Τρίτη 26 Φεβρουαρίου 2008

Νέα εργασία της ομάδας ΒΑΝ (22/2/08)

Η ομάδα του καθηγητή κ. Βαρώτσου, ανέβασε την Παρασκευή στο arxiv μία νέα εργασία με θέμα «Investigation of the seismicity after the initiation of a Seismic Electric Signal activity until the main shock», arXiv:0802.3329v1 ([v1] Fri, 22 Feb 2008 14:53:13 GMT). Το γεγονός αυτό δεν διέφυγε της προσοχής των χρηστών του ίντερνετ.

Πριν αναφερθώ όμως στο περιεχόμενο της συγκεκριμένης εργασίας, θέλω να πω δύο πράγματα με αφορμή την συζήτηση και ειδικότερα τα τελευταία σχόλια στο θέμα «Το σύστημα BAN και η επιστημονική διαμάχη Βαρώτσου - Σταυρακάκη (UPDATED)» καθώς και διάφορα που άκουσα στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ.

Παρατήρησα ότι μέσα στο σαββατοκύριακο εξελίχθηκε ένα όργιο φημολογίας σχετικά με επικείμενο σεισμό στην περιοχή της Κορίνθου. Η όλη εικόνα ήταν πραγματικά αποκαρδιωτική, αφού έδειξε ότι είμαστε απολύτως ανίκανοι να διαχειριστούμε πληροφορίες «ευαίσθητης» φύσης. Αυτό που εννοώ είναι ότι μία ενδεχόμενη πληροφορία, έστω και αόριστη, για μία επικείμενη δύσκολη κατάσταση θα έπρεπε να αξιοποιείται (από μία σοβαρή κοινωνία) δημιουργικά. Αντί όμως να αναζητείται η ενημέρωση και να επιδιώκεται ο προληπτικός σχεδιασμός, αναλωνόμαστε σε ανεύθυνη διάδοση φημολογιών εσχατολογικού χαρακτήρα, συντεχνιακές κόντρες, παραπληροφόρηση και μετατόπιση ευθυνών. Συγκεκριμένα για το θέμα των σεισμών, η πολιτεία έχει δείξει ότι δεν ενδιαφέρεται και δεν θέλει να γνωρίζει, γιατί δεν είναι διατεθειμένη να αναλάβει την ευθύνη της οργάνωσης και του σχεδιασμού. Το φαινόμενο το είδαμε πολύ καλά με τις φωτιές το καλοκαίρι, όπου δεν υπήρχε απολύτως κανένα σχέδιο αντιμετώπισης της κρίσης (παραπέμπω στα πρακτικά της ημερίδας και στο θέμα σχετικά με την πρόληψη και εκτίμηση της εξέλιξης των πυρκαγιών). Είναι σαφές ότι στο ενδεχόμενο που η πολιτεία δεχτεί ότι διατυπώνεται κάποια πρόγνωση για σεισμό σε μία περιοχή, θα αναδειχτεί άμεσα η αδυναμία διαχείρισης της κατάστασης. Άρα δεν θέλουμε να ξέρουμε τίποτα. Ούτε την ελάχιστη πληροφορία. Δεν φταίει όμως μόνο η πολιτεία. Φταίνε και οι πολίτες που τοποθετούν τους εαυτούς τους στη θέση του θύματος και γίνονται έρμαια της παραπληροφόρησης. Αφού η πολιτεία δεν διατίθεται να παίξει το ρόλο της, πρέπει ο κάθε ένας να επιδιώξει την ενημέρωσή του. Όπως όλοι λένε συνέχεια, η Ελλάδα είναι ιδιαίτερα σεισμογενής χώρα και ανεξάρτητα πρόγνωσης, πρέπει να είμαστε όλοι εξοικειωμένοι με τους σεισμούς. Δεν χρειάζεται να περιμένουμε πότε θα ανακοινώσει σήμα το ΒΑΝ για να θυμηθούμε τους σεισμούς. Σε τελική ανάλυση, οι ανακοινώσεις του ΒΑΝ δεν είναι φιρμάνια για κοινοποίηση προς κάθε κατεύθυνση. Είναι επιστημονικές ανακοινώσεις με συγκεκριμένη φιλοσοφία και μορφή και απευθύνονται σε περιορισμένο κοινό που μπορεί να σταθμίσει τις πληροφορίες που περιέχουν. Αυτό που θέλω να πω δηλαδή είναι ότι θέλουν προσοχή στην διαχείριση της πληροφορίας που περιέχουν.

Ας επιστρέψω όμως στα σχετικά με την νέα εργασία.

Το βασικό θέμα της εργασίας είναι η ανάπτυξη μίας ακόμα τεχνικής προκειμένου από την ανάλυση της εξέλιξης της σεισμικής ακολουθίας μετά τη λήψη ενός SES να μπορεί να προσδιορίζεται με καλύτερη ακρίβεια η στιγμή εκδήλωσης του αναμενόμενου σεισμού. Αρχικά, η εργασία προτείνει την στατιστική μελέτη της σεισμικότητας σε διάφορες «συλλογές» (ensemble) περιοχών (όπου ως συλλογή θεωρείται η ομάδα από κάθε δυνατό συνδυασμό διαμερίσεων της περιοχής ενδιαφέροντος). Από την στατιστική αυτή θα προκύπτει μία μέση διασπορά του φυσικού χρόνου (τον φυσικό χρόνο τον αναφέρω στα δύο προηγούμενα θέματα εδώ και εδώ) η οποία αν εμφανίζεται με αυξημένη συχνότητα στην περιοχή της κρίσιμης τιμής της διασποράς κ1=0.07, θα αποτελεί ουσιαστικά κριτήριο για την εγγύτητα του επερχόμενου σεισμού. Η λογική είναι ότι καθώς πλησιάζουμε στο κρίσιμο φαινόμενο της θραύσης του πετρώματος, θα πρέπει να βλέπουμε αυτοόμοια συμπεριφορά, δηλαδή κάθε περιοχή της συλλογής από περιοχές (που είναι στοιχεία των διαμερίσεων της μεγάλης περιοχής) θα πρέπει να εμφανίζει διασπορά κ1 κοντά στην τιμή 0.07. Άρα αν ο αριθμός των περιοχών που εμφανίζουν την κρίσιμη διασπορά είναι μεγάλος, θα βλέπουμε στην κατανομή των διασπορών μια κορυφή στη θέση κ1=0.07. Αυτή τη συμπεριφορά προσπαθούν να αναδείξουν και τα ιστογράμματα στο τέλος της εργασίας.

Σχετικά με τα SES που αναφέρονται στην εργασία, έχουμε τα 3 σήματα που εμφανίζονται και στο προηγούμενο θέμα, από 7 Νοεμβρίου 2007 και από 10 και 14 Γενάρη 2008, ενώ εμφανίζεται και ένα ακόμα σήμα από τον σταθμό της Πάτρας στις 9 Φεβρουαρίου 2008 με ενεργή περιοχή περίπου την ίδια με αυτή του σήματος από 10 Γενάρη.

Όπως είχα αναφέρει και στις απαντήσεις του προηγούμενο ποστ (με βάση την επεξεργασία μου), από την ανάλυσή της ομάδας ΒΑΝ προκύπτει ότι το σήμα από 10 Γενάρη σχετίζεται με τους δύο σεισμούς γύρω στα 5 ρίχτερ της Πάτρας. Η περιοχή αυτή όμως συνεχίζει να ερευνάτε επειδή η αναμενόμενη ένταση από το αρχικά καταγεγραμμένο σήμα είναι στην περιοχή των 6 ρίχτερ καθώς και λόγω της καταγραφής του σήματος στις 9 Φλεβάρη.

Τέλος στην εργασία συσχετίζετε το σήμα από 14 Γενάρη με τον σεισμό πάνω από 6 ρίχτερ στις 14 Φεβρουαρίου στην Μεθώνη.

Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι όλη η φημολογία του σαββατοκύριακου ήταν τελείως άσχετη με το ΒΑΝ και φυσικά τελείως αβάσιμη, αφού δεν γίνεται καμία συζήτηση σχετικά με σεισμό πάνω από 7 ρίχτερ ή οτιδήποτε άλλο παρόμοιο.

----------------------------------------------------
Update: Παραθέτω παρακάτω τον χάρτη της ενεργής περιοχής για τα σήματα 10 Γενάρη και 9 Φλεβάρη 2008 όπου φαίνεται και όλη η σεισμική δραστηριότητα στον ελλαδικό χώρο από 10 Γενάρη μέχρι 26 Φλεβάρη 4:16 GMT.

11 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Συνυπογράφω όσα γράφεις για τον τρόπο διαχείρησης των γνώσεων και πληροφοριών συνήθως.

Επίσης όσα γραφεις για το τρόπο προληπτικής πολιτκής του κράτους. και πράγματι το παράδειγμα των πυρκαγιών και πρόσφατο και ομοειδές.

Όμως όλα αυτά δεν πρέπι να μας οδηγήσει σε ευνουχισμό των γνώσων και πληροφοριών σε σύγχρονη εποχή. Γι αυτό απιτείται ταυτόχρονα σύνεση και θάρρος γνώμης.

Ανώνυμος είπε...

Καταρχήν μπράβο για την ανάλυση.
Να συμφωνήσω κι εγώ πως γενικά η κοινωνία εμφανίζει έναν ανώριμο τρόπο αντιμετώπισης τέτοιων θεμάτων και είναι κρίμα αν σκεφτεί κανείς το ότι ζούμε σε μια σεισμογενή περιοχή. Ακόμη κι εγώ αγόρασα φακό και κατέβασα τα κάδρα που είχα πάνω από τα κρεβάτια αφού ανησύχησα βλέποντας μια σεισμική έξαρση. Και δεν είναι πως δεν γνώριζα πως ζω στην Ελλάδα όταν κάρφωνα τις πρόκες για να κρεμάσω τα κάδρα. Αλλά επέδειξα κι εγώ ανωριμότητα (σε κάνει κι αναρωτιέσαι η συνειδητοποίηση....) Όπως υπήρξα και δέκτης άπειρων θεωρειών για την πόλη μου αυτό το διάστημα. Κανένας όμως δεν μου απαντούσε πού στήριζε τις θεωρείες αυτές. Όλοι "άκουσαν" αλλά κανείς δεν ήξερε. Αυτό δεν είναι έγκυρη πληροφόριση αλλά όργιο φημολογίας. Γι' αυτό η σωστή ενημέρωση θεωρώ είναι πολύ σημαντική, τουλάχιστον για όσους θέλουν πραγματικά να μάθουν κι όχι να αναπαράγουν φήμες τρομοκρατώντας.
Επιστημονική άποψη για την ομάδα VAN δεν έχω και θα ηταν αδύνατο να έχω. Τούβλο ήμουν στη Φυσική. Θυμάμαι πάντως από τότε που ήμουν παιδάκι πως μου την έδινε η επίθεση που δεχόταν ο Βαρώτσος και το έβρισκα άδικο. Σαν πολίτης του τόπου θεωρώ σημαντικές τις έρευνές του όμως και έχει ενδιαφέρον αυτή η ιστορία. Όχι επειδή περιμένω από την ομάδα VAN να με ειδοποιήσει για κάθε σεισμό που θα γίνει στην Ελλάδα, με ακρίβεια δευτερολέπτου και συντεταγμένων, αλλά γιατί γίνεται μια προσπάθεια που εμένα τουλάχιστον μου φαίνεται να έχει κάποια βάση και ίσως στο μέλλον να αποδόσει περισσότερα. Το να βρει κανείς ένα ποσοστό σεισμών, έστω και στο περίπου, δεν είναι ίσως επιστημονικά αποδεκτό, αλλά είναι καλύτερο από το τίποτα. Εξάλλου δεν είναι τόσο γενικά κι αόριστα τα όσα αναφέρει. Δεν λέει πως έιχε σήμα στη Πάτρα και ίσως κάνει σεισμό στη Θράκη... Ούτε θέτει έναν 5ετη ορίζοντα ωστε να κάνει μεσοπρόθεσμη πρόβλεψη. Κάνει κάτι παρπάνω. Δεν νομίζω να υπάρχει κάποιος άλλος που κάνει κάτι περισσότερο. Αυτό πρέπει να το αναγνωρίσω, όχι ως επιστήμονας, το ξαναλεω, αλλά ως άτομο. Κι επίσης άσχετα από την επιστημονική διάσταση, έχω την αίσθηση πως ο Βαρώτσος αγαπά πολύ τη δουλεία του. Ίσως να κάνω λάθος, δεν ξέρω, αλλά μου αρέσει αυτό!

Vagelford είπε...

Φίλε μου, τα πράγματα είναι έτσι όπως τα λες για τον κ. Βαρώτσο. Από το λίγο που τον ξέρω ως δάσκαλο, είναι ένας άνθρωπος που αγαπάει την επιστήμη του και την εκπέμπει αυτή την αγάπη του. Και ακόμα εμπνέει το σεβασμό στον συνομιλητή του. Θα έλεγα ότι είναι άνθρωπος με ήθος.

Ανώνυμος είπε...

Να σαι καλά φίλε Vagelford. Δηλαδή, για να τα κάνω σούμα, σύμφωνα με την ομάδα ΒΑΝ το SES σήμα της 10/1/08 και το καινούργιο της 9/2/08 σχετίζονται με την περιοχή της Πάτρας-Ζακύνθου-Κεφαλλονιάς (και με τους δίδυμους σεισμούς στις 4/2/08), ενώ το SES σήμα της 14/1/08 με τον σεισμό της Μεθώνης. Δεν υπάρχει κανένα σήμα για Κορινθία και 7 ρίχτερ (ράδιο αρβίλα). Τα σήματα της Πάτρας-Ζακύνθου-Κεφαλλονιάς πιθανολογείται οτι μπορεί να δώσουν σεισμό 6 ρίχτερ που είναι μεγαλύτερος από τα 5,5 που έγιναν στις 4/2/08, οπότε είτε η επιπλέον ενέργεια εκλύθηκε μέσω των δίδυμων σεισμών ή ίσως εκλυθεί στο μέλλον. Τα λέω καλά, αν και "εκλαικευμένα";

Vagelford είπε...

Έτσι όπως τα λες είναι Aristofani, μόνο με τη διαφορά ότι η ενεργή περιοχή για τα σήματα 10 Γενάρη και 9 Φλεβάρη φαίνεται στο σχήμα που έβαλα, που πιάνει και την Κορινθία, αλλά χωρίς να υπάρχει κάτι συγκεκριμένο και ιδιαίτερο για την περιοχή. Φυσικά η ιστορία για τα 7 ρίχτερ στην Κορινθία συγκεκριμένα είναι ράδιο αρβίλα. Ο σεισμός που περιμένουν στην παραπάνω ενεργή περιοχή είναι της τάξης των 6 ρίχτερ, αλλά με δύο σεισμούς των 5.5 δεν απελευθερώνεται όλη η ενέργεια που ενδεχομένως υπάρχει. Ενδεικτικά να σου πω ότι για να εκκληθεί όση ενέργεια υπάρχει σε έναν σεισμό 6 ρίχτερ, χρειάζονται 5 με 6 σεισμοί των 5.5, ενώ για έναν σεισμό των 6.5 χρειάζονται περίπου 39.

Ανώνυμος είπε...

Ο Βαρώτσος έστειλε και τρίτο κείμενο....
Μήπως μπορεί κανείς να μας βοηθησει να το καταλάβουμε;

Vagelford είπε...

Από ότι βλέπω είναι update του arXiv:0802.3329 όπου έχουν προστεθεί περισσότερα στοιχεία για την επεξεργασία της σεισμικής ακολουθίας μετά το σήμα. Θα το κοιτάξω προσεκτικά και θα γράψω διευκρινήσεις.

Ανώνυμος είπε...

Πολύ καλά, ευχαριστώ :)

Ανώνυμος είπε...

βγάλαμε κανένα συμπέρασμα; Είναι μελέτη που αφορά σε παρελθοντικά γεγονότα και τα συνδυάζει με τα σηματα που είχε λάβει ή αναφερεται σε νεα σήματα; Ομολογώ πως μπερδεύτηκα :)

Vagelford είπε...

Δεν είχα χρόνο να ασχοληθώ ώστε να γράψω κάτι αναλυτικά, γιατι προετοιμάζομαι για ένα συνέδριο.
Πάντως γενικά η εργασία βασίζεται σε πλιότερα σήματα, αλλά υπάρχει και ένα "καινούριο" σήμα από τις 29 Φεβρουαρίου, το οποίο όμως συσχετίζεται με τον σεισμό μεγέθους 5.7 που έγινε στις 28 Μαρτίου .
Θα γράψω κάτι πιο αναλυτικά.

Ανώνυμος είπε...

Ευχαριστω! Να πάνε όλα καλά στο συνέδριο :)