρίσιμο σημείο. Στην προτεινόμενη διαδικασία για την ταυτοποίησης της προσέγγισης στην κρισιμότητα, η χρονοσειρά των μικρών σεισμών που πραγματοποιούνται μετά την καταγραφή του SES αναλύεται στα πλαίσια ενός νέου χρονικού μεγέθους, του φυσικού χρόνου, που έχει αναπτυχθεί από τους ίδιους συγγραφείς από το 2002 σε μία σειρά από εργασίες δημοσιευμένες στα περιοδικά Physical Review Letters και Physical Review.
Τα πρόσφατα παραδείγματα εφαρμογής της νέας διαδικασίας όπως αναφέρονται στην παραπάνω εργασία, περιλαμβάνουν τις δύο παρακάτω περιπτώσεις καταγραφής SES από το σταθμό του Πύργου στην δυτική Ελλάδα. Η μία είναι η περίπτωση του SES που καταγράφηκε στις 14 Ιανουαρίου 2008, μετά από το οποίο η προσέγγιση στην κρίσιμη φάση παρατηρήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου, ενώ ο σεισμός μεγέθους 5.9 (ο μεγαλύτερος σεισμός των τελευταίων 20 ετών στην Ελλάδα) πραγματοποιήθηκε στη θέση 36.50Ν και 21.78Ε στις 14 Φεβρουαρίου. Το δεύτερο είναι το SES που καταγράφηκε από τις 29 Φεβρουαρίου μέχρι 2 Μαρτίου 2008. Σε αυτή την περίπτωση, η κρίσιμη φάση προσεγγίστηκε στις 28 Μαΐου και ο σεισμός μεγέθους 6.3 πραγματοποιήθηκε στις 8 Ιουνίου στη θέση 37.85Ν και 21.5Ε, προκαλώντας την απώλεια 4ων ανθρώπινων ζωών και ζημιές σε εκατοντάδες σπίτια. Περιγραφές σχετικά με αυτά και άλλα γεγονότα θα παρουσιαστούν αναλυτικά στην εργασία που θα δημοσιευτεί στα πρακτικά της Ιαπωνικής Ακαδημίας και έχουν σταλεί στο arXiv, την βάση δεδομένων του Cornell (για να δείτε αυτή την εκδοχή, http://arxiv.org/pdf/0802.3329v4). Είναι αξιοσημείωτο ότι αυτές οι περιπτώσεις έχουν τεκμηριωθεί πρίν την πραγματοποίηση των σεισμών και καμία από αυτές δεν είναι "πρόγνωση" μετά το σεισμό.
Με λίγα λόγια, φαίνεται πια ότι η ομάδα ΒΑΝ αδιαμφισβήτητα πέτυχε την αναγνώριση του χρονικού παραθύρου της πραγματοποίησης, του επίκεντρου και του μεγέθους των σεισμών στην Ελλάδα.
Δεν είχα παρακολουθήσει την κάλυψη του θέματος του σεισμού και τα σχετικά με το ΒΑΝ από το zougla.gr, αλλά γνώριζα από αναφορές από blogs ότι είχαν ασχοληθεί. Χθες λοιπόν, είδα στο blog o-politis.blogspot να γίνεται αναφορά στα δημοσιεύματα του zougla.gr όπου υπάρχει ο ισχυρισμός ότι:
Για πρώτη φορά στην εκπομπή «ΖΟΥΓΚΛΑ» στις 14 Φεβρουαρίου 2008 ο εντεταλμένος ερευνητής σεισμολογίας Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Γεράσιμος Χουλιάρας, παρουσίασε την επιστημονική μελέτη της ομάδας ΒΑΝ που εκτιμούσε το επίκεντρο του σημερινού σεισμού.
Αμέσως η ημερομηνία μου χτύπησε στο μάτι. Στις 14 Φεβρουαρίου, η εργασία arXiv:0802.3329 [cond-mat.stat-mech] δεν είχε δημοσιευτεί ακόμα (δημοσιεύτηκε Fri, 22 Feb 2008 η πρώτη version) και επιπλέον το επίμαχο σήμα από το σταθμό του Πύργου καταγράφηκε στις 29 Φεβρουαρίου.
Αποφάσισα έτσι να κοιτάξω τα άρθρα στο zougla.gr να δω τι λένε τελικά. Επισκέφτηκα τα τρία άρθρα λοιπόν (1o, 2o, 30) και παρακολούθησα τα σχετικά βίντεο και ομολογώ ότι απογοητεύτηκα.
Στο 2ο και 3ο λινκ υπάρχει εκπεφρασμένα η αναφορά ότι η "πρόγνωση" παρουσιάστηκε στην εκπομπή Ζούγκλα στις 14 Φεβρουαρίου, ενώ υπάρχει και το σχετικό βίντεο, όπου ο κ. Χουλιάρας εμφανίζεται να κρατά ένα χαρτί στα χέρια του και να μιλά για την περιοχή όπου έλεγε το ΒΑΝ ότι θα γίνει σεισμός.
Σε κάποιο σημείο που κάνει zoom η camera εύκολα μπορεί να διακρίνει κανείς ότι το χαρτί που κρατά στα χέρια του ο κ. Χουλιάρας είναι η εργασία arXiv:0711.3766v3 [cond-mat.stat-mech] και όχι η arXiv:0802.3329 [cond-mat.stat-mech]. Αυτό με έβαλε σε ακόμα περισσότερες σκέψεις. Η εργασία arXiv:0711.3766v3 [cond-mat.stat-mech], την οποία έχω παρουσιάσει εδώ, αναφέρεται (στην τελευταία έκδοσή της 1 Feb 2008) στο σήμα από 7 Νοεμβρίου 2007 το οποίο συσχετίστηκε με τον σεισμό που έγινε στις 6 Ιανουαρίου 2008 στο Λεωνίδιο και αναφέρεται και σε δύο ακόμα σήματα που καταγράφηκαν στις 10 και 14 Ιανουαρίου από τους σταθμούς στην Πάτρα και τον Πύργο. Στην επόμενη εργασία, arXiv:0802.3329 [cond-mat.stat-mech] που είναι και η εργασία που αναφέρεται στον προχθεσινό σεισμό και παρουσιάζω εδώ, τα σήματα από 10 και 14 Ιανουαρίου συσχετίζονται, το πρώτο με τους δύο σεισμούς 5 ρίχτερ της Πάτρας και το δεύτερο με τον σεισμό πάνω από 6 ρίχτερ που έγινε στις 14 Φεβρουαρίου στη Μεθώνη. Με αυτά τα δεδομένα και λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπομπή έγινε στις 14 Φεβρουαρίου, συμπεραίνω ότι η όλη συζήτηση για πρόγνωση στην συγκεκριμένη εκπομπή όπως παρουσιάζετε από το video γινόταν για εκείνο ακριβώς το γεγονός και δεν είχε προφανώς καμία σχέση με τον σεισμό της Κυριακής.
Ακόμα μία λεπτομέρεια, στο 1ο λινκ όπου το zougla.gr παρουσιάζει φωτογραφίες της εργασίας, υπάρχει μεταφρασμένο ένα απόσπασμα θα έλεγα out of context. Δηλαδή, ενώ η διατύπωση της εργασίας είναι προσεκτική και ρίχνει το βάρος στην ανανέωση του χάρτη επιλεκτικότητας του σταθμού του Πύργου, η μετάφραση δραματοποιεί την πρόγνωση του σεισμού. Φυσικά ο χάρτης επιλεκτικότητας ενός σταθμού υποδεικνύει την υποψήφια περιοχή για τον σεισμό, αλλά η επιστημονική διατύπωσης είναι πιο προσεκτική όπως θα έπρεπε να είναι και η μετάφραση το "χαλάει" αυτό. Αυτό φυσικά είναι πταίσμα
Τελικά δηλαδή, μιλάμε για μαεστρική διαστρέβλωση των πληροφοριών και της πραγματικότητας. Ο Μάκης για τους δικούς του λόγους έχει επιδοθεί σε αυτή τη σταυροφορία σχετικά με τους σεισμούς, αλλά με αυτό τον τρόπο και με αυτά τα μέσα σίγουρα δεν βοηθά κανέναν. Ούτε την ομάδα ΒΑΝ, που σίγουρα δεν έχει ανάγκη από όλο αυτό το mediaακό παραλήρημα και μόνο εμπόδιο μπορεί να σταθεί στην έρευνά της, αλλά ούτε και τον κόσμο που απλά παραπληροφορεί και τρομοκρατεί και σε τελική τον φορτώνει με βάρη που δεν μπορεί να σηκώσει.
Δεν ξέρω αν είναι δεύτερη φύση των δημοσιογράφων να ψεύδονται, αλλά εγώ δεν μπορώ να το δεχτώ ακόμα και αν είναι για "καλό" σκοπό (έστω ότι εδώ ο καλός σκοπός είναι η στήριξη της ομάδας ΒΑΝ). Και τώρα που το θυμήθηκα, μου είχε χτυπήσει πολύ άσχημα και εκείνη η εκπομπή του Ιανουαρίου μετά την διάλεξη του Βαρώτσου, όπου είχε μπει με 2 κρυφές κάμερες στο αμφιθέατρο και μετά πούλαγε φούμαρα ότι του δώσανε τα βίντεο φοιτητές. Είχα πολύ επίκαιρη θέση στο αμφιθέατρο και ξέρω πολύ καλά ότι από τα σημεία όπου έγιναν οι λήψεις, δεν υπήρχαν φοιτητές...
Με τα ψέματα δεν γίνεται δουλειά και σίγουρα δεν στηρίζεται ένα επιστημονικό έργο.
Χάζευα χθες το βράδι την εκπομπή του υποψήφιου μεγαλύτερου Έλληνα όλων των εποχών, Λάκη Λαζόπουλου (για τους αναπληρωματικούς δείτε στου Old Boy). Κάποια στιγμή αναφέρθηκε και στην συζήτηση για την πυρηνική ενέργεια. Έδειξε λοιπόν κάποια αποσπάσματα από μία πρωινο-μεσημεριανή εκπομπή της ΝΕΤ. Στο ένα απόσπασμα πρωταγωνιστούσε ο «Λένιν», Ανδρέας Θεοφίλου (ερευνητής του Ινστιτούτου Επιστήμης Υλικών του Δημόκριτου, αναφερόμενος ως «πυρηνικός επιστήμονας») ο οποίος, όπως απαιτεί η σχετική φιλολογία, αναφέρθηκε στο Τσέρνομπιλ. Στο δεύτερο απόσπασμα ήταν ένας απίθανος τύπος ο οποίος ισχυρίστηκε ότι το Τσέρνομπιλ και το Τσάλεντζερ ήταν εργατικά ατυχήματα που προκληθήκαν από στέρηση ύπνου.
Ήμαρτον. Δηλαδή ότι μαλακία έχει στο κεφάλι του ο καθένας βγαίνει και την λέει και μετά ακολουθούν και άλλοι βλάκες που την αναπαράγουν; Για το Τσέρνομπιλ τα έχω ξαναπεί, αλλά όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να διαβάσει όλες τις λεπτομέρειες στο σχετικό άρθρο της Wikipedia. Αυτό με το Τσάλεντζερ όμως μου χτύπησε πολύ άσχημα. Και ο λόγος είναι ότι είναι απόλυτα ξεκάθαροι οι λόγοι που προκλήθηκε το ατύχημα και είχαν να κάνουν με τον τρόπο που λειτουργούσε η NASA και όχι με κάποιον φουκαρά μηχανικό που δούλευε υπερωρίες (αν και γινόταν και αυτό).
Ας πούμε όμως λίγα λόγια για το ατύχημα. Το ατύχημα προκλήθηκε ουσιαστικά εξαιτίας σχεδιαστικού προβλήματος των προωθητήρων στερεού καυσίμου του διαστημικού λεωφορείου. Χονδρικά μπορούμε να πούμε ότι οι προωθητήρες είναι κατασκευασμένοι σε κομμάτια τα οποία συνδέονται μεταξύ τους. Στα σημεία σύνδεσης λοιπόν πρέπει να υπάρχει μία «φλάντζα», αυτό που λέμε δακτύλιος Ο (O-ring), η οποία να στεγανοποιεί τις συνδέσεις των τμημάτων. Ο δακτύλιος Ο ήταν ένας πλαστικός δακτύλιος σχεδιασμένος να λειτουργεί σε θερμοκρασίες πάνω από τους 12 βαθμούς Κελσίου, δηλαδή η στεγανοποίηση ήταν εγγυημένη από τον κατασκευαστή μόνο για θερμοκρασίες μεγαλύτερες από την παραπάνω. Ο λόγος ήταν ότι σε θερμοκρασίες χαμηλότερες από 12 βαθμούς, το υλικό έχανε την ελαστικότητά του με αποτέλεσμα να διατηρεί τις όποιες παραμορφώσεις είχε υποστεί. Ο δακτύλιος Ο από τον σχεδιασμό του πρωοθητήρα, ήταν το μόνο μέτρο που υπήρχε για την στεγανοποίηση των τμημάτων. Έτσι αν για κάποιο λόγο ο δακτύλιος Ο δεν στεγανοποιούσε, τότε τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να είναι καταστροφικά. Το πρόβλημα αυτό είχε επισημανθεί από τον αρχιμηχανικό της εταιρίας που σχεδίασε τους πυραύλους. Και όχι μόνο είχε επισημανθεί, αλλά ακόμα και την ημέρα της εκτόξευσης με δεδομένες τις καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν (θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν), οι ανησυχίες αυτές είχαν εκφραστεί στον υπεύθυνο πτήσης. Αντί όμως να πάρει την απόφαση να αναβάλει και πάλι την εκτόξευση (η συγκεκριμένη εκτόξευση είχε αναβληθεί αρκετές φορές με αποτέλεσμα η πίεση για εκτόξευση να είναι αυξημένη) «εκβίασε» την θετική γνωμοδότηση από την πλευρά των κατασκευαστών του προωθητήρα.
Τελικά η κατάσταση αποδείχτηκε να είναι ακόμα χειρότερη, αφού σε κάποιες από τις συνδέσεις των προωθητήρων η θερμοκρασία ήταν ακόμα χαμηλότερη εξαιτίας ρεύματος ψυχρού αέρα που προερχόταν από την δεξαμενή υγρού οξυγόνου. Με την εκτόξευση του διαστημικού λεωφορείου, ένας από τους δακτυλίους Ο διατηρώντας την παραμόρφωσή του, δεν κάλυψε κάποιο κενό που δημιουργήθηκε στον αντίστοιχο σύνδεσμο του προωθητήρα με αποτέλεσμα θερμά αέρια να βγουν και να κάψουν την δεξαμενή υγρού υδρογόνου. Το αποτέλεσμα ήταν οι εικόνες που όλοι έχουμε δει. Περισσότερες λεπτομέρειες μπορεί να δει κανείς στο σχετικό άρθρο της wikipedia.
Την υπόθεση διερεύνησε επιτροπή στην οποία συμμετείχε και ο Feynman, ο οποίος και επισήμανε το πρόβλημα με τους δακτυλίους Ο και τα γενικότερα ζητήματα ασφάλειας που υπήρχαν στις διαδικασίες της NASA.
Το ατύχημα λοιπόν προκλήθηκε από την εγκληματική αμέλεια της NASA και το καθεστώς που επικρατούσε (που οφειλόταν εν μέρει και στην πολιτική που ακολουθούσαν οι τότε κυβερνήσεις). Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποδοθεί σε σύνδρομα στέρησης ύπνου και τέτοια κουραφέξαλα. Η ευθύνη ήταν κεντρική.
Τέλος πάντων, πέρα από τις λεπτομέρειες της συγκεκριμένης περίπτωσης, η ουσία είναι ότι έτσι δημιουργούνται οι διάφοροι μύθοι. Κάποιος βγαίνει και λέει μία βλακεία η οποία αναπαράγεται από άλλους και τελικά καταλήγει να είναι καθιερωμένη γνώση.
Υπάρχει ένα πολύ ωραίο άρθρο το οποίο έχει σχέση και με αυτό το θέμα αλλά και στα σχετικά με την συζήτηση για την πυρηνική ενέργεια στο blog Backreaction Backreaction: The Illusion of Knowledge.
Το προηγούμενο άρθρο με τίτλο Μήνυση εναντίων CERN και LHC πολλοί θα κατάλαβαν ότι είναι πρωταπριλιάτικη φάρσα (δείτε και αυτό Black Hole Bomb). Είναι τραγικό, αλλά δεν είναι φάρσα. Τουλάχιστον δεν είναι όλα φάρσα. Το ψεύτικο κομμάτι αφορά την εκδίκαση της υπόθεσης και την απόφαση του δικαστηρίου, αλλά η ιστορία της μήνυσης είναι απόλυτα πραγματική.
Το απόσπασμα από τους New York Times:
The lawsuit, filed March 21 in Federal District Court, in Honolulu, seeks a temporary restraining order prohibiting CERN from proceeding with the accelerator until it has produced a safety report and an environmental assessment. It names the federal Department of Energy, the Fermi National Accelerator Laboratory, the National Science Foundation and CERN as defendants.
επισημαίνει ότι η μήνυση κατατέθηκε στις 21 Μαρτίου και αφορά το CERN, το FermiLab το υπουργείο Ενέργειας και το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών της Αμερικής. Όπως περιγράφει το άρθρο, η μήνυση κατατέθηκε στην Χαβάη για οικονομικούς λόγους. Η ιδέα είναι ότι με την έκδοση περιοριστικών μέτρων για τους συνεργάτες του CERN στην Αμερική, θα καταφέρουν να αποτρέψουν την ολοκλήρωση των εργασιών στο LHC.
In an interview, Mr. Wagner said, “I don’t know if they’re going to show up.” CERN would have to voluntarily submit to the court’s jurisdiction, he said, adding that he and Mr. Sancho could have sued in France or Switzerland, but to save expenses they had added CERN to the docket here. He claimed that a restraining order on Fermilab and the Energy Department, which helps to supply and maintain the accelerator’s massive superconducting magnets, would shut down the project anyway.
Οι διαδικασίες σχετικά με την μήνυση θα ξεκινήσουν από τον Ιούνιο
According to a spokesman for the Justice Department, which is representing the Department of Energy, a scheduling meeting has been set for June 16.
Για την όλη ιστορία με τους φόβους γύρω από την καταστροφή της Γης από την λειτουργία του LHC έχει δημιουργηθεί το site http://www.lhcconcerns.com/, ενώ συγκεκριμένα για την μήνυση γίνεται αναφορά εδώ.
Αυτά είναι λοιπόν όλα τα σχετικά με την παράνοια (ξεχνώντας ότι αφορά το http://www.orthodoxia.gr/) γύρω από το LHC.
Ας δούμε όμως και από την πλευρά της Φυσικής, ποιο είναι ακριβώς το πρόβλημα με τις Μαύρες Τρύπες που θα φτιάξει το LHC.
=== «Μαύρες Τρύπες» ===
Καταρχήν ας πούμε λίγα πράγματα για τις Μαύρες Τρύπες. Σε αστροφυσικό επίπεδο, η ιδέα της Μαύρης Τρύπας πάει πίσω μέχρι την εποχή του Laplace ο οποίος έκανε την υπόθεση ότι αν κάποιο σώμα είχε αρκετά μεγάλη μάζα και αρκετά μικρή ακτίνα, τότε θα μπορούσε να έχει ταχύτητα διαφυγής μεγαλύτερη και από την ταχύτητα του φωτός και άρα αυτό το σώμα δεν θα ακτινοβολούσε, δηλαδή θα ήταν μαύρο. Η ιδέα αυτή φυσικά ήταν βασισμένη στην Νευτώνεια βαρύτητα.
Με την εισαγωγή της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας, άλλαξε η εικόνα που έχουμε για την βαρύτητα. Σταμάτησε να θεωρείται ως μία δύναμη. Η σχετικιστική αντίληψη είναι ότι η βαρύτητα οφείλεται στην γεωμετρία του χωροχρόνου και όχι σε κάποιο πεδίο δυνάμεων. Έτσι λόγω της καμπύλωσης του χωροχρόνου, τα σώματα κινούνται σε καμπύλες τροχιές, αντί για ευθείες όπως θα έπρεπε να κάνουν αν ήταν ελεύθερα (απουσία δυνάμεων), ενώ από την άλλη ο χωρόχρονος καμπυλώνεται εξαιτίας της παρουσίας της ύλης και της ενέργειας. Σχετικά είχα γράψει λίγα πράγματα και εδώ.
Έτσι λοιπόν, το πως θα κινηθεί το κάθε σώμα εξαρτάται από τις γεωδαισιακές τροχιές του χωροχρόνου. Στη σχετικότητα λοιπόν μια Μαύρη Τρύπα προκύπτει όταν έχουμε μία κατανομή ύλης και ενέργειας, που καμπυλώνει με τέτοιο τρόπο τον χωρόχρονο, ώστε να παγιδεύονται οι γεωδαισιακές που βρίσκονται σε μια περιοχή γύρω από την κατανομή της ύλης και της ενέργειας. Δηλαδή, αν τοποθετήσουμε ένα σώμα μέσα στην παραπάνω περιοχή, τότε αυτό δεν θα μπορέσει να διαφύγει ποτέ, αφού δεν υπάρχουν τροχιές που να το οδηγούν μακριά. Το σύνορο αυτής της περιοχής ονομάζεται ορίζοντας γεγονότων της μαύρης τρύπας. Υπάρχουν γεωδαισιακές που οδηγούν μέσα στον ορίζοντα, αλλά δεν υπάρχουν γεωδαισιακές που να οδηγούν έξω από αυτόν. Είναι δηλαδή μια επιφάνεια που μπορεί να την περάσει κάποιος μόνο από την μία μεριά.
Η καμπύλωση του χωροχρόνου εξαρτάται από την μάζα που την προκαλεί και άρα και η θέση, δηλαδή η ακτίνα, του ορίζοντα γεγονότων εξαρτάται από την συνολική μάζα που υπάρχει στο εσωτερικό του. Συγκεκριμένα, η ακτίνα του ορίζοντα γεγονότων για μια μαύρη τρύπα τύπου Schwarzschild έχει τη μορφή $$\reverse\opaque R_{Schw}=\frac{2GM}{c^2}$$. Έτσι αν για παράδειγμα ο Ήλιος γινόταν μία μαύρη τρύπα, δηλαδή αν είχαμε μία μαύρη τρύπα με τη μάζα του Ήλιου, τότε αυτή θα είχε ορίζοντα γεγονότων με ακτίνα R=2.9km, ενώ αν γινόταν η Γη μαύρη τρύπα η ακτίνα του ορίζοντά της θα ήταν R=8.87mm. Πρακτικά όμως, δεν μπορούμε να έχουμε μία μαύρη τρύπα με μάζα όσο η μάζα της Γης. Ο λόγος είναι ότι οι μαύρες τρύπες μπορούν να δημιουργηθούν μέσα από συγκεκριμένες αστροφυσικές διαδικασίες. Σε ότι αφορά το μέγεθος, μπορούμε να πούμε ότι έχουμε τρεις τύπους μαύρες τρύπες. Οι αστρικής μάζας μαύρες τρύπες που έχουν μάζα μέχρι λίγες φορές την μάζα του Ήλιου, οι μαύρες τρύπες μεσαίου μεγέθους που έχουν μάζα από μερικές δεκάδες μέχρι 100,000 φορές την μάζα του Ηλίου και οι μαύρες τρύπες που βρίσκονται στα κέντρα των γαλαξιών και έχουν μάζα μέχρι μερικά δισεκατομμύρια Ηλιακές μάζες.
Οι αστρικής μάζας μαύρες τρύπες δημιουργούνται από την διαδικασία της εξέλιξης ενός άστρου. Αν το άστρο έχει αρκετά μεγάλη μάζα, όταν θα εξαντλήσει τα πυρηνικά του αποθέματα και κάποια στιγμή θα καταρρεύσει υπό την επίδραση της βαρύτητάς του. Καθώς θα προχωράει η κατάρρευση και θα μικραίνει η ακτίνα και θα μεγαλώνει η πυκνότητα, κάποια στιγμή θα δημιουργηθεί ένας ορίζοντας γεγονότων ο οποίος θα περιέχει όλη την ύλη του άστρου.
Εδώ δημιουργείται και το πρώτο ζήτημα σχετικό με την καταστροφολογία. Συνήθως τα άστρα υπάρχουν σε συστήματα με δύο ή περισσότερα άστρα να γυρίζουν το ένα γύρω από το άλλο. Καθώς εξελίσσονται τα διπλά συστήματα πολύ συχνά συναντάμε το φαινόμενο το ένα άστρο να δίνει ύλη στο άλλο η οποία με την σειρά της δημιουργεί αυτό που λέμε δίσκο προσαύξησης γύρο από το άλλο αντικείμενο. Αυτό το φαινόμενο έχει συνδεθεί με την εικόνα του ενός άστρου να «τρώει» το άλλο. Αν τώρα το αντικείμενο που δέχεται την ύλη είναι μία μαύρη τρύπα τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο θεαματικά. Όχι από άποψη φυσικής, αλλά από άποψη δημοσιότητας. Από την μία το γεγονός ότι είναι αδύνατο να διαφύγει κάποιος από τον ορίζοντα μίας μαύρης τρύπας και από την άλλη η εικόνα του κανιβαλισμού συνθέτουν ένα πολύ φαντασμαγορικό σκηνικό που εμπνέει τρόμο. Φυσικά όλα αυτά καλλιεργούνται με βλακείες του τύπου:
όπου η μαύρη τρύπα παρουσιάζεται ως αδηφάγο τέρας που σχεδόν κυνηγά το θήραμά της. Φυσικά όλα αυτά είναι μπούρδες και φτάνουν στα όρια της τρομοκρατίας. Αν αυτή τη στιγμή αντικαθιστούσαμε τον Ήλιο με μία μαύρη τρύπα με την ίδια μάζα, τότε η μόνη διαφορά που θα αντιλαμβανόμασταν θα ήταν η απουσία φωτός. Δηλαδή από την άποψη της βαρύτητας δεν θα είχε σχεδόν καμία διαφορά. Ούτε θα μας κυνήγαγε ούτε τίποτα άλλο τέτοιο γραφικό. Οι τροχιές των πλανητών δεν θα άλλαζαν. Σίγουρα, αν κάποιο αντικείμενο είχε τέτοια τροχιά ώστε να πλησίαζε τον ορίζοντα και να έμπαινε στο εσωτερικό του, τότε νομοτελειακά θα χανόταν για πάντα, αλλά αν η τροχιά του δεν το οδηγούσε προς τα εκεί από πριν, το γεγονός ότι αντικαταστήσαμε τον Ήλιο με Μαύρη Τρύπα δεν θα είχε καμία σημασία.
=== «Μαύρες Τρύπες στο LHC» ===
Ωραία όλα αυτά με τις αστρικές μαύρες τρύπες. Με το LHC τι γίνεται; Θα φτιάξουν τέτοιο πράγμα στο LHC; Προφανώς όχι. Όταν μιλάμε για μαύρες τρύπες στο LHC, αναφερόμαστε σε μικρές μαύρες τρύπες. Αλλά όταν λέμε μικρές, μιλάμε για πολύ μικρές. Μαύρες τρύπες σαν υποατομικά σωματίδια. Ας τα δούμε όμως λίγο με τη σειρά.
Τι θα κάνει το LHC; Στο LHC (large hadrons collider ή μεγάλος αδρονικός επιταχυντής σε ελεύθερη μετάφραση) θα επιταχυνθούν δύο δέσμες πρωτονίων σε ενέργειες 7 TeV (τέρα-ηλεκτρονιοβόλτ) η κάθε μία και τελικά θα συγκρουστούν μεταξύ τους με συνολική ενέργεια 14 TeV (η ενέργεια που χρειάζεται για να σηκώσει κάποιος από το πάτωμα ένα γραμμάριο και να το βάλει σε ένα τραπέζι είναι 10000 φορές μεγαλύτερη). Σ’ αυτές τις ενέργειες υπάρχει η ελπίδα ότι θα δούμε πολλά ενδιαφέροντα καινούρια πράγματα σύμφωνα με τις προβλέψεις των θεωριών μας, αλλά δεν θα μπω σε λεπτομέρειες.
Πως όμως θα φτιάξει μαύρες τρύπες το LHC; Η ιδέα για το πώς μπορεί να δημιουργηθεί μια μαύρη τρύπα σε ένα τέτοιο πείραμα είναι ότι αν καταφέρεις και συγκεντρώσεις αρκετή ενέργεια σε μία αρκετά μικρή περιοχή, τότε θα δημιουργηθεί ένας ορίζοντας γεγονότων και άρα μία μαύρη τρύπα. Η περιοχή στην οποία πρέπει να συγκεντρώσεις την ενέργειά σου είναι μια περιοχή με διαστάσεις μικρότερες από την ακτίνα του ορίζοντα, δηλαδή αυτό που λέμε ακτίνα Schwarzschild. Όπως είδαμε παραπάνω, η ακτίνα Schwarzschild για τον τετραδιάστατο χωρόχρονο είναι $$\reverse\opaque R_{Schw}=\frac{2GM}{c^2}$$. Η μάζα που αντιστοιχεί σε ενέργεια 1 TeV είναι $$\reverse\opaque 1.78\times10^{-24}kg$$ και από την προηγούμενη σχέση η ακτίνα του ορίζοντα για τα 14 TeV είναι $$\reverse\opaque R_{Schw}=3.7\times10^{-50}m$$. Η απόσταση αυτή είναι τραγικά μικρή και δεν υπάρχει θέμα δημιουργίας με αυτές τις ενέργειες μαύρης τρύπας στο LHC, αφού η πιθανότητα για να δημιουργηθεί τελικά αυτή η μικροσκοπική μαύρη τρύπα είναι ανάλογη του τετραγώνου της παραπάνω ποσότητας (δηλαδή αυτό που λέμε ενεργό διατομή) το οποίο είναι περίπου $$\reverse\opaque 10^{-99}m^2$$, δηλαδή 0.000( 94 ακόμα μηδενικά)001.
Δεν υπάρχει λοιπόν θέμα δημιουργίας μαύρης τρύπας αν ο χώρος είναι τετραδιάστατος. Αν όμως ο χωρόχρονος έχει περισσότερες από 4 διαστάσεις τα πράγματα αλλάζουν. Η ιδέα των περισσότερων διαστάσεων προκύπτει από πολλές προσεγγίσεις σε διάφορα προβλήματα της θεωρητικής φυσικής. Για παράδειγμα, οι θεωρίες χορδών για να δουλέψουν χρειάζονται περισσότερες από 4 διαστάσεις. Οι περισσότερες διαστάσεις έχουν χρησιμοποιηθεί για να αντιμετωπιστεί και το πρόβλημα της κλίμακας στην οποία γίνεται η ενοποίηση των αλληλεπιδράσεων. Συγκεκριμένα για το τελευταίο, το πρόβλημα είναι ότι η βαρύτητα είναι πολύ ασθενής σε σχέση με τις άλλες αλληλεπιδράσεις (δηλαδή αν συγκρίνουμε τις σταθερές σύζευξης των αλληλεπιδράσεων, η βαρύτητα είναι περίπου 30 τάξεις μεγέθους μικρότερη). Ένας τρόπος να λύσουμε αυτό το πρόβλημα είναι να θεωρήσουμε ότι υπάρχουν περισσότερες από 4 διαστάσεις, στις οποίες διαχέεται η βαρύτητα μόνο, αλλά όχι οι άλλες αλληλεπιδράσεις και γι’ αυτό το λόγο φαίνεται πιο ασθενής στις 4 διαστάσεις. Έτσι η ισχύς της βαρύτητας που βλέπουμε είναι effective, ενώ η πραγματική είναι αρκετά μεγαλύτερη.
Έχει ενδιαφέρον να δούμε λίγο τι σημαίνει για την βαρύτητα ότι υπάρχουν περισσότερες διαστάσεις. Οι Φυσικοί ξέρουν ότι η μορφή του νόμου του Νεύτωνα ουσιαστικά προκύπτει από τον νόμο του Gauss και άρα εξαρτάται από τις διαστάσεις του χώρου. Δηλαδή, αν έχεις μία μάζα που σου φτιάχνει ένα πεδίο, τότε η ένταση του πεδίου εξαρτάται από την ροή των δυναμικών γραμμών μέσα από μία σφαιρική επιφάνεια που περιβάλλει τη μάζα. Η ροή του πεδίου είναι η έντασή του επί την επιφάνεια της σφαίρας, δηλαδή $$\reverse\opaque \Phi=E 4\pi r^2$$. Από την άλλη, η ροή εξαρτάται από την μάζα που βρίσκεται μέσα στην επιφάνεια και από την σταθερά της βαρύτητας $$\reverse\opaque \Phi=4 \pi G M$$. Αν εξισώσουμε τα δύο θα πάρουμε τον νόμο του Νεύτωνα για την παγκόσμια έλξη $$\reverse\opaque E=\frac{G M}{ r^2}$$ όπου η δύναμη είναι F=mE. Αν όμως η δύναμη διαχέεται σε περισσότερες από 3 χωρικές διαστάσεις, τότε η ροή θα είναι $$\reverse\opaque \Phi\propto E r^{2+n}$$ όπου n είναι το πλήθος των έξτρα διαστάσεων (η επιφάνεια μιας σφαίρας σε 3+n διαστάσεις είναι ανάλογη του $$\reverse\opaque r^{2+n}$$). Θα έχουμε όμως ακόμα μία διαφορά, η ροή δεν θα είναι ανάλογη μόνο της μάζας και της σταθεράς της βαρύτητας. Θα εξαρτάτε και από μία χαρακτηριστική κλίμακα μήκους L της αλληλεπίδρασης, δηλαδή θα είναι $$\reverse\opaque \Phi\propto G_* L^n M$$. Άρα σ’ αυτή την περίπτωση, ο νόμος του Νεύτωνα θα έχει την μορφή $$\reverse\opaque E=\frac{G_* L^n M}{ r^{2+n}}$$. Η μορφή αυτή του νόμου του Νεύτωνα ισχύει μόνο σε κλίμακες που είναι μικρότερες από το μέγεθος των έξτρα διαστάσεων. Αν θεωρήσουμε ότι η κλίμακα των έξτρα διαστάσεων είναι R, τότε σε απόσταση μεγαλύτερη από R θα πρέπει να έχουμε την προηγούμενη μορφή του νόμου. Αυτό μας οδηγεί στη σχέση $$\reverse\opaque G\propto G_*\frac{ L^n}{ R^n}$$, που μας λέει πως εξαρτάται η σταθερά της παγκόσμιας έλξης που παρατηρούμε από την πραγματική σταθερά της βαρύτητας και τις έξτρα διαστάσεις. Για να δώσω μερικά ακόμα τεχνικά στοιχεία, πρέπει να πω ότι η σταθερά της βαρύτητας G σχετίζεται με μία μάζα που είναι χαρακτηριστική της αλληλεπίδρασης και αυτή η μάζα είναι η μάζα Planck. Η σχέση που τις συνδέει είναι η $$\reverse\opaque G=\frac{\hbar c}{ M_{PL}^2}$$. Αντίστοιχα η νέα σταθερά της βαρύτητας θα είναι $$\reverse\opaque G_*=\frac{\hbar c}{ M_*^2}$$ όπου η μάζα $$\reverse\opaque M_*$$ είναι η νέα χαρακτηριστική μάζα και αντίστοιχα το χαρακτηριστικό μήκος L είναι το μήκος κύματος Compton αυτής της μάζας $$\reverse\opaque L=\frac{\hbar}{c M_*}$$. Αν θεωρήσουμε ότι η χαρακτηριστική μάζα της βαρυτικής αλληλεπίδρασης πρέπει να είναι ίση με την αντίστοιχη χαρακτηριστική μάζα της ηλεκτρασθενούς αλληλεπίδρασης (περίπου 1TeV), τότε μπορούμε από τα παραπάνω να εκτιμήσουμε το πιθανό πλήθος και την έκταση των έξτρα διαστάσεων. Έτσι για παράδειγμα, αν οι έξτρα διαστάσεις είναι 2, τότε η έκταση των έξτρα διαστάσεων θα είναι περίπου 1mm ενώ αν είναι 3, η έκτασή τους θα είναι περίπου $$\reverse\opaque 10^{-9}m$$.
Φυσικά η ύπαρξη των έξτρα διαστάσεων επηρεάζει και τις ιδιότητες των μαύρων τρυπών. Αλλάζει δηλαδή η σχέση που δίνει την ακτίνα του ορίζοντα γεγονότων της μαύρης τρύπας. Έτσι, αν έχουμε 2 ή 3 έξτρα διαστάσεις, τότε η ακτίνα του ορίζοντα θα είναι περίπου $$\reverse\opaque 10^{-19}m$$. Με αυτή την ακτίνα Schwarzschild, η ενεργός διατομή δίνει μία ουσιαστική πιθανότητα να παραχθούν μαύρες τρύπες σε ενέργειες μεγαλύτερες από την ενέργεια της νέας χαρακτηριστικής κλίμακας που είναι το 1 TeV (σε ενέργειες μικρότερες από αυτή την ενέργεια η ενεργός διατομή μηδενίζεται). Δηλαδή με δεδομένο ότι υπάρχουν οι έξτρα διαστάσεις, υπάρχει μια πραγματική πιθανότητα το LHC να δημιουργήσει μικροσκοπικές μαύρες τρύπες με μάζες της τάξης των μερικών TeV, δηλαδή της τάξης των μερικές φορές τα $$\reverse\opaque 10^{-24}kg$$. Μάλιστα, σύμφωνα με κάποιους υπολογισμούς, το LHC θα παράγει περίπου $$\reverse\opaque 10^9$$ Micro Black Holes το χρόνο. Για αυτές τις μαύρες τρύπες η θεωρία προβλέπει ότι εξαιτίας της ακτινοβολίας Hawking θα πρέπει να εξατμιστούν μέσα σε $$\reverse\opaque 10^{-29}$$ δευτερόλεπτα.
=== «Η απειλή των Μαύρων Τρυπών» ===
Ωραία όλα αυτά, αλλά που είναι το πρόβλημα τελικά; Κάποιοι λοιπόν λένε ότι η ακτινοβολία Hawking είναι μία θεωρητική πρόβλεψη που δεν έχει επαληθευθεί πειραματικά και άρα δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι οι μαύρες τρύπες που θα δημιουργηθούν τελικά θα εξατμιστούν. Ακόμα λένε ότι αυτές οι μαύρες τρύπες που θα παραχθούν στο LHC, θα είναι ακίνητες ως προς το σύστημα της Γης και άρα θα παγιδευτούν από τη βαρύτητά της και τελικά θα καταλήξουν στο κέντρο της όπου και θα την κατασπαράξουν σιγά σιγά.
Το επιχείρημα ότι η ακτινοβολία Hawking είναι θεωρητική μπορεί να χαρακτηριστεί το λιγότερο ως απίθανο. Ο λόγος είναι ότι και οι μικροσκοπικές μαύρες τρύπες είναι θεωρητικές και αν μπορεί να γίνει η σύγκριση είναι πιο θεωρητικές από την ακτινοβολία Hawking. Το αποτέλεσμα της ακτινοβολίας Hawking βασίζεται σε θεμελιώδεις υποθέσεις της κβαντομηχανικής και είναι ένα αποτέλεσμα που προκύπτει από πολλές διαφορετικές οπτικές γωνιές (για παράδειγμα φαινόμενο Unruh), ενώ η παραγωγή των Micro Black Holes εξαρτάται έντονα από την ύπαρξη των έξτρα διαστάσεων που δεν είναι «υποχρεωτική». Με αυτά θέλω απλά να κάνω κριτική στην λογική του όλου επιχειρήματος της «θεωρητικής» πρόβλεψης.
Ας το ξεπεράσουμε όμως αυτό. Έστω λοιπόν ότι υπάρχουν οι έξτρα διαστάσεις και δεν υπάρχει η ακτινοβολία Hawking. Θα έχουμε φτιάξει λοιπόν ένα πλήθος από μαύρες τρύπες με μάζα της τάξης των μερικές φορές τα $$\reverse\opaque 10^{-24}kg$$ η κάθε μία και ακτίνας Schwarzschild περίπου $$\reverse\opaque 10^{-19}m$$. Το επιχείρημα λέει λοιπόν ότι αυτές οι μαύρες τρύπες θα παραμείνουν παγιδευμένες στο βαρυτικό πεδίο της Γης, αφού η συνολική ορμή των δύο σωματιδίων που θα συγκρουστούν και θα φτιάξουν τη μαύρη τρύπα θα έχουν συνολική ορμή μηδέν και άρα θα φτιάξουν μαύρες τρύπες με ταχύτητα που δεν θα τους επιτρέπει να διαφύγουν. Το ζήτημα εδώ είναι ότι ενώ μπορεί τα δύο πρωτόνια, που θα τρέχουν το ένα προς το άλλο για να συγκρουστούν, να έχουν συνολική ορμή μηδέν, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι και τα θραύσματα αυτής της σύγκρουσης θα είναι ακίνητα. Συγκεκριμένα, με δεδομένη την τεράστια ενέργεια με την οποία θα κινούνται, η πιθανότητα οι παραγόμενες Μαύρες Τρύπες να έχουν ταχύτητα μικρότερη από την ταχύτητα διαφυγής από το πεδίο της Γης θα είναι της τάξης του 0.001%. Άρα ένα πολύ μικρό ποσοστό θα παγιδεύεται από την Γη (hep-ph/0507138).
Ωραία, θα πει κάποιος, αλλά θα παγιδεύεται. Για χάρη απλότητας, ας υποθέσουμε ότι μία τέτοια μαύρη τρύπα παράγεται με μηδενική ταχύτητα. Ας πούμε λοιπόν ότι αυτό που θα κάνει θα είναι να αρχίσει να ταλαντώνεται στο εσωτερικό της Γης. Η ταλάντωση που θα κάνει θα έχει περίοδο $$\reverse\opaque T \propto (G \rho)^{-1/2}$$ όπου ρ είναι η μέση πυκνότητα της Γης. Μία πρώτη εκτίμηση που μπορούμε να κάνουμε για την αλληλεπίδραση αυτής της μαύρης τρύπας με την ύλη είναι να θεωρήσουμε ότι η ενεργός διατομή θα είναι ανάλογη του τετραγώνου της ακτίνας Schwarzschild. Έτσι μια πρώτη εκτίμηση του αριθμού των συγκρούσεων που θα κάνει θα είναι $$\reverse\opaque N = 2 n \sigma R$$ όπου n είναι η αριθμητική πυκνότητα των πυρήνων που υπάρχουν στη Γη, R είναι η ακτίνα της Γης και σ η ενεργός διατομή. Την αριθμητική πυκνότητα μπορούμε να την βρούμε αν διαιρέσουμε την πυκνότητα της Γης προς την μάζα του πυρήνα του πυρητίου που είναι το πιο συνηθισμένο στοιχείο στη Γη (μέσες άκρες). Από τα παραπάνω και λαμβάνοντας υπόψην την αύξηση της μάζας της μαύρης τρύπας με κάθε σκέδαση, μετά από χρόνο όσο η ηλικία του σύμπαντος περίπου, η μαύρη τρύπα θα έχει αποκτήσει μάζα περίπου ενός γραμμαρίου (1g) και θα έχει ακτίνα Schwarzschild περίπου λίγο μεγαλύτερη από την ρίζα της ενεργού διατομής Thomson, δηλαδή $$\reverse\opaque 10^{-14}m$$.
Εντυπωσιακό ε; Το αντικείμενο αυτό ακόμα και τότε θα συμπεριφέρεται σαν υποατομικό σωματίδιο και δεν θα ρουφάει τίποτα άλλο πέρα από ότι πέφτει πάνω του. Ούτε εικόνες βιβλικής καταστροφής, ούτε το υλικό της γης να στροβιλίζεται μέσα σε μια απύθμενη ρουφήχτρα.
Αν ακόμα πούμε ότι το LHC δουλεύει για 20 χρόνια και παράγει με τον προαναφερθέντα ρυθμό μαύρες τρύπες από τις οποίες το παραπάνω ποσοστό παραμένει στη Γη και μεγαλώνει, τότε μετά από τόσο χρόνο όσο η ηλικία του σύμπαντος, οι μαύρες τρύπες που θα έχουν παγιδευτεί εδώ θα έχουν την αστρονομική μάζα των 200 kg.
