Κατά καιρούς, όλο και κάτι γράφω στο blog σχετικά με τον Feynman. Λογικό είναι, αφού ο άνθρωπος είχε μοναδική ικανότητα στο να απογυμνώνει την ουσία των πραγμάτων από τις περιττές τεχνικές δυσκολίες και νομίζω ότι αυτό ήταν τελικά που τον έκανε τόσο καλό δάσκαλο της Φυσικής. Χαζεύοντας λοιπόν στο youtube, βρήκα την παρακάτω ομιλία από το TEDxCaltech (Γενάρης 2011), στην οποία ο Leonard Susskind παρουσιάζει κάποιες πτυχές του Feynman, όπως προκύπτουν από τη γνωριμία τους.
Και με αυτή την ευκαιρία, όποιος δεν έχει διαβάσει την διάλεξη που έδωσε ο Feynman κατά την απονομή του βραβείου Νόμπελ, μπορεί να την βρει εδώ και αξίζει να την διαβάσει.
The Development of the Space-Time View of Quantum Electrodynamics
The Nobel Prize in Physics 1965
Sin-Itiro Tomonaga, Julian Schwinger, Richard P. Feynman
Το αγαπημένο μου κομμάτι είναι αυτό όπου ο Feynman, ως μεταπτυχιακός, παρουσιάζει την θεωρία του για το radiation resistance των επιταχυνόμενων ηλεκτρονίων στον επιβλέποντά του, τον John Wheeler, αλλά και το ανέκδοτο με τον Herbert Jehle.
Έτσι, για να βλέπουμε και τις διαφορές από τους διάφορους "μόνιμους διεκδικητές" των Νόμπελ, με τους οποίους θα έκανε party ο Feynman, όπως στην περίπτωση των φιλοσόφων που περιγράφει ο Susskind.
Σάββατο 26 Φεβρουαρίου 2011
Δευτέρα 21 Φεβρουαρίου 2011
Ο Καραθεοδωρή ακόμα μια φορά στα δίχτυα της Δημοσιογραφίας του Κώλου
Σε συνέχεια του προηγούμενου, υπό μία έννοια, η κατάντια της ελληνικής κοινωνίας φαίνεται και από τα φαινόμενα πατριδοκαπηλίας που παρατηρούνται.
Κλασσικό θύμα τα τελευταία χρόνια, ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, του οποίου το όνομα διασύρουν οι διάφοροι γελοίοι και άσχετοι.
Τελευταίο κρούσμα αναπαραγωγής του θλιβερού μύθου, το δημοσίευμα της "εφημερίδας" Espresso, Ο Ελληνας δάσκαλος του Αϊνστάιν. Θα μου πεις, "μα καλά, παίρνεις στα σοβαρά την Espresso;", αλλά το θέμα είναι ότι η σαβούρα αναπαράγεται στο διαδίκτυο πιο γρήγορα και από την σαλμονέλα στο τυρί... (πχ. Cosmo.gr, InOut και φαντάζομαι και αλλού).
Η απάντηση στην βλακεία έχει δοθεί επανειλημμένα. Ενδεικτικά παραθέτω τα λίνκς, ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ - Ο δάσκαλος του Αϊνστάιν; και Κωνσταντίνος Μπενάς - Άρθρο στο Περισκόπιο της Επιστήμης, ενώ μπορεί να μάθει κανείς πολλά πράγματα για την πραγματική συνεισφορά του Καραθεοδωρή διαβάζοντας τις σοβαρές βιογραφίες του, όπως η βιογραφία του Ευάγγελου Σπανδάγου, «Η ζωή και το έργο του Κ. Καραθεοδωρή», εκδόσεις Αίθρα και η βιογραφία της Μαρίας Γεωργιάδου, «Constantin Caratheodory: Mathematics and Politics in Turbulent Times», εκδόσεις Springer.
Για τα υπόλοιπα, το μόνο που έχω να πω προς το παρόν είναι αυτό,
Κλασσικό θύμα τα τελευταία χρόνια, ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, του οποίου το όνομα διασύρουν οι διάφοροι γελοίοι και άσχετοι.
Τελευταίο κρούσμα αναπαραγωγής του θλιβερού μύθου, το δημοσίευμα της "εφημερίδας" Espresso, Ο Ελληνας δάσκαλος του Αϊνστάιν. Θα μου πεις, "μα καλά, παίρνεις στα σοβαρά την Espresso;", αλλά το θέμα είναι ότι η σαβούρα αναπαράγεται στο διαδίκτυο πιο γρήγορα και από την σαλμονέλα στο τυρί... (πχ. Cosmo.gr, InOut και φαντάζομαι και αλλού).
Η απάντηση στην βλακεία έχει δοθεί επανειλημμένα. Ενδεικτικά παραθέτω τα λίνκς, ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ - Ο δάσκαλος του Αϊνστάιν; και Κωνσταντίνος Μπενάς - Άρθρο στο Περισκόπιο της Επιστήμης, ενώ μπορεί να μάθει κανείς πολλά πράγματα για την πραγματική συνεισφορά του Καραθεοδωρή διαβάζοντας τις σοβαρές βιογραφίες του, όπως η βιογραφία του Ευάγγελου Σπανδάγου, «Η ζωή και το έργο του Κ. Καραθεοδωρή», εκδόσεις Αίθρα και η βιογραφία της Μαρίας Γεωργιάδου, «Constantin Caratheodory: Mathematics and Politics in Turbulent Times», εκδόσεις Springer.
Για τα υπόλοιπα, το μόνο που έχω να πω προς το παρόν είναι αυτό,
Old Boy: Το διαφθορείο
Παραπέμπω στο post του Old Boy επισημαίνοντας κυρίως αυτή τη φράση:
Από εκεί και πέρα όμως, όποιος νομίζει πως τα όσα συμβαίνουν στο χώρο του ποδοσφαίρου δεν αντανακλούν το γενικότερο αξιακό σύστημα της χώρας, πλανάται την οικτροτέρα των πλανών. Όποιος νομίζει δηλαδή ότι τις τελευταίες δεκαετίες το ελληνικό ποδόσφαιρο δεν έχει λειτουργήσει και ως ένας τεράστιος διαφθορέας συνειδήσεων, δεν έχει νομιμοποιήσει συνειδησιακά ένα κλίμα «Σε κλέβω άρα είμαι μάγκας - Σε κλέβω άρα είσαι μαλάκας - Σε κλέβω και εσύ είσαι αυτός που πρέπει να ντρέπεται», μάλλον βλέπει τα πράγματα διαφορετικά από ό,τι εγώ.
Παρασκευή 18 Φεβρουαρίου 2011
Η ενημέρωση στη μπλογκόσφαιρα: Επανάσταση ή συνέχεια με άλλα μέσα;
Πρόσκληση:
Το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Εφηρμοσμένης Επικοινωνίας και το Τμήμα Επικοινωνίας & ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών διοργανώνουν για έκτη χρονιά τη σειρά διαλέξεων «Ζητήματα Επικοινωνίας».
Σας προσκαλούμε να παρευρεθείτε στην δεύτερη εκδήλωσή μας, με θέμα:
«Η ενημέρωση στη μπλογκόσφαιρα: Επανάσταση ή συνέχεια με άλλα μέσα;».
Συμμετέχουν ως εισηγητές, οι bloggers:
Κωνσταντίνα Δελημήτρου
http://xpsilikatzoy.wordpress.com/
Μανώλης Ανδριωτάκης
http://andriotakis.wordpress.com/
Γιάννης Γιαννόπουλος
http://arkoudos.com/blog/
Τη συζήτηση θα συντονίσει ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Επικοινωνίας & ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιώργος Πλειός.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη, 1 Μαρτίου 2011, στο Κεντρικό Κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών (Πανεπιστημίου 30), στο αμφιθέατρο «Ιωάννης Δρακόπουλος», ώρα 6:00 μ.μ.
Ο Διευθυντής
Καθηγητής Μιχάλης Μεϊμάρης
Υπεύθυνη επικοινωνίας: Πέρσα Ιακωβίδου, τηλ: 210 3689413
Νέα / Ανακοινώσεις: Ψήφισμα Συλλόγου ΔΕΠ Φιλοσοφικής ΕΚΠΑ
Ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του Συλλόγου Διδακτικού
Προσωπικού της Φιλοσοφικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α.
Προσωπικού της Φιλοσοφικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α.
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ
Η Γενική Συνέλευση της 11.02.2011 του Συλλόγου Διδακτικού Προσωπικού της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κατέληξε ομόφωνα μετά από συζήτηση στα εξής:
- Διαπιστώνουμε ότι, παρά την καθολική αντίδραση της ακαδημαϊκής κοινότητας στο «Κείμενο Διαβούλευσης για την έναρξη διαλόγου για την Ανώτατη Εκπαίδευση», το Υπουργείο Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων εμμένει στην πρόθεσή του να φέρει στη Βουλή προς ψήφιση ένα νόμο που αναμένεται να επιφέρει σαρωτικές και καταστροφικές αλλαγές στο χώρο των Πανεπιστημίων.
- Μέσα σε αυτό το πλαίσιο συνεχίζονται και επιτείνονται με τη σύμπραξη μερίδας του Τύπου οι ενορχηστρωμένες προσπάθειες να συκοφαντηθεί, να απαξιωθεί και να σπιλωθεί η εικόνα του Δημόσιου Πανεπιστημίου. Αποσιωπώνται οι σοβαρότατες ευθύνες της Πολιτείας για τη δυσχερή κατάσταση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και προβάλλεται μια μονόπλευρη και ζοφερή εικόνα του Πανεπιστημίου βασισμένη σε επιλεκτικές, μεμονωμένες και φυσικά καταδικαστέες περιπτώσεις δυσλειτουργιών και προβλημάτων. Παράλληλα, εσκεμμένα αγνοείται και δεν εκτιμάται το τεράστιο διδακτικό και ερευνητικό έργο που επιτελείται στα Πανεπιστήμια της χώρας μας, και μάλιστα μέσα σε πολύ αντίξοες συνθήκες. Οι Έλληνες ακαδημαϊκοί δάσκαλοι έχουν εντονότατη παρουσία στο διεθνή επιστημονικό χώρο με αναγνωρισμένο ερευνητικό έργο στην Ελλάδα και το εξωτερικό, κάτι που πιστοποιείται από σχετικές μελέτες και στατιστικές. Είναι επίσης γεγονός ότι οι απόφοιτοι των ελληνικών Πανεπιστημίων γίνονται αμέσως δεκτοί για μεταπτυχιακές σπουδές σε Πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής, όπου, κατά κοινή ομολογία των συναδέλφων του εξωτερικού, διακρίνονται για την άρτια επιστημονική τους κατάρτιση.
- Η πιο πρόσφατη επίθεση της κυβέρνησης, που θα επιφέρει τη διάλυση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, είναι η αιφνίδια επιβολή της αναλογίας 1:5 στο χώρο της Παιδείας, παρά τις εδώ και καιρό διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου. Το μέτρο αυτό με μαθηματική ακρίβεια θα συρρικνώσει και θα αποψιλώσει το Πανεπιστήμιο οδηγώντας το σε μαρασμό και τελικά σε οριστικό κλείσιμο.
- Την απαράδεκτη αυτή κατάσταση της πλήρωσης μιας μόνο θέσης διδακτικού προσωπικού για κάθε πέντε κενούμενες θέσεις επιδεινώνει ακόμη περισσότερο η προκλητική καθυστέρηση – συχνά μέχρι και δύο χρόνια – που παρατηρείται στο διορισμό των ήδη εκλεγμένων συναδέλφων, για τις θέσεις των οποίων υπήρχαν ήδη οι πιστώσεις. Καθώς μάλιστα το Υπουργείο σχεδιάζει να επιβάλει την αναλογία 1:5 και σε αυτή τη διαδικασία, η λειτουργία των Πανεπιστημίων υπονομεύεται σε πολύ μεγάλο βαθμό και καθίσταται παντελώς αδύνατος ο προγραμματισμός των διδακτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων Τμημάτων και Σχολών, ενώ συγχρόνως αποθαρρύνονται Έλληνες επιστήμονες που εργάζονται στο εξωτερικό να επιστρέψουν στην Ελλάδα.
- Το ίδιο αδιανόητη και επικίνδυνη είναι η πρόθεση του Υπουργείου να εφαρμόσει την αναλογία 1:5 ακόμη και στις εξελίξεις του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού. Επισημαίνεται ότι η εξέλιξη των μελών Δ.Ε.Π. δεν αποτελεί μια τυπική, γραφειοκρατικού τύπου διαδικασία που ακολουθεί κριτήρια επετηρίδας, αλλά αποτελεί την επιβράβευση της σκληρής προσπάθειάς τους σε διδασκαλία και έρευνα και πραγματοποιείται κατόπιν αυστηρής κρίσης και αξιολόγησης. Η επιβολή της αναλογίας 1:5 στην εξέλιξη των μελών Δ.Ε.Π. είναι κατάφωρα άδικη και θα γίνει η ταφόπλακα της επιστημονικής προόδου στο Πανεπιστήμιο.
- Εκφράζουμε, επομένως, με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο την αντίθεσή μας σε αυτό το μέτρο και καθιστούμε σαφές ότι δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης με την κυβέρνηση.
- Στηρίζουμε τους συναδέλφους που υπηρετούν στα Πανεπιστήμια με βάση το Π.Δ. 407/80 και υιοθετούμε πλήρως και ανεπιφύλακτα τις θέσεις που διατύπωσαν στο πρόσφατο συνέδριο της Π.Ο.Σ.Δ.Ε.Π.
- Διαμαρτυρόμαστε εντονότατα για τη σχεδιαζόμενη περαιτέρω μείωση των ήδη ανεπίτρεπτα χαμηλών αποδοχών των πανεπιστημιακών δασκάλων. Φημολογείται μάλιστα ότι η μείωση αυτή θα έχει τη μορφή περικοπής του «επιδόματος βιβλιοθήκης», κάτι εντελώς παράλογο, καθώς το επίδομα αυτό είναι αναπόσπαστα δεμένο με το ίδιο το αντικείμενο της εργασίας μας και ως εκ τούτου έπρεπε κανονικά να έχει ενσωματωθεί στο βασικό μισθό μας. Ο κλάδος μας έχει ήδη υποστεί σοβαρότατη μείωση του εισοδήματός του, ενός εισοδήματος που είχε εξάλλου παραμείνει καθηλωμένο σε χαμηλότατα επίπεδα επί μακρά σειρά ετών, σε πλήρη δυσαναλογία με άλλες κατηγορίες δημόσιων λειτουργών και φυσικά σε θλιβερή αναντιστοιχία με τις αποδοχές των συναδέλφων μας στα ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια.
- Μετά από όλα αυτά καλούμε την ηγεσία της Π.Ο.Σ.Δ.Ε.Π. σε δυναμικότερες κινητοποιήσεις για την προβολή των θέσεων και των αιτημάτων του κλάδου μας και σε σθεναρότερη αντίσταση ενάντια στα σχέδια του Υπουργείου που απειλούν το Δημόσιο Πανεπιστήμιο όπως και ενάντια σε κάθε προσπάθεια υποβάθμισης και απαξίωσής του.
- Καλούμε παράλληλα τους άλλους Συλλόγους διδακτικού προσωπικού των Α.Ε.Ι. σε διαρκή εγρήγορση και κλιμάκωση των προσπαθειών για τη βελτίωση της κατάστασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και την προάσπιση του Δημόσιου Πανεπιστημίου. Είναι απολύτως αναγκαίο να εναντιωθούμε όλοι μαζί στα σχέδια του Υπουργείου που απειλούν με καταστροφή τα Πανεπιστήμια, όπως διαφάνηκε στο διαβόητο «Κείμενο Διαβούλευσης για την έναρξη διαλόγου για την Ανώτατη Εκπαίδευση», το οποίο ο Σύλλογός μας έχει ήδη απορρίψει με κατηγορηματικό τρόπο στοιχειοθετώντας ψύχραιμα και νηφάλια τη θέση του αυτή σε προηγούμενο Ψήφισμά του (09-11-2010).
- Καλούμε τη Σύνοδο των Πρυτάνεων να αναλάβει τις αναγκαίες πρωτοβουλίες και να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για την αποτροπή όσων σχεδιάζονται και επιχειρούνται εναντίον των Πανεπιστημίων καθώς και για την επίλυση όλων των συσσωρευμένων προβλημάτων.
- Ως υπεύθυνοι πανεπιστημιακοί λειτουργοί αποκλειστικά αφοσιωμένοι στην υπηρεσία της ανώτατης παιδείας συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε για την εύρυθμη λειτουργία της Φιλοσοφικής Σχολής, την καλλιέργεια και πρόοδο των ανθρωπιστικών σπουδών και την προβολή και στήριξη των ανθρωπιστικών αξιών, παρά τις σοβαρότατες αντιξοότητες (τον τεράστιο αριθμό φοιτητών, τη δυσμενή αναλογία διδασκόντων-διδασκομένων, την έλλειψη αιθουσών και υποδομών, την εξουθενωτική υποχρηματοδότηση), χωρίς εκπτώσεις στην ποιότητα και στο κύρος της παρεχόμενης παιδείας.
- Συμμετέχουμε στην απεργία της 23ης Φεβρουαρίου 2011 και επιφυλασσόμαστε για την κλιμάκωση του αγώνα μας σε περίπτωση που η κυβέρνηση εμμείνει στην πρόθεσή της να προχωρήσει στη λήψη μέτρων που θα οδηγήσουν το Δημόσιο Πανεπιστήμιο στο μαρασμό και την καταστροφή.
Ο Πρόεδρος
Γεράσιμος Γ. Ζώρας
Ο Γραμματέας
Ανδρέας Ν. Μιχαλόπουλος
Σάββατο 12 Φεβρουαρίου 2011
Betelgeuse or Beetlejuice? A horror comedy...
Αυτό το θέμα είναι αφιερωμένο σε έναν φίλο του blog που με ενημέρωσε σχετικά. Ελπίζω να το διασκεδάσει.
Τον τελευταίο καιρό έχει γίνει της μόδας η καταστροφολογία σε σχέση με τον Betelgeuse που φυσικά θα εκραγεί το 2012 σύμφωνα πάντα με τις προφητείες των Μάγια και της Μάγια της Μέλισσας.
Masturbation goes cloud που λένε. Με την απομυθοποίηση της όλης ιστορίας έχει ασχοληθεί φυσικά ο Phil Plait (Betelgeuse and 2012) και εγώ δεν χρειάζεται να πω τίποτα παραπάνω.
Η μόδα προφανώς δεν άργησε να φτάσει και στην Ελλάδα από τους συνήθεις υπόπτους.
Για το καυτό αυτό θέμα ερωτήθηκαν και διάφοροι επιστήμονες, ώστε να καταθέσουν την άποψή τους ως ειδικοί. Για παράδειγμα, η Ρωσική διαδικτυακή εφημερίδα RIA Novosti στις 31/01/2011 παρουσιάζει μια συνέντευξη του Nikolai Chugai, Αστροφυσικού της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, για το θέμα του Betelgeuse στον/στην (δεν μπορώ να καταλάβω από το όνομα) δημοσιογράφο Samir Shakhbaz.
Εκτός από την παραπάνω συνέντευξη του Nikolai Chugai στην ρωσική εφημερίδα, υπάρχει και μία άλλη συνέντευξή του στην Ζησιάδη Βασιλική, η οποία παρουσιάζεται εδώ (Ο πλανήτης Betelgeuse, θα αλλάξει την ιστορία του Σύμπαντος) και εδώ (Μπορεί ο αστέρας Betelgeuse να απειλήσει τη Γη;).
Ας δούμε λοιπόν κάποια σημεία των δύο συνεντεύξεων του Nikolai Chugai.
Το άρθρο στην "RIA Novosti" ξεκινά με τα παρακάτω:
Η Ελληνική συνέντευξη κάνει την εισαγωγή:
???????
Παρακάτω στην συνέντευξη του στην "RIA Novosti" ο Chugai λέει:
Τι μας λέει λοιπόν εδώ; Μας λέει αρχικά ότι ο Ήλιος είναι ένα άστρο με φαινόμενο μέγεθος -26. Όλα τα αντικείμενα στον ουρανό ανάλογα με το πόσο φωτεινά είναι, τους αποδίδουμε ένα φαινόμενο μέγεθος. Αυτό έχει προκύψει από τους αρχαίους χρόνους, από τον Ίππαρχο και τον Πτολεμαίο, όπου αποδίδονταν στα λαμπρότερα άστρα το μέγεθος 1 και στα πιο αμυδρά το μέγεθος 6. Αργότερα που συστηματοποιήθηκε η απόδοση του φαινόμενου μεγέθους, συσχετίστηκε με την παρατηρούμενη λαμπρότητα των άστρων (με λογαριθμική σχέση). Σήμερα, το λαμπρότερο άστρο μετά τον Ήλιο, δηλαδή ο Σείριος, έχει φαινόμενο μέγεθος -1.5 περίπου. Οι πλανήτες μπορούν να είναι ακόμα πιο λαμπροί και άρα έχουν "μικρότερο" φαινόμενο μέγεθος, ενώ τα λαμπρότερα αντικείμενα είναι η σελήνη και ο Ήλιος, με την πανσέληνο να έχει μέγεθος -13 περίπου και τον Ήλιο να έχει μέγεθος -26.7 (ο Betelgeuse έχει φαινόμενο μέγεθος από 0.2 ως 1.2 γιατί είναι μεταβλητό άστρο, αλλά είναι και σε απόσταση 640 ετών φωτός).
Η μετατροπή των παραπάνω πληροφοριών σε σύγκριση ανάμεσα στον Ήλιο και τον Betelgeuse, λέει ότι ο τελευταίος είναι 100,000 (μάλλον 140,000) φορές πιο λαμπρός από τον πρώτο κλπ. Φυσικά ο Betelgeuse είναι το πιο λαμπρό άστρο του αστερισμού του Ωρίωνα.
Στην ελληνική συνέντευξη ο Chugai μας ενημερώνει ότι:
??????????????????????????
Και συνεχίζει ο Chugai στην "RIA Novosti":
Εδώ λοιπόν μας μιλάει ο Chugai για διάφορα γνωστά Supernova όπως το κλασικό νεφέλωμα του Καρκίνου (Crab Nebula), που είναι ένα από τα πιο σημαντικά αστροφυσικά αντικείμενα, και το SN 1604 του Κέπλερ, ενώ αναφέρει και αυτό εδώ (μάλλον) το supernova Cassiopeia A που παρατηρήθηκε στο αστερισμό της Κασσιόπης.
Αντίστοιχα, στην Ελληνική συνέντευξη μας λέει:
?????????????????
Παρακάτω, ο/η δημοσιογράφος της "RIA Novosti" ρωτά:
και ο Chugai απαντά:
Ομοίως, στην Ελληνική συνέντευξη έχουμε πάνω στο ίδιο θέμα:
O Chugai κλείνει την συνέντευξη στην "RIA Novosti" με τα παρακάτω:
Η Ελληνική συνέντευξη κλείνει με:
Η Ελληνική αυτή συνέντευξη, έχει κατακλύσει το διαδίκτυο, όπως μπορεί να δει κανείς εδώ (όπου την αναπαράγουν διάφορα sites στην αμόλυντη μορφή της).
LOL
Πηγή: Ο πλανήτης Betelgeuse, θα αλλάξει την ιστορία του Σύμπαντος (new link)
Μπορεί ο αστέρας Betelgeuse να απειλήσει τη Γη;
Ο κλέψας του κλέψαντος στο διαδίκτυο! (new link)
Τον τελευταίο καιρό έχει γίνει της μόδας η καταστροφολογία σε σχέση με τον Betelgeuse που φυσικά θα εκραγεί το 2012 σύμφωνα πάντα με τις προφητείες των Μάγια και της Μάγια της Μέλισσας.
Masturbation goes cloud που λένε. Με την απομυθοποίηση της όλης ιστορίας έχει ασχοληθεί φυσικά ο Phil Plait (Betelgeuse and 2012) και εγώ δεν χρειάζεται να πω τίποτα παραπάνω.
Η μόδα προφανώς δεν άργησε να φτάσει και στην Ελλάδα από τους συνήθεις υπόπτους.
Για το καυτό αυτό θέμα ερωτήθηκαν και διάφοροι επιστήμονες, ώστε να καταθέσουν την άποψή τους ως ειδικοί. Για παράδειγμα, η Ρωσική διαδικτυακή εφημερίδα RIA Novosti στις 31/01/2011 παρουσιάζει μια συνέντευξη του Nikolai Chugai, Αστροφυσικού της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, για το θέμα του Betelgeuse στον/στην (δεν μπορώ να καταλάβω από το όνομα) δημοσιογράφο Samir Shakhbaz.
Εκτός από την παραπάνω συνέντευξη του Nikolai Chugai στην ρωσική εφημερίδα, υπάρχει και μία άλλη συνέντευξή του στην Ζησιάδη Βασιλική, η οποία παρουσιάζεται εδώ (Ο πλανήτης Betelgeuse, θα αλλάξει την ιστορία του Σύμπαντος) και εδώ (Μπορεί ο αστέρας Betelgeuse να απειλήσει τη Γη;).
Ας δούμε λοιπόν κάποια σημεία των δύο συνεντεύξεων του Nikolai Chugai.
Το άρθρο στην "RIA Novosti" ξεκινά με τα παρακάτω:
Scientists claim that Betelgeuse, a star 640 light years away from Earth, is going to explode soon. Nikolai Chugai, head of the department of Variable Stars and Astronomical Spectroscopy of the Russian Academy of Sciences’ Institute of Astronomy shares his views with RIA Novosti’s Samir Shakhbaz, on possible threats and impact this star may cause to our planet.
Η Ελληνική συνέντευξη κάνει την εισαγωγή:
Οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι ο Betelgeuse, ένας πλανήτης 640 έτη φωτός μακριά από τη Γη, θα εκραγεί σύντομα.
Ο Nikolai Chugai, επικεφαλής του τμήματος των μεταβλητών αστέρων του Ινστιτούτου της Αστρονομικής Φασματοσκοπίας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών συμμερίζεται τις απόψεις ενός άλλου ερευνητή, του Samir Shakhbaz, σχετικά με πιθανές απειλές και τις επιπτώσεις αυτού του πλανήτη πάνω στη γη. Δυο από τους πολλούς ερευνητές επιστήμονες που έχουν αφιερώσει όλη τους τη ζωή στην παρατήρηση και έρευνα των πλανητών.
???????
Παρακάτω στην συνέντευξη του στην "RIA Novosti" ο Chugai λέει:
If we are talking about visible stars, the Sun is a minus 26 but that won’t tell you much. It’s more useful to speak about its luminosity. Betelgeuse is about 100,000 times brighter than the Sun. We know that Betelgeuse is a huge star. It has ten to 15 times more mass than the Sun, so it is a red super giant. This also means the star is near the end of its life. For the bulk of its life, it was a blue super giant, like Rigel (Beta Orionis). It existed for ten million years as a blue supergiant, and became a red supergiant only in the last 100 thousand years. Betelgeuse is actually the brightest star in the constellation Orion in the winter sky.
Τι μας λέει λοιπόν εδώ; Μας λέει αρχικά ότι ο Ήλιος είναι ένα άστρο με φαινόμενο μέγεθος -26. Όλα τα αντικείμενα στον ουρανό ανάλογα με το πόσο φωτεινά είναι, τους αποδίδουμε ένα φαινόμενο μέγεθος. Αυτό έχει προκύψει από τους αρχαίους χρόνους, από τον Ίππαρχο και τον Πτολεμαίο, όπου αποδίδονταν στα λαμπρότερα άστρα το μέγεθος 1 και στα πιο αμυδρά το μέγεθος 6. Αργότερα που συστηματοποιήθηκε η απόδοση του φαινόμενου μεγέθους, συσχετίστηκε με την παρατηρούμενη λαμπρότητα των άστρων (με λογαριθμική σχέση). Σήμερα, το λαμπρότερο άστρο μετά τον Ήλιο, δηλαδή ο Σείριος, έχει φαινόμενο μέγεθος -1.5 περίπου. Οι πλανήτες μπορούν να είναι ακόμα πιο λαμπροί και άρα έχουν "μικρότερο" φαινόμενο μέγεθος, ενώ τα λαμπρότερα αντικείμενα είναι η σελήνη και ο Ήλιος, με την πανσέληνο να έχει μέγεθος -13 περίπου και τον Ήλιο να έχει μέγεθος -26.7 (ο Betelgeuse έχει φαινόμενο μέγεθος από 0.2 ως 1.2 γιατί είναι μεταβλητό άστρο, αλλά είναι και σε απόσταση 640 ετών φωτός).
Η μετατροπή των παραπάνω πληροφοριών σε σύγκριση ανάμεσα στον Ήλιο και τον Betelgeuse, λέει ότι ο τελευταίος είναι 100,000 (μάλλον 140,000) φορές πιο λαμπρός από τον πρώτο κλπ. Φυσικά ο Betelgeuse είναι το πιο λαμπρό άστρο του αστερισμού του Ωρίωνα.
Στην ελληνική συνέντευξη ο Chugai μας ενημερώνει ότι:
Το μέγεθός του είναι 26 φορές μεγαλύτερο του Ήλιου και η φωτεινότητά του 100.000 φορές μεγαλύτερη.
Ο Betelgeuse είναι ένας γιγάντιος πλανήτης, έχει 10 έως 15 φορές μεγαλύτερη μάζα από τον ήλιο και είναι κόκκινου χρώματος, κάτι που αποδεικνύει ότι διανύει το τέλος της ζωής του. Για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, ήταν μπλε, όπως ο Rigel (Beta Orionis). Ως μπλε υπήρξε εδώ και 10 εκατομμύρια χρόνια και έγινε κόκκινος τα τελευταία 100.000 χρόνια. Ο Betelgeuse στην πραγματικότητα είναι το πιο λαμπρό αστέρι στον αστερισμό του Ορίζοντα στον χειμερινό ουρανό.
??????????????????????????
Και συνεχίζει ο Chugai στην "RIA Novosti":
...We have already observed supernovas, for instance, in the Taurus Galaxy, which produced the Crab Nebula. In 1604, Kepler witnessed another supernova, the last one that was visible in our galaxy. However, we know that another supernova in the constellation Cassiopeia appeared 100 years after the one Kepler saw, but for some reason it wasn’t visible in Europe. It probably occurred in the fall or winter when the sky was overcast...
Εδώ λοιπόν μας μιλάει ο Chugai για διάφορα γνωστά Supernova όπως το κλασικό νεφέλωμα του Καρκίνου (Crab Nebula), που είναι ένα από τα πιο σημαντικά αστροφυσικά αντικείμενα, και το SN 1604 του Κέπλερ, ενώ αναφέρει και αυτό εδώ (μάλλον) το supernova Cassiopeia A που παρατηρήθηκε στο αστερισμό της Κασσιόπης.
Αντίστοιχα, στην Ελληνική συνέντευξη μας λέει:
Το 1604, ο Kepler αναφέρθηκε στον τελευταίο [ποιόν???] που ήταν ορατός στον δικό μας γαλαξία. Ωστόσο, γνωρίζουμε την εμφάνιση και άλλου πλανήτη με το όνομα Cassiopeia που εμφανίστηκε 100 χρόνια μετά τον Kepler, αλλά για κάποιο λόγο δεν έγινε ορατός στην Ευρώπη. Κατά πάσα πιθανότητα η συντριβή του συνέβη φθινόπωρο ή χειμώνα, όταν ο ουρανός ήταν νεφελώδης.
?????????????????
Παρακάτω, ο/η δημοσιογράφος της "RIA Novosti" ρωτά:
There are predictions of an apocalypse in 2012. Could the energy and particles emitted from the supernova put the Earth in danger? Should we be scared?
και ο Chugai απαντά:
No, I don’t think there’s anything to be scared of. We will see a bright light, a flash, which will last for years. But even at its strongest, it will be about as bright as the Moon – not anywhere near as bright as the Sun...
It will be bright enough to light up the night sky as much as the Moon does. As for gamma rays or high-energy particles, there’s no reason to worry about them. We have nothing to be concerned about before the shock wave reaches the Earth, and this won’t happen for a very long time. It will expand at a speed well below the speed of light. If it takes the speed of light 640 year to reach the Earth, something travelling a hundred times slower will take a very long time to reach us.
Ομοίως, στην Ελληνική συνέντευξη έχουμε πάνω στο ίδιο θέμα:
....κάποια τραγική μετάφραση των παραπάνω....
O Chugai κλείνει την συνέντευξη στην "RIA Novosti" με τα παρακάτω:
First, a supernova is just an amazing phenomenon. Apart from the birth of the universe, it is one of the most powerful explosions in the universe in terms of the energy released. One wonders about the mechanism behind these explosions... When the universe was born as a result of a Big Bang, it was initially composed of just two elements, hydrogen and helium... But when subjected to the thermonuclear processes inside stars, they combine to make new elements. When stars die, they explode, ejecting these new elements, created as a result of a thermonuclear fusion, into space...
Η Ελληνική συνέντευξη κλείνει με:
....μπλά μπλά... Όταν δημιουργήθηκε το Σύμπαν, αποτελείτο από δύο στοιχεία, το υδρογόνο και το Ίλιο. Υποβαλλόμενο σε θερμοπυρηνικές διεργασίες δημιουργήθηκαν και νέα στοιχεία. Όταν τα αστέρια εκρήγνυνται, πεθαίνουν, αλλά παράγουν αυτά τα νέα στοιχεία, λόγω της θερμοπυρηνικής σύντηξης, που συντελείται στο διάστημα.
Θεωρεία που αναμένεται να γίνει άλλη μια φορά στην ιστορία του Σύμπαντος πραγματικότητα, ώρα με την ώρα, όπως τουλάχιστον ισχυρίζονται οι επιστήμονες της Αστροφυσικής.
Η Ελληνική αυτή συνέντευξη, έχει κατακλύσει το διαδίκτυο, όπως μπορεί να δει κανείς εδώ (όπου την αναπαράγουν διάφορα sites στην αμόλυντη μορφή της).
LOL
Πηγή: Ο πλανήτης Betelgeuse, θα αλλάξει την ιστορία του Σύμπαντος (new link)
Μπορεί ο αστέρας Betelgeuse να απειλήσει τη Γη;
Ο κλέψας του κλέψαντος στο διαδίκτυο! (new link)
Τρίτη 8 Φεβρουαρίου 2011
Ο Αλ-Τζαμπρ και ο Καρίμ Αμπντούλ Τζαμπάρ
Και αν αναρωτιέστε ποια είναι η σχέση, η απάντηση είναι καμία, όπως άσχετο είναι και το παρακάτω.
Το απόσπασμα είναι λοιπόν από την τελευταία βιβλιοκριτική που διαβάζουμε στο ΒλΗΜΑ Science του βιβλίου, Η μετεξέλιξη των μαθηματικών στον πρώιμο μεσογειακό κόσμο. Η μετάβαση από προβλήματα σε εξισώσεις.
Το όλο θέμα δεν είναι και τίποτα το πολύ σοβαρό και αν δεν ήταν η προηγούμενη βιβλιοκριτική με τίτλο, Το Σύμπαν; Μια... «ταινία περί οπής», η οποία αφορούσε το βιβλίο του Susskind, "Black Hole War", και στην οποία είδα να γράφεται αυτό:
δεν θα είχα ασχοληθεί. Αλλά έλεος πια. 2 στα 2.
Από την μία ρε άνθρωπε κάνεις βιβλιοκριτική σε ένα βιβλίο και δεν μπαίνεις στον κόπο να μάθεις ποιος είναι αυτός ο μαλάκας που το έγραψε και από την άλλη διαβάζεις ένα βιβλίο και τελικά, για να γράφεις για τον Αλ-Τζαμπρ από τον οποίο βγαίνει η Άλγεβρα, δεν έχεις πάρει μυρωδιά; Έλεος.
Από που βγαίνει λοιπόν η λέξη Άλγεβρα; Η Άλγεβρα βγαίνει από την λέξη al-jabr από το βιβλίο του al-Khowarizmi, "Hidab al-jabr wal-muqubala", όπου jabr σήμαινε την μεταφορά όρων δεξιά και αριστερά σε μια εξίσωση και muqubala σήμαινε την απαλοιφή ίδιων όρων που βρίσκονταν στις αντίθετες μεριές μιας εξίσωσης. Τον όρο al-jabr χρησιμοποιούσαν και για αυτούς που κάνανε ανάταξη σε σπασμένα κόκαλα (την όλη ιστορία την αναφέρει πολύ όμορφα και ο Ντενί Γκετζ στο βιβλίο του, "Το θεώρημα του Παπαγάλου", το οποίο συνιστώ ανεπιφύλακτα). Δηλαδή, καμία σχέση.
Με λίγα λόγια δεν υπάρχει ο Αλ-Τζαμπρ και είμαι σίγουρος ότι δεν αναφέρεται ο συγκεκριμένος κύριος πουθενά στο βιβλίο του Ρέβιελ Νετς. Παρακάτω από εκεί, προφανώς δεν διάβασα.
Αυτά τα ολίγα...
Είναι επίσης απλό να συνάγουμε ότι στα 400 χρόνια αραβικής Αναγέννησης, από τον θεμελιωτή της Ομάρ Καγιάμ (Οmar Κhayam, γνωστότερο ως Rubaiyat) ως τον Αλ-Χουαρίζμι (ΑlΚhwarizmi, που με το όνομά του βαφτίστηκε ο αλγόριθμος) και τον Αλ-Τζαμπρ (Αl-Jabr, εξ ου άλγεβρα), η γεωμετρία των Ελλήνων συστηματοποιήθηκε, μαθηματικοποιήθηκε και μεταγλωττίστηκε σε συστήματα εξισώσεων...
Το απόσπασμα είναι λοιπόν από την τελευταία βιβλιοκριτική που διαβάζουμε στο ΒλΗΜΑ Science του βιβλίου, Η μετεξέλιξη των μαθηματικών στον πρώιμο μεσογειακό κόσμο. Η μετάβαση από προβλήματα σε εξισώσεις.
Το όλο θέμα δεν είναι και τίποτα το πολύ σοβαρό και αν δεν ήταν η προηγούμενη βιβλιοκριτική με τίτλο, Το Σύμπαν; Μια... «ταινία περί οπής», η οποία αφορούσε το βιβλίο του Susskind, "Black Hole War", και στην οποία είδα να γράφεται αυτό:
Το βιβλίο που έφθασε στο γραφείο μου ήταν σφιχτοδεμένο και παχύ, με σκληρό εξώφυλλο και όμορφη εικόνα στη φάτσα του περιτυλίγματός του. Ο τίτλος ήταν πολεμικά προκλητικός και ο υπότιτλός του έτι περισσότερον: Αντιμαχίες με τον Stephen Ηawking... Ποιος θρασύς προσπαθούσε να μοσχοπουλήσει θέτοντας εαυτόν αντίπαλο αντάξιο ενός Χόκινγκ; Στην πρώτη αριστερή σελίδα μάς πληροφορούσε ότι είναι μέλος δύο ακαδημιών των ΗΠΑ, της ΝΑS και της ΑΑΑS, όπως και καθηγητής έδρας της Θεωρητικής Φυσικής στο περιώνυμο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, αλλά- ήμαρτον, Κύριε- ο Σάσκιντ είναι ειδήμων στα στοιχειώδη σωματίδια και στην κβαντομηχανική! Πώς τολμάει να αντιπαρατίθεται με έναν Χόκινγκ σε θέματα κοσμολογικής κλίμακας;
δεν θα είχα ασχοληθεί. Αλλά έλεος πια. 2 στα 2.
Από την μία ρε άνθρωπε κάνεις βιβλιοκριτική σε ένα βιβλίο και δεν μπαίνεις στον κόπο να μάθεις ποιος είναι αυτός ο μαλάκας που το έγραψε και από την άλλη διαβάζεις ένα βιβλίο και τελικά, για να γράφεις για τον Αλ-Τζαμπρ από τον οποίο βγαίνει η Άλγεβρα, δεν έχεις πάρει μυρωδιά; Έλεος.
Από που βγαίνει λοιπόν η λέξη Άλγεβρα; Η Άλγεβρα βγαίνει από την λέξη al-jabr από το βιβλίο του al-Khowarizmi, "Hidab al-jabr wal-muqubala", όπου jabr σήμαινε την μεταφορά όρων δεξιά και αριστερά σε μια εξίσωση και muqubala σήμαινε την απαλοιφή ίδιων όρων που βρίσκονταν στις αντίθετες μεριές μιας εξίσωσης. Τον όρο al-jabr χρησιμοποιούσαν και για αυτούς που κάνανε ανάταξη σε σπασμένα κόκαλα (την όλη ιστορία την αναφέρει πολύ όμορφα και ο Ντενί Γκετζ στο βιβλίο του, "Το θεώρημα του Παπαγάλου", το οποίο συνιστώ ανεπιφύλακτα). Δηλαδή, καμία σχέση.
Με λίγα λόγια δεν υπάρχει ο Αλ-Τζαμπρ και είμαι σίγουρος ότι δεν αναφέρεται ο συγκεκριμένος κύριος πουθενά στο βιβλίο του Ρέβιελ Νετς. Παρακάτω από εκεί, προφανώς δεν διάβασα.
Αυτά τα ολίγα...
Τρίτη 1 Φεβρουαρίου 2011
Φυσική για καφετζούδες, χαρτορίχτρες, αστρολόγους και μέντιουμ...
Επειδή τέτοιες ευκαιρίες...
ΔΕΝ χάνονται, σήμερα θα ασχοληθούμε λίγο με το ΒλΗΜΑ-Science και δύο άρθρα του από τις τελευταίες δύο Κυριακές, τα οποία είναι εκπληκτικές σέντρες για αυτό το blog.
Το πρώτο άρθρο από την προηγούμενη Κυριακή είναι το, Απαλλαγή από τα βάρη!
ενώ το δεύτερο άρθρο είναι αυτής της Κυριακής και είναι το, Η Γη εκτός ελέγχου!
Και τα δύο άρθρα είναι αδαμαντωρυχεία παρανοήσεων (το λιγότερο που μπορώ να πω) ή αλλιώς φάρμες μαργαριταριών.
=== Άρθρο Πρώτο ===
Ας ξεκινήσουμε με το πρώτο. Το πρώτο άρθρο λοιπόν έχει ως αντικείμενο την βαρύτητα ή μάλλον για την ακρίβεια την "αντιβαρύτητα", αγαπημένο θέμα διαφόρων κύκλων που κινούνται λίγο έξω από τα όρια της επιστήμης και μέσα στα χωράφια της ψευδοεπιστήμης.
1. Faraday
Ξεκινάει λοιπόν το άρθρο με τον Faraday, ο οποίος είναι γνωστός για τα πειράματα και την συνεισφορά του στον ηλεκτρομαγνητισμό, μετά πάει στον Einstein μέσω του φωτοηλεκτρικού φαινομένου και από τον Einstein πάει στην βαρύτητα και από εκεί μας πετάει την αντιβαρύτητα.
Η όλη ιστορία είναι ένας αχταρμάς. Ξεκινάμε με τον Faraday, ο οποίος όπως φαίνεται από το άρθρο μπαίνει στην κουβέντα λόγω της συνεισφοράς του στον ηλεκτρομαγνητισμό, αλλά κυρίως λόγω της ανακάλυψης του διαμαγνητισμού που θα παίξει μπάλα παρακάτω. Πετάει και μία παράθεση για "πιο υψηλές δυνάμεις" και τρέχα γύρευε φίλε αναγνώστη.
Η αλήθεια είναι ότι ο Faraday πίστευε ότι οι τότε γνωστές δύο δυνάμεις, της βαρύτητας και του ηλεκτρομαγνητισμού (του οποίου είχε αρχίσει να βάζει τις βάσεις, δηλαδή τις βάσεις για μια ενιαία περιγραφή ηλεκτρισμού και μαγνητισμού, με τα πειράματά του για την ηλεκτρομαγνητική επαγωγή) μπορούσαν να ενοποιηθούν σε ένα πλαίσιο και υπό αυτή την έννοια ήταν ο πρώτος που πρότεινε την ιδέα της ενοποίησης των θεμελιωδών δυνάμεων της φύσης. Μάλιστα είχε κάνει και κάποια σχετικά πειράματα, όπου προσπαθούσε ρίχνοντας μεγάλα βάρη από κάποιο ύψος, να ανιχνεύσει κάποιο ηλεκτρικό ρεύμα με τη βοήθεια ενός γαλβανόμετρου. Τα πειράματά του είχαν αρνητικό αποτέλεσμα, αλλά ο ίδιος δεν έπαψε να πιστεύει στην ενοποίηση (αναφορά σ' αυτά τα πειράματα μπορεί να βρει κανείς στο "Ενοποίηση των θεμελιωδών δυνάμεων", του Abdus Salam).
Την ίδια ακριβώς πεποίθηση με τον Faraday είχε και ο Einstein σχετικά με την ενοποίηση του ηλεκτρομαγνητισμού με την βαρύτητα και πάνω σ' αυτό δούλεψε σε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του, μετά την διατύπωση της Γενικής Σχετικότητας. Και αν κάποιος αναζητά σχέση ανάμεσα στον Faraday και τον Einstein, αυτή είναι και όχι το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο (με το οποίο δεν έχει καμία σχέση ο Faraday, αφού το ανακάλυψε ο Hertz 20 χρόνια μετά τον θάνατο του πρώτου). Ο Einstein κυνήγησε την ενοποίηση από την μεριά της γεωμετρίας, όπως είχε γεωμετρικοποιήσει και την βαρύτητα, αλλά τελικά δεν τα κατάφερε. Ο Einstein δεν ήταν ο μόνος που προσπάθησε να ενοποιήσει τον ηλεκτρομαγνητισμό με την βαρύτητα με γεωμετρικούς όρους. Μια από τις πρώτες προσπάθειες σ' αυτή την κατεύθυνση έγιναν από τον Hermann Weyl, ενώ ακολούθησε και ο Theodor Kaluza, ο οποίος εισήγαγε μια 5η διάσταση προκειμένου να εισάγει στη γενική σχετικότητα και τον ηλεκτρομαγνητισμό. Μια περίληψη των διαφόρων θεωριών μπορεί να βρει κανείς στο άρθρο "Classical unified field theories" της wikipedia, ενώ μια πιο τεχνική παρουσίαση υπάρχει στο άρθρο του Living Reviews in Relativity, "On the History of Unified Field Theories". Όλες αυτές οι προσπάθειες, αν και έδωσαν πολλά χρήσιμα εργαλεία και προχώρησαν την κατανόησή μας, δεν τα κατάφεραν να δώσουν την ενοποίηση.
2. Αντιβαρύτητα και Κοσμολογία
Φεύγοντας λοιπόν από το θέμα της ενοποίησης, που ήταν και η πραγματική σχέση Faraday-Einstein, πάμε στο θέμα της "αντιβαρύτητας". Αντιβαρύτητα... Η παιδική χαρά του κάθε ουφολόγου/παπαρολόγου που κυκλοφορεί στην πιάτσα. Ο όρος έχει χρησιμοποιηθεί σε διάφορα πλαίσια, όπου κάθε φορά έχει και διαφορετικό νόημα. Μία χρήση του όρου γίνεται στην λογική μιας 5ης δύναμης πέρα από τις 4 γνωστές δυνάμεις. Μια άλλη θα μπορούσε να είναι στα πλαίσια της κοσμολογίας όπου υπάρχει μια "δύναμη" που αντιτίθεται στην βαρύτητα και επιταχύνει αντί να επιβραδύνει την κοσμολογική διαστολή. Το πιο σύνηθες πλαίσιο όμως είναι αυτό που χρησιμοποιούν οι διάφοροι ουφολόγοι/παπαρολόγοι για να εξηγήσουν πως πετάνε τα ούφο, πως θα πάρεις ενέργεια από το πουθενά, πως θα φτιάξεις αεικίνητα και διάφορες τέτοιες βλακείες.
Ας ξεκινήσουμε με την 5η δύναμη. Η ιδέα μιας 5ης δύναμης είχε μπει στο παιχνίδι από την δεκαετία του 70, ενώ έκανε δυναμικά αισθητή την παρουσία της στις αρχές της δεκαετίας του 80, όταν μια σειρά πειραμάτων που μετράγανε την ένταση της βαρύτητας (ή αλλιώς την επιτάχυνση της βαρύτητας) στην επιφάνεια του εδάφους και στο βάθος ενός πηγαδιού, έδειξαν διαφορετικά από τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Αυτό που έδειξαν δηλαδή ήταν ότι, με δεδομένη την ένταση στο βάθος του πηγαδιού και με δεδομένη την πυκνότητα του υλικού που υπήρχε στο έδαφος, η προβλεπόμενη ένταση πάνω από το πηγάδι ήταν διαφορετική από την μετρούμενη και συγκεκριμένα η μετρούμενη ήταν μικρότερη.
Αυτό που υποδείκνυε αυτό το αποτέλεσμα ήταν ότι θα μπορούσε να υπάρχει μια 5η δύναμη μικρής εμβέλειας, η οποία να είναι απωστική. Γιατί όμως μικρής εμβέλειας; Καταρχήν όταν λέμε μικρής εμβέλειας, εννοούμε για μια δύναμη με εμβέλεια από 1 μέτρο μέχρι την τάξη των μερικών χιλιομέτρων. Η περιοχή η μικρότερη από το 1 μέτρο είχε αρκετά ισχυρούς περιορισμούς από εργαστηριακά πειράματα με συσκευές τύπου Cavendish, ενώ η περιοχή πέρα από μερικά χιλιόμετρα ήταν περιορισμένη από μετρήσεις σε δορυφόρους και από τις τροχιές των σωμάτων στο ηλιακό σύστημα. Άρα το παράθυρο που έμενε ανοιχτό ήταν εκεί μέσα. Και γιατί απωστική; Αν φανταστούμε την 5η δύναμη με εμβέλεια 1 km και εμείς κάνουμε μία μέτρηση σε ένα πηγάδι με βάθος μερικά χιλιόμετρα, τότε την μέτρησή μας την επηρεάζει το υλικό που βρίσκεται μέσα στην ακτίνα του 1km το οποίο ασκεί την 5η δύναμη. Αυτή η δύναμη όμως (θεωρώντας την ως κεντρική όπως και όλες οι άλλες δυνάμεις) θα δέχεται αλληλοανερούμενες συνεισφορές και άρα θα έχει μηδενικό συνολικά αποτέλεσμα. Στην επιφάνεια όμως του πηγαδιού, θα υπάρχει συνεισφορά μόνο από το ημισφαίριο από την μεριά της Γης που σημαίνει ότι θα υπάρχει μια συνολική συνιστώσα της 5ης δύναμης που θα προστίθεται ή θα αφαιρείται στην βαρύτητα, ανάλογα με το αν είναι ελκτική ή απωστική. Επειδή λοιπόν το πείραμα έδειξε μικρότερη ένταση της βαρύτητας από την αναμενόμενη, αυτό σήμαινε ότι η συνεισφορά θα έπρεπε να είναι αρνητική, άρα η 5η δύναμη θα έπρεπε να είναι απωστική.
Υπάρχει όμως και μια παγίδα στην όλη υπόθεση. Δραματικό ρόλο στο αποτέλεσμα του πειράματος παίζει η σύσταση του εδάφους γύρω από το πηγάδι, το αν δηλαδή υπάρχουν κοιτάσματα κάποιου ορυκτού με μεγαλύτερη πυκνότητα από το υπόλοιπο υλικό ή το αν υπάρχουν για παράδειγμα σπηλιές.
Μετά τα πρώτα αποτελέσματα, έγινε πιο προσεκτική επεξεργασία των δεδομένων και στήθηκαν περισσότερα πειράματα που προσπάθησαν να αφαιρέσουν αυτά τα συστηματικά σφάλματα, τα οποία τελικά έδειξαν ότι αυτή η 5η δύναμη δεν υπήρχε. Περισσότερα σχετικά με όλη αυτή την ιστορία μπορεί να βρει κανείς στο βιβλίο του Clifford Will, "Είχε δίκιο ο Αϊνστάιν;" από τις παν/κές εκδόσεις Κρήτης που είναι πολύ καλό και το συνιστώ ανεπιφύλακτα.
Φεύγουμε λοιπόν και από την 5η δύναμη και πάμε στην έννοια της "αντιβαρύτητας" όπως αυτή θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι προκύπτει στα πλαίσια της κοσμολογίας. Καμιά φορά λοιπόν, χρησιμοποιείται εκλαϊκευτικά ο όρος "αντιβαρύτητα" (εντελώς άστοχα) για να υποδείξει μια τάση που φαίνεται να υπάρχει στο σύμπαν κάτω από κάποιες συνθήκες να διαστέλλεται με τρόπο ενάντια σε αυτό που θα υπαγόρευε η ελκτική βαρύτητα. Δηλαδή, για παράδειγμα, όταν κάποιος μιλάει για την σκοτεινή ενέργεια που έχει την τάση να επιταχύνει την διαστολή του σύμπαντος, τότε μπορεί να κάνει αναφορά σε μια δύναμη που αντιτίθεται στην τάση της βαρύτητας να επιβραδύνει την διαστολή και άρα σε μια δύναμη αντίθετη στην βαρύτητα, μια "αντιβαρύτητα". Ή κάποιος άλλος θα μπορούσε να πει ότι στην φάση της διαστολής του σύμπαντος κατά τον πληθωρισμό, μια δύναμη απωστική έσπρωξε το σύμπαν να διασταλεί ενάντια στην βαρύτητα, άρα έδρασε κάτι σαν "αντιβαρύτητα". Όπως είπα η επίκληση της αντιβαρύτητας σ' αυτές τις περιπτώσεις, συσκοτίζει το όλο πράγμα και προκαλεί παρανοήσεις και άρα είναι άστοχη.
Στην κοσμολογία δεν υπάρχει καμία έξτρα δύναμη η οποία σπρώχνει την ύλη να κάνει το οτιδήποτε κόντρα στην βαρύτητα. Υπό αυτή την έννοια δεν υπάρχει ούτε η βαρύτητα, αφού στα πλαίσια της γενικής σχετικότητας η βαρύτητα δεν είναι δύναμη, αλλά το αποτέλεσμα της γεωμετρίας του χώρου στην κίνηση των σωμάτων. Και η γεωμετρία καθορίζεται από την κατανομή αυτών των σωμάτων (της ύλης και της ενέργειας δηλαδή) στον χώρο. Άρα είναι εντελώς αδόκιμος ο όρος.
Τι είναι λοιπόν αυτή η επιταχυνόμενη διαστολή ή ο πληθωρισμός, στα πλαίσια της γενικής σχετικότητας; Όπως είπα είναι ότι είναι και η βαρύτητα, δηλαδή η κατάλληλη διαμόρφωση της γεωμετρίας του χώρου.
Όταν έχεις κάπου στον χώρο κάποια ύλη, ας πούμε σκόνη, τότε αυτή η ύλη έχει κάποια πυκνότητα ενέργειας λόγω του ότι έχει κάποια μάζα. Η μάζα προκαλεί θετική πυκνότητα ενέργειας. Αυτή η πυκνότητα ενέργειας διαμορφώνει την γεωμετρία με τέτοιο τρόπο ώστε αν βάλουμε μια ομάδα από σωματίδια κάπου στο χώρο γύρω από την ύλη-πηγή, τότε αυτά θα ακολουθήσουν τις φυσικές τροχιές αυτού του χώρου (που στη γεωμετρία λέγονται γεωδαισιακές) οι οποίες μπορεί να τείνουν να μικρύνουν τον όγκο που αρχικά καταλάμβαναν αυτά τα σωματίδια ή να τείνουν να τον μεγαλώσουν ή να τον αφήσουν τον ίδιο. Ο όγκος λοιπόν που καταλαμβάνουν τα σωματίδια καθώς κινούνται μπορεί να μεταβάλλεται. Ο ρυθμός με τον οποίο μεταβάλλεται αυτό ο όγκος, εξαρτάται από την πυκνότητα ενέργειας που υπάρχει στο εσωτερικό του. Για την ακρίβεια, $$\reverse \opaque \frac{\ddot{V}}{V}\propto-\rho$$ που μας λέει ότι τελικά ο όγκος θα έχει την τάση να μικρύνει. Έτσι λοιπόν συνδέεται η γεωμετρία με την κατανομή της ύλης και αυτή είναι και η χαρακτηριστική ιδιότητα που κάνει την βαρύτητα ελκτική. Αν τώρα αντί για σκόνη έχεις κάποιο αέριο που μπορεί να έχει και κάποια πίεση, τότε στην πυκνότητα ενέργειας της ύλης θα συνεισφέρει και η πίεση, $$\reverse \opaque \frac{\ddot{V}}{V}\propto-(\rho+3P)$$. Για τα συνηθισμένα υλικά, η πίεση συνεισφέρει θετικά στην πυκνότητα ενέργειας και άρα ενισχύει το φαινόμενο της βαρύτητας όπως το περιέγραψα παραπάνω (υπάρχει μια καταπληκτική παρουσίαση σ' αυτή τη λογική του γεωμετρικού νοήματος των εξ. πεδίου του Einstein που δεν είναι άλλο από αυτό που περιγράφει η εξίσωση Raychaudhuri).
Τα παραπάνω μπορούμε να τα εφαρμόσουμε και στην κοσμολογία, όπου τώρα όλος ο χώρος είναι γεμάτος με κάποια ύλη η οποία μπορεί να είναι σωματίδια ή ακτινοβολία και η οποία έχει κάποια πυκνότητα ενέργειας και κάποια πίεση, που διαμορφώνουν την γεωμετρία του σύμπαντος.
Τι συμβαίνει λοιπόν με τον πληθωρισμό που αναφέρω παραπάνω; Στον πληθωρισμό, εκτός από την συνήθης ύλη και την ακτινοβολία, έχουμε και κάποιο βαθμωτό πεδίο το οποίο συνεισφέρει στην πυκνότητα ενέργειας και στην πίεση. Συνεισφέρει όμως με "περίεργο" τρόπο, δηλαδή η πίεση του είναι τέτοια που γίνεται αρνητική η ποσότητα $$\reverse \opaque \rho+3P<0$$. Το ότι η ποσότητα αυτή γίνεται αρνητική, σύμφωνα με όσα είπαμε παραπάνω, οδηγεί σε τέτοια καμπύλωση του χωροχρόνου ώστε οι τροχιές των σωματιδίων να έχουν την τάση να απομακρυνθούν μεταξύ τους έτσι ώστε ο όγκος να μεγαλώνει με επιταχυνόμενο ρυθμό. Αυτό λοιπόν έγινε την εποχή του πληθωρισμού και το σύμπαν πολλαπλασίασε τον όγκο του εκθετικά. Την όλη ιστορία θα μπορούσε να την φανταστεί λοιπόν κανείς ως το αποτέλεσμα μιας απωστικής δύναμης, αλλά κάτι τέτοιο θα ήταν λάθος, αφού είναι άμεσο αποτέλεσμα της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας.
Παρόμοια εικόνα έχουμε και με την σκοτεινή ενέργεια. Η σκοτεινή ενέργεια έχει την ιδιότητα να κάνει αρνητική την ποσότητα $$\reverse \opaque (\rho+3P)$$, που οδηγεί σε επιταχυνόμενη διαστολή του Σύμπαντος. Αυτό είναι και πάλι αποτέλεσμα της Σχετικότητας και δεν μπαίνει στο παιχνίδι καμία δύναμη.
Αυτά λοιπόν για τις παρανοήσεις σχετικά με την "αντιβαρύτητα" και την κοσμολογία.
3. Ιπτάμενοι βάτραχοι
Τα μέχρι εδώ αναφερόμενα στο άρθρο, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως πταίσματα. Το μεγάλο γλέντι γίνεται παρακάτω και μια πρώτη ιδέα παίρνει κανείς από την ενότητα της μαγνητικής ανύψωσης. Ξεκινάει λοιπόν με φράση
Εδώ λοιπόν αρχίζει να παίρνει μορφή το σκηνικό της παραποίησης/παρανόησης των πραγμάτων με το οποίο θα παίξουμε μπάλα. Η υπερνίκηση της βαρύτητας λοιπόν έχει δύο πλευρές, την "έμμεση" και την "άμεση". Όπου "έμμεση" βλέπε δυνάμεις όπως η άντωση και "άμεση" δυνάμεις όπως οι μαγνητικές. Γιατί όμως οι μαγνητικές δυνάμεις είναι "άμεση" υπερνίκηση; Μα προφανώς γιατί έχουν σχέση με την "αντιβαρύτητα". Το άρθρο συνεχίζει με το πείραμα του πανεπιστημίου του Νijmegen κατά το οποίο κράτησαν σε αιώρηση έναν βάτραχο μέσα σε μια σταγόνα νερό, και το οποίο το παρουσιάζει ως το πρώτο βήμα προς την "αντιβαρύτητα".
Μιλάμε για ότι να'ναι. Η μαγνητική ανύψωση είναι τόσο "αντιβαρύτητα", όσο είναι και το να κουβαλάς τις σακούλες με τα ψώνια του super market. Και εκεί οι σακούλες αιωρούνται από τον πάγκο του ταμία μέχρι το σπίτι σου υπερνικώντας την βαρύτητα εξαιτίας της "αντιβαρύτητας" που ασκούν τα χέρια σου.
Φυσικά όλα αυτά είναι εισαγωγή για να ψηθεί κανείς για τα επόμενα. Και τα επόμενα έχουν να κάνουν με τον Evgeny Podkletnov και τους ισχυρισμούς του σχετικά με gravity shielding (βλέπε "αντιβαρύτητα"). Ο γενικός αχταρμάς από αυτό το σημείο και πέρα, πάει στο άπειρο ενώ υπάρχουν δεξιά και αριστερά κερασάκια για "UFO" και "Tesla". Για τον Podkletnov, τι να σχολιάσει κανείς. Δεν βρίσκω κανένα νόημα, αφού η όλη ιστορία φτάνει στα όρια του μύθου όπως έχει προκύψει μέσα από αναφορές σε sites και συνεντεύξεις σε περιοδικά. Οι σχετικές αναφορές υπάρχουν στο άρθρο στην wikipedia. Αυτό με το οποίο θα ασχοληθώ είναι κάποιες επιμέρους παρανοήσεις/υπερβολές που παρουσιάζονται εδώ και εκεί.
Σε κάποιο σημείο λοιπόν, αναφέρεται η φράση:
Το εντυπωσιακό είναι, ότι κάτι τέτοιο μπορεί να το αναφέρει κάποιος που ασχολείται με αυτά τα πράγματα ως εντυπωσιακό. Το ότι οι υπεραγωγοί συμπεριφέρονται ως μακροσκοπικά κβαντικά συστήματα ήταν γνωστό από νωρίς. Όπως μπορεί να δει κανείς στον τρίτο τόμο του "Lectures on Physics" του Feynman, που έχει εκδοθεί το 1965, στο κεφάλαιο για την υπεραγωγιμότητα έχει ολόκληρη ενότητα που ασχολείται με το φαινόμενο της κβάντωσης της μαγνητικής ροής που παρατηρείται σε υπεραγώγιμους δακτυλίους. Στο τέλος της ενότητας, αφού έχει περιγράψει την πειραματική μέτρηση του φαινομένου το 1961, λέει:
Μια από τις ωραίες παρανοήσεις που εμφανίζονται (σε συνέπεια με την ιστορία του αρθρογράφου θα έλεγα) στο κείμενο, είναι αυτή σχετικά με την εργασία των Torr και Li,
Torr, D. & Li, N., Found. Phys. Lett. 6 (1993) 371, "Gravitoelectric-electric coupling via superconductivity"
Από το παραπάνω abstract, ο αρθρογράφος καταλαβαίνει τα παρακάτω:
3 λαλούν και 2 χορεύουν.
Για να δούμε όμως τι λέει πραγματικά το abstract. Λέει λοιπόν αρχικά, ότι δείχνουν πως η μαγνητική διαπερατότητα μέσα στον υπεραγωγό γίνεται σχεδόν μηδενική, πράγμα που οδηγεί σε σχεδόν μηδενικό μαγνητικό πεδίο στο εσωτερικό του υπεραγωγού (αυτό είναι ουσιαστικά το φαινόμενο Meissner, που προβλέπει ότι ένας υπεραγωγός έχει την τάση να αποβάλει τα μαγνητικά πεδία από το εσωτερικό του). Και μετά πάμε στο ενδιαφέρον σημείο. Η όλη προσέγγιση που ακολουθούν στην εργασία βασίζεται σε δύο τύπους ρευμάτων (θα το δούμε αυτό τι σημαίνει παρακάτω), από την μία έχουμε τα ρεύματα ηλεκτρικού φορτίου και από την άλλη έχουμε τα ρεύματα μάζας. Λέει λοιπόν ο ποιητής, ότι τα ρεύματα μάζας μέσα στον υπεραγωγό δεν αναιρούνται γιατί το φορτίο της μάζας είναι μονοπολικό, δηλαδή δεν υπάρχει αρνητική μάζα. Φυσικά το κομμάτι αυτό, που αναφέρει την φράση "monopolar gravitational charge" δεν έχει καμία σχέση με μαγνητικά μονόπολα που καταλαβαίνει ο κ. Καφαντάρης. Καταλήγει λοιπόν το abstract ότι μέσα στον υπεραγωγό θα δημιουργηθεί ένα μετρήσιμο βαρυτομαγνητικό πεδίο (και όχι μαγνητικό που καταλαβαίνει ο κ. Καφαντάρης) και ακόμα ότι αν υπάρχει ένα εξωτερικό χρονικά μεταβαλλόμενο μαγνητικό δυναμικό, αυτό θα δημιουργήσει ένα μετρήσιμο βαρυτοηλεκτρικό πεδίο (που δεν είναι άλλο από το γνωστό βαρυτικό πεδίο).
Που κολλάνε τώρα τα σχετικά με τα ρεύματα μάζας και τα βαρυτομαγνητικά(ηλεκτρικά) πεδία. Στο όριο των ασθενών βαρυτικών πεδίων και των μικρών ταχυτήτων, οι εξισώσεις πεδίου του Einstein μπορούν να γραφούν στην ίδια μορφή με τις εξισώσεις Maxwell. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, διάφορα φαινόμενα που έχουμε στον ηλεκτρομαγνητισμό να έχουν βαρυτικά ανάλογα. Για παράδειγμα, όταν έχουμε ένα ρεύμα μάζας, τότε αυτό δημιουργεί ένα πεδίο ανάλογο με το μαγνητικό, που λέγεται βαρυτομαγνητικό. Σε έναν χώρο όπου έχεις ένα βαρυτομαγνητικό πεδίο, μία μάζα θα νιώθει μία δύναμη που θα έχει την ίδια μορφή με την δύναμη Lorentz του ηλεκτρομαγνητισμού. Ένα περιστρεφόμενο σώμα, όπως η Γη, δημιουργεί γύρω του ένα βαρυτομαγνητικό πεδίο, όπως δημιουργεί μαγνητικό πεδίο μια περιστρεφόμενη σφαιρική κατανομή φορτίου.
Τα σχετικά με τον βαρυτομαγνητισμό είναι γνωστά από παλιά φυσικά (βλέπε για παράδειγμα Clasical Theory of Fields από Landau & Lifshitz ή General Relativity από Wald), δεν είναι καμιά δικιά τους πρωτοτυπία.
Τι κάνουν λοιπόν οι Li και Torr; Εκμεταλλευόμενοι αυτή την ομοιότητα που έχουν οι εξισώσεις του ηλεκτρομαγνητισμού και της βαρύτητας, γράφουν το σύστημα αυτό των εξισώσεων (ηλεκτρομαγνητισμού και βαρύτητας δηλαδή) για το εσωτερικό ενός υπεραγωγού. Αυτή τη δουλειά την αναπτύσσουν σε μια σειρά από άρθρα, με πρώτο το Phys. Rev. D 43, 457–459 (1991), Effects of a gravitomagnetic field on pure superconductors, δεύτερο το Phys. Rev. B 46, 5489–5495 (1992), Gravitational effects on the magnetic attenuation of superconductors και τρίτο το αναφερόμενο παραπάνω. Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουν είναι ότι μπορεί να δημιουργηθεί ένα μετρήσιμο βαρυτομαγνητικό πεδίο και ένα μετρήσιμο "βαρυτοηλεκτρικό", δηλαδή βαρυτικό, το οποίο δημιουργείται από από ένα εξωτερικό χρονικά μεταβαλλόμενο διανυσματικό δυναμικό (ηλεκτρομαγνητικό). Για να φτάσουν όμως εκεί, λύνουν τις εξισώσεις, θεωρώντας έναν κυλινδρικό υπεραγωγό απείρου ύψους, και καταλήγουν ότι στο εσωτερικό του θα σχηματίζονται αυτά τα πεδία. Άρα δεν συζητάμε για μείωση του βάρους αντικειμένων πάνω από υπεραγωγούς και διάφορα τέτοια και πέρα από αυτό, υπάρχει και κριτική σχετικά με το ποιο είναι το μέγεθος του φαινομένου που περιγράφουν και για το αν είναι αυτό που ισχυρίζονται (βλέπε για παράδειγμα Found. Phys. Lett. 12 (1999) 201, Comments on "Gravitoelectric-Electric coupling vis Supercondactivity" by Douglas G. Torr and Ning Li).
Σε ένα μεγάλο μέρος του άρθρου δηλαδή, εξαιτίας του ότι δεν έχει καταλάβει ο αρθρογράφος τι κάνουν οι Li και Torr, τους έχει μπλέξει σε ένα σενάριο λίγο πολύ άσχετο ενώ με αφορμή την παρανόηση του abstract μιας εργασίας τους, βάζει σε μια κουβέντα για αντιβαρύτητα και την ιστορία των μαγνητικών μονοπόλων.
Τι να σχολιάσει κανείς για την αναφορά στα μαγνητικά μονόπολα. Το γράφει και ο ίδιος ο αρθρογράφος, αλλά δεν το καταλαβαίνει. Τα άρθρα στο Science μιλάνε καθαρά για effective μαγνητικά μονόπολα που προκύπτουν από τον προσανατολισμό των διαφόρων μαγνητικών σπίν των ατόμων στα πλεγματικά σημεία, κάτι που είναι μακριά από τα μαγνητικά μονόπολα του Dirac.
Μετά από αυτά μπλέκει μέσα και το magnetricity (και έναν Faraday που πάει με όλα σ' αυτό το άρθρο) και από εκεί καταλήγει,
Αχταρμάς λέμε...
4. Einstein is Wrong (again...)
Η ιστορία των παρανοήσεων και του κουκουρούκου κορυφώνεται με το ερώτημα:
«Γιατί η ύλη εμφανίζει διαφορετικές συμπεριφορές ως προς τη βαρύτητα;»
Το οποίο παίρνει την απάντηση:
Είπαμε, παλιό και κλασικό το σπόρ του να παρανοεί πλήρως το νόημα των εργασιών στις οποίες αναφέρεται ο αρθρογράφος. Για να δούμε τι λέει στην πραγματικότητα το abstract της συγκεκριμένης δουλειάς:
Δηλαδή καμία σχέση. Λέει καθαρά ότι αυτό που δείχνουν στην συγκεκριμένη εργασία είναι ότι σε κάποιες διατάξεις, ποσότητες όπως για παράδειγμα οι ιδιοτιμές της ενέργειας ενός ατόμου που είναι δέσμιο ανάμεσα σε ένα γραμμικό δυναμικό και έναν άπειρο τοίχο (τραμπολίνο), μπορεί να εξαρτώνται από την αδρανειακή και την βαρυτική μάζα με διαφορετικό τρόπο από ότι κάποιες άλλες ποσότητες σε άλλες διατάξεις, όπως είναι το κυματάνυσμα ενός κυματοπακέτου που κινείται ελεύθερο σε ένα γραμμικό δυναμικό (κάνει πρακτικά ελεύθερη πτώση). Αυτή η διαφορά λοιπόν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ελεγχθεί η αρχή της ισοδυναμίας σε μελλοντικά πειράματα.
Ούτε βόμβες σκάσανε, ούτε καμία αμφισβήτηση διατυπώθηκε.
Αχταρμάς, ΟΥΦΟλογία και απόλυτη παρανόηση και παραπληροφόρηση. Κατάντια και μιζέρια για ένα "επιστημονικό" ένθετο εφημερίδας.
=== Άρθρο Δεύτερο ===
Αυτά είχαν να κάνουν με το πρώτο άρθρο, το οποίο είχε και το περισσότερο ψωμί. Στο δεύτερο άρθρο, με τίτλο Η Γη εκτός ελέγχου!, ο αρθρογράφος πάλι μας πετάει έναν αχταρμά πληροφορίας, σχετικό και άσχετο γύρω από προσφιλή του καταστροφολογικά σενάρια. Ο αχταρμάς είναι τόσο πλούσιος και πηχτός που είναι δύσκολο να τον ξεδιαλύνει κανείς. Γι' αυτό θα σχολιάσω μόνο το πιο epic fail του άρθρου.
Και αυτό έχει να κάνει με την περιστροφή της Γης και τον άξονά της.
Με απόλυτη μεθοδικότητα λοιπόν στήνεται το σκηνικό. Σαν να λέμε, το γκολ ψήνεται σιγά σιγά. Αφού παρουσιάζονται διάφορα γεωλογικά θέματα (που είναι και αγαπημένα του), φτάνει στο θέμα της πρόωρης ανατολής του Ήλιου στην Ilulissat της Γριλανδίας (η οποία βρίσκεται 3 μοίρες πάνω από τον αρκτικό κύκλο). Και εκεί υπονοεί ότι αυτό έχει να κάνει με μετατόπιση του άξονα της Γης. Την ιστορία αυτή τη συνεχίζει με διάφορες αναφορές σε σεισμούς και άλλα γεγονότα που προκάλεσαν μετατόπιση του Βόρειου Πόλου. Χαρακτηριστικά αναφέρει την περίπτωση του σεισμού στην Ινδονησία που είχε ως αποτέλεσμα το τσουνάμι στη Σουμάτρα, ο οποίος μετατόπισε τον Βόρειο Πόλο κατά 2.5 εκατοστά. Το ρεζουμέ της υπόθεσης αυτής είναι ότι όλες αυτές οι μετατοπίσεις, μπορούν να επηρεάζουν και και το μαγνητικό πεδίο της Γης, το οποίο δέχεται κλωτσιές και μπερδεύεται.
Πραγματικά ότι να'ναι. Δεν υπάρχει δηλαδή αίσθηση των μεγεθών. Καταρχήν, μια μετατόπιση του Βόρειου Πόλου (που δεν σημαίνει απαραίτητα μετατόπιση του άξονα της Γης, αλλά μετακίνηση του φλοιού) κατά μερικά εκατοστά, θα αντιστοιχούσε σε μια αλλαγή κατά μία γωνία ίση με $$\reverse \opaque (360/2\pi)\times (0.01m/6300km)=9.1\times10^{-8}$$ μοίρες ανά εκατοστό. Αν από την άλλη, η πόλη της Ilulissat έβλεπε το φως του ήλιου 2 μέρες νωρίτερα εξαιτίας της μετατόπισής της ως προς τον αρκτικό κύκλο, αυτό θα σήμαινε ότι - με δεδομένο ότι ο ήλιος ανατέλλει στις 13 Γενάρη και άρα απέχει περίπου 22 μέρες από το χειμερινό ηλιοστάσιο, δηλαδή η γραμμή της νύχτας κάνει 22 μέρες για να πάει από το γεωγραφικό πλάτος της Ilulissat στον αρκτικό κύκλο - η θέση της Ilulissat θα έπρεπε να έχει μετατοπιστεί κατά μια γωνία της τάξης των 0.27 μοιρών, που αντιστοιχεί σε απόσταση περίπου 30km.
Ε δεν νομίζω... Και προφανώς, από την μία επειδή οι παραπάνω μετατοπίσεις από τους σεισμούς αναφέρονται σε μετατοπίσεις του φλοιού κατά βάση ενώ από την άλλη μια αλλαγή του άξονα κατά 10^-8 μοίρες είναι τραγικά μικρή, προφανώς δεν μπορεί να επηρεαστεί από αυτά τα πράγματα το δυναμό που δημιουργεί το μαγνητικό πεδίο στην περιοχή του πυρήνα της Γης, ανάμεσα στον συμπαγή κεντρικό πυρήνα και το χαμηλότερο σύνορο του μανδύα, στην περιοχή που λέγεται εξωτερικός ρευστός πυρήνας.
Και εδώ έρχεται και η χαριστική βολή. Το EPIC FAIL:
OMG, OMFG...
Δηλαδή, τι να πεις για αυτό το πράγμα που το έγραψε κάποιος σε ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΌ ένθετο εφημερίδας; (πέρα από το ότι μιλάμε για το ΒλΗΜΑ και αυτό δικαιολογεί τα πάντα σχεδόν)
Ο Βόρειος Πόλος ορίζεται από τον άξονα περιστροφής της Γης. Και ακόμα και αν πεις ότι με δεδομένο το ότι έχουν στηθεί οι συντεταγμένες γεωγραφικού πλάτους και μήκους πάνω στην Γη και άρα για να μην τις αλλάζουμε με κάθε μικρο-μετατόπιση, απλά παρακολουθούμε την θέση του καθορισμένου από αυτό το σύστημα πόλου, δεν θα μπορούσε να είναι 23.5 μοίρες μακριά από τον στιγμιαίο πόλο.
Προφανώς εδώ, όπως δηλώνει το νούμερο 23.5 μοίρες, το μπέρδεμα έχει γίνει με το γεγονός ότι ο άξονας της εκλειπτικής σχηματίζει με τον άξονα της Γης γωνία περίπου 23.5 μοίρες, αλλά πως γίνεται να μπλέξει κανείς αυτό το πράγμα; Δηλαδή, μετά από αυτό, τι μπορεί να σχολιάσει κανείς;
Αυτό είναι που λέμε, δεν περιγράφω άλλο...
ΔΕΝ χάνονται, σήμερα θα ασχοληθούμε λίγο με το ΒλΗΜΑ-Science και δύο άρθρα του από τις τελευταίες δύο Κυριακές, τα οποία είναι εκπληκτικές σέντρες για αυτό το blog.
Το πρώτο άρθρο από την προηγούμενη Κυριακή είναι το, Απαλλαγή από τα βάρη!
Αυτό είναι το ζητούμενο των επιστημόνων που ονειρεύονται οχήματα κατακόρυφης εκτόξευσης από την... ταράτσα προς τ΄ αστέρια και ένα σωρό άλλες εφαρμογές που θα ήταν εφικτές αν η βαρύτητα δεν ήταν παρά μια δύναμη «α λα καρτ»
ΤΑΣΟΣ ΚΑΦΑΝΤΑΡΗΣ | Κυριακή 23 Ιανουαρίου 2011
ενώ το δεύτερο άρθρο είναι αυτής της Κυριακής και είναι το, Η Γη εκτός ελέγχου!
Ολα τα κομμάτια του παζλ οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο μαγνητικός μας άξονας ακολουθεί τελευταία μια συμπεριφορά έξω απ΄ τα συνηθισμένα. Ποιες μπορεί να είναι οι γεωλογικές επιπτώσεις και ποιον ρόλο παίζει το κινεζικό «Φράγμα των Τριών Φαραγγιών»;
ΤΑΣΟΣ ΚΑΦΑΝΤΑΡΗΣ | Κυριακή 30 Ιανουαρίου 2011
Και τα δύο άρθρα είναι αδαμαντωρυχεία παρανοήσεων (το λιγότερο που μπορώ να πω) ή αλλιώς φάρμες μαργαριταριών.
=== Άρθρο Πρώτο ===
Ας ξεκινήσουμε με το πρώτο. Το πρώτο άρθρο λοιπόν έχει ως αντικείμενο την βαρύτητα ή μάλλον για την ακρίβεια την "αντιβαρύτητα", αγαπημένο θέμα διαφόρων κύκλων που κινούνται λίγο έξω από τα όρια της επιστήμης και μέσα στα χωράφια της ψευδοεπιστήμης.
1. Faraday
Ξεκινάει λοιπόν το άρθρο με τον Faraday, ο οποίος είναι γνωστός για τα πειράματα και την συνεισφορά του στον ηλεκτρομαγνητισμό, μετά πάει στον Einstein μέσω του φωτοηλεκτρικού φαινομένου και από τον Einstein πάει στην βαρύτητα και από εκεί μας πετάει την αντιβαρύτητα.
Η όλη ιστορία είναι ένας αχταρμάς. Ξεκινάμε με τον Faraday, ο οποίος όπως φαίνεται από το άρθρο μπαίνει στην κουβέντα λόγω της συνεισφοράς του στον ηλεκτρομαγνητισμό, αλλά κυρίως λόγω της ανακάλυψης του διαμαγνητισμού που θα παίξει μπάλα παρακάτω. Πετάει και μία παράθεση για "πιο υψηλές δυνάμεις" και τρέχα γύρευε φίλε αναγνώστη.
Η αλήθεια είναι ότι ο Faraday πίστευε ότι οι τότε γνωστές δύο δυνάμεις, της βαρύτητας και του ηλεκτρομαγνητισμού (του οποίου είχε αρχίσει να βάζει τις βάσεις, δηλαδή τις βάσεις για μια ενιαία περιγραφή ηλεκτρισμού και μαγνητισμού, με τα πειράματά του για την ηλεκτρομαγνητική επαγωγή) μπορούσαν να ενοποιηθούν σε ένα πλαίσιο και υπό αυτή την έννοια ήταν ο πρώτος που πρότεινε την ιδέα της ενοποίησης των θεμελιωδών δυνάμεων της φύσης. Μάλιστα είχε κάνει και κάποια σχετικά πειράματα, όπου προσπαθούσε ρίχνοντας μεγάλα βάρη από κάποιο ύψος, να ανιχνεύσει κάποιο ηλεκτρικό ρεύμα με τη βοήθεια ενός γαλβανόμετρου. Τα πειράματά του είχαν αρνητικό αποτέλεσμα, αλλά ο ίδιος δεν έπαψε να πιστεύει στην ενοποίηση (αναφορά σ' αυτά τα πειράματα μπορεί να βρει κανείς στο "Ενοποίηση των θεμελιωδών δυνάμεων", του Abdus Salam).
Την ίδια ακριβώς πεποίθηση με τον Faraday είχε και ο Einstein σχετικά με την ενοποίηση του ηλεκτρομαγνητισμού με την βαρύτητα και πάνω σ' αυτό δούλεψε σε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του, μετά την διατύπωση της Γενικής Σχετικότητας. Και αν κάποιος αναζητά σχέση ανάμεσα στον Faraday και τον Einstein, αυτή είναι και όχι το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο (με το οποίο δεν έχει καμία σχέση ο Faraday, αφού το ανακάλυψε ο Hertz 20 χρόνια μετά τον θάνατο του πρώτου). Ο Einstein κυνήγησε την ενοποίηση από την μεριά της γεωμετρίας, όπως είχε γεωμετρικοποιήσει και την βαρύτητα, αλλά τελικά δεν τα κατάφερε. Ο Einstein δεν ήταν ο μόνος που προσπάθησε να ενοποιήσει τον ηλεκτρομαγνητισμό με την βαρύτητα με γεωμετρικούς όρους. Μια από τις πρώτες προσπάθειες σ' αυτή την κατεύθυνση έγιναν από τον Hermann Weyl, ενώ ακολούθησε και ο Theodor Kaluza, ο οποίος εισήγαγε μια 5η διάσταση προκειμένου να εισάγει στη γενική σχετικότητα και τον ηλεκτρομαγνητισμό. Μια περίληψη των διαφόρων θεωριών μπορεί να βρει κανείς στο άρθρο "Classical unified field theories" της wikipedia, ενώ μια πιο τεχνική παρουσίαση υπάρχει στο άρθρο του Living Reviews in Relativity, "On the History of Unified Field Theories". Όλες αυτές οι προσπάθειες, αν και έδωσαν πολλά χρήσιμα εργαλεία και προχώρησαν την κατανόησή μας, δεν τα κατάφεραν να δώσουν την ενοποίηση.
2. Αντιβαρύτητα και Κοσμολογία
Φεύγοντας λοιπόν από το θέμα της ενοποίησης, που ήταν και η πραγματική σχέση Faraday-Einstein, πάμε στο θέμα της "αντιβαρύτητας". Αντιβαρύτητα... Η παιδική χαρά του κάθε ουφολόγου/παπαρολόγου που κυκλοφορεί στην πιάτσα. Ο όρος έχει χρησιμοποιηθεί σε διάφορα πλαίσια, όπου κάθε φορά έχει και διαφορετικό νόημα. Μία χρήση του όρου γίνεται στην λογική μιας 5ης δύναμης πέρα από τις 4 γνωστές δυνάμεις. Μια άλλη θα μπορούσε να είναι στα πλαίσια της κοσμολογίας όπου υπάρχει μια "δύναμη" που αντιτίθεται στην βαρύτητα και επιταχύνει αντί να επιβραδύνει την κοσμολογική διαστολή. Το πιο σύνηθες πλαίσιο όμως είναι αυτό που χρησιμοποιούν οι διάφοροι ουφολόγοι/παπαρολόγοι για να εξηγήσουν πως πετάνε τα ούφο, πως θα πάρεις ενέργεια από το πουθενά, πως θα φτιάξεις αεικίνητα και διάφορες τέτοιες βλακείες.
Ας ξεκινήσουμε με την 5η δύναμη. Η ιδέα μιας 5ης δύναμης είχε μπει στο παιχνίδι από την δεκαετία του 70, ενώ έκανε δυναμικά αισθητή την παρουσία της στις αρχές της δεκαετίας του 80, όταν μια σειρά πειραμάτων που μετράγανε την ένταση της βαρύτητας (ή αλλιώς την επιτάχυνση της βαρύτητας) στην επιφάνεια του εδάφους και στο βάθος ενός πηγαδιού, έδειξαν διαφορετικά από τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Αυτό που έδειξαν δηλαδή ήταν ότι, με δεδομένη την ένταση στο βάθος του πηγαδιού και με δεδομένη την πυκνότητα του υλικού που υπήρχε στο έδαφος, η προβλεπόμενη ένταση πάνω από το πηγάδι ήταν διαφορετική από την μετρούμενη και συγκεκριμένα η μετρούμενη ήταν μικρότερη.
Αυτό που υποδείκνυε αυτό το αποτέλεσμα ήταν ότι θα μπορούσε να υπάρχει μια 5η δύναμη μικρής εμβέλειας, η οποία να είναι απωστική. Γιατί όμως μικρής εμβέλειας; Καταρχήν όταν λέμε μικρής εμβέλειας, εννοούμε για μια δύναμη με εμβέλεια από 1 μέτρο μέχρι την τάξη των μερικών χιλιομέτρων. Η περιοχή η μικρότερη από το 1 μέτρο είχε αρκετά ισχυρούς περιορισμούς από εργαστηριακά πειράματα με συσκευές τύπου Cavendish, ενώ η περιοχή πέρα από μερικά χιλιόμετρα ήταν περιορισμένη από μετρήσεις σε δορυφόρους και από τις τροχιές των σωμάτων στο ηλιακό σύστημα. Άρα το παράθυρο που έμενε ανοιχτό ήταν εκεί μέσα. Και γιατί απωστική; Αν φανταστούμε την 5η δύναμη με εμβέλεια 1 km και εμείς κάνουμε μία μέτρηση σε ένα πηγάδι με βάθος μερικά χιλιόμετρα, τότε την μέτρησή μας την επηρεάζει το υλικό που βρίσκεται μέσα στην ακτίνα του 1km το οποίο ασκεί την 5η δύναμη. Αυτή η δύναμη όμως (θεωρώντας την ως κεντρική όπως και όλες οι άλλες δυνάμεις) θα δέχεται αλληλοανερούμενες συνεισφορές και άρα θα έχει μηδενικό συνολικά αποτέλεσμα. Στην επιφάνεια όμως του πηγαδιού, θα υπάρχει συνεισφορά μόνο από το ημισφαίριο από την μεριά της Γης που σημαίνει ότι θα υπάρχει μια συνολική συνιστώσα της 5ης δύναμης που θα προστίθεται ή θα αφαιρείται στην βαρύτητα, ανάλογα με το αν είναι ελκτική ή απωστική. Επειδή λοιπόν το πείραμα έδειξε μικρότερη ένταση της βαρύτητας από την αναμενόμενη, αυτό σήμαινε ότι η συνεισφορά θα έπρεπε να είναι αρνητική, άρα η 5η δύναμη θα έπρεπε να είναι απωστική.
Υπάρχει όμως και μια παγίδα στην όλη υπόθεση. Δραματικό ρόλο στο αποτέλεσμα του πειράματος παίζει η σύσταση του εδάφους γύρω από το πηγάδι, το αν δηλαδή υπάρχουν κοιτάσματα κάποιου ορυκτού με μεγαλύτερη πυκνότητα από το υπόλοιπο υλικό ή το αν υπάρχουν για παράδειγμα σπηλιές.
Μετά τα πρώτα αποτελέσματα, έγινε πιο προσεκτική επεξεργασία των δεδομένων και στήθηκαν περισσότερα πειράματα που προσπάθησαν να αφαιρέσουν αυτά τα συστηματικά σφάλματα, τα οποία τελικά έδειξαν ότι αυτή η 5η δύναμη δεν υπήρχε. Περισσότερα σχετικά με όλη αυτή την ιστορία μπορεί να βρει κανείς στο βιβλίο του Clifford Will, "Είχε δίκιο ο Αϊνστάιν;" από τις παν/κές εκδόσεις Κρήτης που είναι πολύ καλό και το συνιστώ ανεπιφύλακτα.
Φεύγουμε λοιπόν και από την 5η δύναμη και πάμε στην έννοια της "αντιβαρύτητας" όπως αυτή θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι προκύπτει στα πλαίσια της κοσμολογίας. Καμιά φορά λοιπόν, χρησιμοποιείται εκλαϊκευτικά ο όρος "αντιβαρύτητα" (εντελώς άστοχα) για να υποδείξει μια τάση που φαίνεται να υπάρχει στο σύμπαν κάτω από κάποιες συνθήκες να διαστέλλεται με τρόπο ενάντια σε αυτό που θα υπαγόρευε η ελκτική βαρύτητα. Δηλαδή, για παράδειγμα, όταν κάποιος μιλάει για την σκοτεινή ενέργεια που έχει την τάση να επιταχύνει την διαστολή του σύμπαντος, τότε μπορεί να κάνει αναφορά σε μια δύναμη που αντιτίθεται στην τάση της βαρύτητας να επιβραδύνει την διαστολή και άρα σε μια δύναμη αντίθετη στην βαρύτητα, μια "αντιβαρύτητα". Ή κάποιος άλλος θα μπορούσε να πει ότι στην φάση της διαστολής του σύμπαντος κατά τον πληθωρισμό, μια δύναμη απωστική έσπρωξε το σύμπαν να διασταλεί ενάντια στην βαρύτητα, άρα έδρασε κάτι σαν "αντιβαρύτητα". Όπως είπα η επίκληση της αντιβαρύτητας σ' αυτές τις περιπτώσεις, συσκοτίζει το όλο πράγμα και προκαλεί παρανοήσεις και άρα είναι άστοχη.
Στην κοσμολογία δεν υπάρχει καμία έξτρα δύναμη η οποία σπρώχνει την ύλη να κάνει το οτιδήποτε κόντρα στην βαρύτητα. Υπό αυτή την έννοια δεν υπάρχει ούτε η βαρύτητα, αφού στα πλαίσια της γενικής σχετικότητας η βαρύτητα δεν είναι δύναμη, αλλά το αποτέλεσμα της γεωμετρίας του χώρου στην κίνηση των σωμάτων. Και η γεωμετρία καθορίζεται από την κατανομή αυτών των σωμάτων (της ύλης και της ενέργειας δηλαδή) στον χώρο. Άρα είναι εντελώς αδόκιμος ο όρος.
Τι είναι λοιπόν αυτή η επιταχυνόμενη διαστολή ή ο πληθωρισμός, στα πλαίσια της γενικής σχετικότητας; Όπως είπα είναι ότι είναι και η βαρύτητα, δηλαδή η κατάλληλη διαμόρφωση της γεωμετρίας του χώρου.
Όταν έχεις κάπου στον χώρο κάποια ύλη, ας πούμε σκόνη, τότε αυτή η ύλη έχει κάποια πυκνότητα ενέργειας λόγω του ότι έχει κάποια μάζα. Η μάζα προκαλεί θετική πυκνότητα ενέργειας. Αυτή η πυκνότητα ενέργειας διαμορφώνει την γεωμετρία με τέτοιο τρόπο ώστε αν βάλουμε μια ομάδα από σωματίδια κάπου στο χώρο γύρω από την ύλη-πηγή, τότε αυτά θα ακολουθήσουν τις φυσικές τροχιές αυτού του χώρου (που στη γεωμετρία λέγονται γεωδαισιακές) οι οποίες μπορεί να τείνουν να μικρύνουν τον όγκο που αρχικά καταλάμβαναν αυτά τα σωματίδια ή να τείνουν να τον μεγαλώσουν ή να τον αφήσουν τον ίδιο. Ο όγκος λοιπόν που καταλαμβάνουν τα σωματίδια καθώς κινούνται μπορεί να μεταβάλλεται. Ο ρυθμός με τον οποίο μεταβάλλεται αυτό ο όγκος, εξαρτάται από την πυκνότητα ενέργειας που υπάρχει στο εσωτερικό του. Για την ακρίβεια, $$\reverse \opaque \frac{\ddot{V}}{V}\propto-\rho$$ που μας λέει ότι τελικά ο όγκος θα έχει την τάση να μικρύνει. Έτσι λοιπόν συνδέεται η γεωμετρία με την κατανομή της ύλης και αυτή είναι και η χαρακτηριστική ιδιότητα που κάνει την βαρύτητα ελκτική. Αν τώρα αντί για σκόνη έχεις κάποιο αέριο που μπορεί να έχει και κάποια πίεση, τότε στην πυκνότητα ενέργειας της ύλης θα συνεισφέρει και η πίεση, $$\reverse \opaque \frac{\ddot{V}}{V}\propto-(\rho+3P)$$. Για τα συνηθισμένα υλικά, η πίεση συνεισφέρει θετικά στην πυκνότητα ενέργειας και άρα ενισχύει το φαινόμενο της βαρύτητας όπως το περιέγραψα παραπάνω (υπάρχει μια καταπληκτική παρουσίαση σ' αυτή τη λογική του γεωμετρικού νοήματος των εξ. πεδίου του Einstein που δεν είναι άλλο από αυτό που περιγράφει η εξίσωση Raychaudhuri).
Τα παραπάνω μπορούμε να τα εφαρμόσουμε και στην κοσμολογία, όπου τώρα όλος ο χώρος είναι γεμάτος με κάποια ύλη η οποία μπορεί να είναι σωματίδια ή ακτινοβολία και η οποία έχει κάποια πυκνότητα ενέργειας και κάποια πίεση, που διαμορφώνουν την γεωμετρία του σύμπαντος.
Τι συμβαίνει λοιπόν με τον πληθωρισμό που αναφέρω παραπάνω; Στον πληθωρισμό, εκτός από την συνήθης ύλη και την ακτινοβολία, έχουμε και κάποιο βαθμωτό πεδίο το οποίο συνεισφέρει στην πυκνότητα ενέργειας και στην πίεση. Συνεισφέρει όμως με "περίεργο" τρόπο, δηλαδή η πίεση του είναι τέτοια που γίνεται αρνητική η ποσότητα $$\reverse \opaque \rho+3P<0$$. Το ότι η ποσότητα αυτή γίνεται αρνητική, σύμφωνα με όσα είπαμε παραπάνω, οδηγεί σε τέτοια καμπύλωση του χωροχρόνου ώστε οι τροχιές των σωματιδίων να έχουν την τάση να απομακρυνθούν μεταξύ τους έτσι ώστε ο όγκος να μεγαλώνει με επιταχυνόμενο ρυθμό. Αυτό λοιπόν έγινε την εποχή του πληθωρισμού και το σύμπαν πολλαπλασίασε τον όγκο του εκθετικά. Την όλη ιστορία θα μπορούσε να την φανταστεί λοιπόν κανείς ως το αποτέλεσμα μιας απωστικής δύναμης, αλλά κάτι τέτοιο θα ήταν λάθος, αφού είναι άμεσο αποτέλεσμα της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας.
Παρόμοια εικόνα έχουμε και με την σκοτεινή ενέργεια. Η σκοτεινή ενέργεια έχει την ιδιότητα να κάνει αρνητική την ποσότητα $$\reverse \opaque (\rho+3P)$$, που οδηγεί σε επιταχυνόμενη διαστολή του Σύμπαντος. Αυτό είναι και πάλι αποτέλεσμα της Σχετικότητας και δεν μπαίνει στο παιχνίδι καμία δύναμη.
Αυτά λοιπόν για τις παρανοήσεις σχετικά με την "αντιβαρύτητα" και την κοσμολογία.
3. Ιπτάμενοι βάτραχοι
Τα μέχρι εδώ αναφερόμενα στο άρθρο, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως πταίσματα. Το μεγάλο γλέντι γίνεται παρακάτω και μια πρώτη ιδέα παίρνει κανείς από την ενότητα της μαγνητικής ανύψωσης. Ξεκινάει λοιπόν με φράση
Με γνώμονα πάντα την υπερνίκηση της βαρύτητας άμεσα και όχι έμμεσα- όπως συμβαίνει με τις πτήσεις μας ελέω άντωσης στον αέρα- το μόνο μας ουσιαστικό επίτευγμα ήταν τα τρένα μαγνητικής αιώρησης... Πρωτολειτούργησαν στη Βρετανία το 1984, βασιζόμενα σε μια ευρεσιτεχνία του 1907 του Γερμανού Αlfred Ζedekiah, και οπωσδήποτε στον νόμο μαγνητικής μεταγωγής του Φαραντέι. Ωστόσο η τεχνολογία κατασκευής τους είναι πανάκριβη και φυσικά η αιώρησή τους είναι ελάχιστη. Ούτε λόγος για ονειρώξεις αιώρησης τύπου «ιπτάμενων δίσκων».
Εδώ λοιπόν αρχίζει να παίρνει μορφή το σκηνικό της παραποίησης/παρανόησης των πραγμάτων με το οποίο θα παίξουμε μπάλα. Η υπερνίκηση της βαρύτητας λοιπόν έχει δύο πλευρές, την "έμμεση" και την "άμεση". Όπου "έμμεση" βλέπε δυνάμεις όπως η άντωση και "άμεση" δυνάμεις όπως οι μαγνητικές. Γιατί όμως οι μαγνητικές δυνάμεις είναι "άμεση" υπερνίκηση; Μα προφανώς γιατί έχουν σχέση με την "αντιβαρύτητα". Το άρθρο συνεχίζει με το πείραμα του πανεπιστημίου του Νijmegen κατά το οποίο κράτησαν σε αιώρηση έναν βάτραχο μέσα σε μια σταγόνα νερό, και το οποίο το παρουσιάζει ως το πρώτο βήμα προς την "αντιβαρύτητα".
Μιλάμε για ότι να'ναι. Η μαγνητική ανύψωση είναι τόσο "αντιβαρύτητα", όσο είναι και το να κουβαλάς τις σακούλες με τα ψώνια του super market. Και εκεί οι σακούλες αιωρούνται από τον πάγκο του ταμία μέχρι το σπίτι σου υπερνικώντας την βαρύτητα εξαιτίας της "αντιβαρύτητας" που ασκούν τα χέρια σου.
Φυσικά όλα αυτά είναι εισαγωγή για να ψηθεί κανείς για τα επόμενα. Και τα επόμενα έχουν να κάνουν με τον Evgeny Podkletnov και τους ισχυρισμούς του σχετικά με gravity shielding (βλέπε "αντιβαρύτητα"). Ο γενικός αχταρμάς από αυτό το σημείο και πέρα, πάει στο άπειρο ενώ υπάρχουν δεξιά και αριστερά κερασάκια για "UFO" και "Tesla". Για τον Podkletnov, τι να σχολιάσει κανείς. Δεν βρίσκω κανένα νόημα, αφού η όλη ιστορία φτάνει στα όρια του μύθου όπως έχει προκύψει μέσα από αναφορές σε sites και συνεντεύξεις σε περιοδικά. Οι σχετικές αναφορές υπάρχουν στο άρθρο στην wikipedia. Αυτό με το οποίο θα ασχοληθώ είναι κάποιες επιμέρους παρανοήσεις/υπερβολές που παρουσιάζονται εδώ και εκεί.
Σε κάποιο σημείο λοιπόν, αναφέρεται η φράση:
Το θεωρητικά εντυπωσιακό είναι ότι οι Τorr και Li, όπως και ο Ιταλός Giovanni Μodanese αντιμετωπίζουν τον υπεραγωγό ως «γιγαντιαίο κβαντικό σώμα».
Το εντυπωσιακό είναι, ότι κάτι τέτοιο μπορεί να το αναφέρει κάποιος που ασχολείται με αυτά τα πράγματα ως εντυπωσιακό. Το ότι οι υπεραγωγοί συμπεριφέρονται ως μακροσκοπικά κβαντικά συστήματα ήταν γνωστό από νωρίς. Όπως μπορεί να δει κανείς στον τρίτο τόμο του "Lectures on Physics" του Feynman, που έχει εκδοθεί το 1965, στο κεφάλαιο για την υπεραγωγιμότητα έχει ολόκληρη ενότητα που ασχολείται με το φαινόμενο της κβάντωσης της μαγνητικής ροής που παρατηρείται σε υπεραγώγιμους δακτυλίους. Στο τέλος της ενότητας, αφού έχει περιγράψει την πειραματική μέτρηση του φαινομένου το 1961, λέει:
Everything now fits together, and the measurements show the existence of the predicted purely quantum-mechanical effect on a large scale.
Μια από τις ωραίες παρανοήσεις που εμφανίζονται (σε συνέπεια με την ιστορία του αρθρογράφου θα έλεγα) στο κείμενο, είναι αυτή σχετικά με την εργασία των Torr και Li,
Torr, D. & Li, N., Found. Phys. Lett. 6 (1993) 371, "Gravitoelectric-electric coupling via superconductivity"
Recently we demonstrated theoretically that the carriers of quantized angular momentum in superconductors are not the Cooper pairs but the latüce ions, which must execute coherent localized motion consistent with the phenomenon of superconductivity. We demonstrate here that in the presence of an external magnetic field, the free superelectron and botmd ion currents largely cancel providing a self consistent microscopic and macroscopic interpretation of near-zero magnetic permeability inside superconductors. The neutral mass currents, however, do not cancel, because of the monopolar gravitational charge. It is shown that the coherent alignment of lattice ion spins will generate a detectable gravitomagnetic field, and in the presence of a time-dependent applied magnetic vector potential field, a detectable gravitoelectric field.
Από το παραπάνω abstract, ο αρθρογράφος καταλαβαίνει τα παρακάτω:
«Πρόσφατα (σ.σ.:το 1991) αποδείξαμε θεωρητικά ότι οι φορείς κβαντικής γωνιακής στροφορμής δεν είναι τα ζεύγη Cooper αλλά τα ιόντα πλέγματος. (...)Στην παρούσα εργασία αποδεικνύουμε ότι υπό την παρουσία εξωτερικού μαγνητικού πεδίου τα ρεύματα ελεύθερων υπερηλεκτρονίων και ιόντων των δεσμών αναιρούνται (...) αλλά δεν αναιρούνται τα ρεύματα ουδέτερης μάζαςλόγω του μονόπολου βαρυτικού φορτίου. Αποδεικνύεται ότι η συρροϊκή ευθυγράμμιση των στροφορμών των ιόντων πλέγματος γεννά ένα ανιχνεύσιμο βαρυτικό πεδίο (...)».
Δηλαδή, μέσα σε μία και μόνη παράγραφο οι δύο αυτοί «αυθάδεις» φυσικοί έλεγαν στους συναδέλφους τους ότι ο έλεγχος της βαρύτητας είναι εφικτός λόγω του... συντονισμού των στροφορμών, της δημιουργίας... μονόπολων (μαγνητών με έναν μόνο πόλο) και της γένεσης... μαγνητικού ρεύματος!
3 λαλούν και 2 χορεύουν.
Για να δούμε όμως τι λέει πραγματικά το abstract. Λέει λοιπόν αρχικά, ότι δείχνουν πως η μαγνητική διαπερατότητα μέσα στον υπεραγωγό γίνεται σχεδόν μηδενική, πράγμα που οδηγεί σε σχεδόν μηδενικό μαγνητικό πεδίο στο εσωτερικό του υπεραγωγού (αυτό είναι ουσιαστικά το φαινόμενο Meissner, που προβλέπει ότι ένας υπεραγωγός έχει την τάση να αποβάλει τα μαγνητικά πεδία από το εσωτερικό του). Και μετά πάμε στο ενδιαφέρον σημείο. Η όλη προσέγγιση που ακολουθούν στην εργασία βασίζεται σε δύο τύπους ρευμάτων (θα το δούμε αυτό τι σημαίνει παρακάτω), από την μία έχουμε τα ρεύματα ηλεκτρικού φορτίου και από την άλλη έχουμε τα ρεύματα μάζας. Λέει λοιπόν ο ποιητής, ότι τα ρεύματα μάζας μέσα στον υπεραγωγό δεν αναιρούνται γιατί το φορτίο της μάζας είναι μονοπολικό, δηλαδή δεν υπάρχει αρνητική μάζα. Φυσικά το κομμάτι αυτό, που αναφέρει την φράση "monopolar gravitational charge" δεν έχει καμία σχέση με μαγνητικά μονόπολα που καταλαβαίνει ο κ. Καφαντάρης. Καταλήγει λοιπόν το abstract ότι μέσα στον υπεραγωγό θα δημιουργηθεί ένα μετρήσιμο βαρυτομαγνητικό πεδίο (και όχι μαγνητικό που καταλαβαίνει ο κ. Καφαντάρης) και ακόμα ότι αν υπάρχει ένα εξωτερικό χρονικά μεταβαλλόμενο μαγνητικό δυναμικό, αυτό θα δημιουργήσει ένα μετρήσιμο βαρυτοηλεκτρικό πεδίο (που δεν είναι άλλο από το γνωστό βαρυτικό πεδίο).
Που κολλάνε τώρα τα σχετικά με τα ρεύματα μάζας και τα βαρυτομαγνητικά(ηλεκτρικά) πεδία. Στο όριο των ασθενών βαρυτικών πεδίων και των μικρών ταχυτήτων, οι εξισώσεις πεδίου του Einstein μπορούν να γραφούν στην ίδια μορφή με τις εξισώσεις Maxwell. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, διάφορα φαινόμενα που έχουμε στον ηλεκτρομαγνητισμό να έχουν βαρυτικά ανάλογα. Για παράδειγμα, όταν έχουμε ένα ρεύμα μάζας, τότε αυτό δημιουργεί ένα πεδίο ανάλογο με το μαγνητικό, που λέγεται βαρυτομαγνητικό. Σε έναν χώρο όπου έχεις ένα βαρυτομαγνητικό πεδίο, μία μάζα θα νιώθει μία δύναμη που θα έχει την ίδια μορφή με την δύναμη Lorentz του ηλεκτρομαγνητισμού. Ένα περιστρεφόμενο σώμα, όπως η Γη, δημιουργεί γύρω του ένα βαρυτομαγνητικό πεδίο, όπως δημιουργεί μαγνητικό πεδίο μια περιστρεφόμενη σφαιρική κατανομή φορτίου.
Τα σχετικά με τον βαρυτομαγνητισμό είναι γνωστά από παλιά φυσικά (βλέπε για παράδειγμα Clasical Theory of Fields από Landau & Lifshitz ή General Relativity από Wald), δεν είναι καμιά δικιά τους πρωτοτυπία.
Τι κάνουν λοιπόν οι Li και Torr; Εκμεταλλευόμενοι αυτή την ομοιότητα που έχουν οι εξισώσεις του ηλεκτρομαγνητισμού και της βαρύτητας, γράφουν το σύστημα αυτό των εξισώσεων (ηλεκτρομαγνητισμού και βαρύτητας δηλαδή) για το εσωτερικό ενός υπεραγωγού. Αυτή τη δουλειά την αναπτύσσουν σε μια σειρά από άρθρα, με πρώτο το Phys. Rev. D 43, 457–459 (1991), Effects of a gravitomagnetic field on pure superconductors, δεύτερο το Phys. Rev. B 46, 5489–5495 (1992), Gravitational effects on the magnetic attenuation of superconductors και τρίτο το αναφερόμενο παραπάνω. Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουν είναι ότι μπορεί να δημιουργηθεί ένα μετρήσιμο βαρυτομαγνητικό πεδίο και ένα μετρήσιμο "βαρυτοηλεκτρικό", δηλαδή βαρυτικό, το οποίο δημιουργείται από από ένα εξωτερικό χρονικά μεταβαλλόμενο διανυσματικό δυναμικό (ηλεκτρομαγνητικό). Για να φτάσουν όμως εκεί, λύνουν τις εξισώσεις, θεωρώντας έναν κυλινδρικό υπεραγωγό απείρου ύψους, και καταλήγουν ότι στο εσωτερικό του θα σχηματίζονται αυτά τα πεδία. Άρα δεν συζητάμε για μείωση του βάρους αντικειμένων πάνω από υπεραγωγούς και διάφορα τέτοια και πέρα από αυτό, υπάρχει και κριτική σχετικά με το ποιο είναι το μέγεθος του φαινομένου που περιγράφουν και για το αν είναι αυτό που ισχυρίζονται (βλέπε για παράδειγμα Found. Phys. Lett. 12 (1999) 201, Comments on "Gravitoelectric-Electric coupling vis Supercondactivity" by Douglas G. Torr and Ning Li).
Σε ένα μεγάλο μέρος του άρθρου δηλαδή, εξαιτίας του ότι δεν έχει καταλάβει ο αρθρογράφος τι κάνουν οι Li και Torr, τους έχει μπλέξει σε ένα σενάριο λίγο πολύ άσχετο ενώ με αφορμή την παρανόηση του abstract μιας εργασίας τους, βάζει σε μια κουβέντα για αντιβαρύτητα και την ιστορία των μαγνητικών μονοπόλων.
Τι να σχολιάσει κανείς για την αναφορά στα μαγνητικά μονόπολα. Το γράφει και ο ίδιος ο αρθρογράφος, αλλά δεν το καταλαβαίνει. Τα άρθρα στο Science μιλάνε καθαρά για effective μαγνητικά μονόπολα που προκύπτουν από τον προσανατολισμό των διαφόρων μαγνητικών σπίν των ατόμων στα πλεγματικά σημεία, κάτι που είναι μακριά από τα μαγνητικά μονόπολα του Dirac.
Μετά από αυτά μπλέκει μέσα και το magnetricity (και έναν Faraday που πάει με όλα σ' αυτό το άρθρο) και από εκεί καταλήγει,
Κατόπιν αυτών, θα ήταν ιδιαίτερα απλό να συνοψίσουμε θυμίζοντας ότι οι Τorr, Li και Μodanese είχαν προ δεκαετίας πει ότι οι υπεραγωγοί είναι «γιγαντιαία κβαντικά σώματα» και ότι η «ανάκλαση της βαρύτητας» είναι ακριβώς ό,τι λέει πως επιτελεί ο Ποντκλετνόφ.
Αχταρμάς λέμε...
4. Einstein is Wrong (again...)
Η ιστορία των παρανοήσεων και του κουκουρούκου κορυφώνεται με το ερώτημα:
«Γιατί η ύλη εμφανίζει διαφορετικές συμπεριφορές ως προς τη βαρύτητα;»
Το οποίο παίρνει την απάντηση:
Η απάντηση ίσως δοθεί πολύ σύντομα, έπειτα από μια... βόμβα που έσκασε στα θεμέλια της θεωρίας της σχετικότητας το καλοκαίρι που μας πέρασε: ο φυσικός του γερμανικού πανεπιστημίου της Ulm, Εndre Κajari, διατύπωσε μια νέα θεωρία που διαχωρίζει τη βαρυτική από την αδρανειακή μάζα. Δηλαδή, θέτει σε αμφισβήτηση την «αρχή ισοδυναμίας» του Αϊνστάιν, σύμφωνα με την οποία βαρυτική και αδρανειακή μάζα ταυτίζονται.
Είπαμε, παλιό και κλασικό το σπόρ του να παρανοεί πλήρως το νόημα των εργασιών στις οποίες αναφέρεται ο αρθρογράφος. Για να δούμε τι λέει στην πραγματικότητα το abstract της συγκεκριμένης δουλειάς:
Inertial and gravitational mass in quantum mechanics
We show that in complete agreement with classical mechanics, the dynamics of any quantum mechanical wave packet in a linear gravitational potential involves the gravitational and the inertial mass only as their ratio. In contrast, the spatial modulation of the corresponding energy wave function is determined by the third root of the product of the two masses. Moreover, the discrete energy spectrum of a particle constrained in its motion by a linear gravitational potential and an infinitely steep wall depends on the inertial as well as the gravitational mass with different fractional powers. This feature might open a new avenue in quantum tests of the universality of free fall.
Δηλαδή καμία σχέση. Λέει καθαρά ότι αυτό που δείχνουν στην συγκεκριμένη εργασία είναι ότι σε κάποιες διατάξεις, ποσότητες όπως για παράδειγμα οι ιδιοτιμές της ενέργειας ενός ατόμου που είναι δέσμιο ανάμεσα σε ένα γραμμικό δυναμικό και έναν άπειρο τοίχο (τραμπολίνο), μπορεί να εξαρτώνται από την αδρανειακή και την βαρυτική μάζα με διαφορετικό τρόπο από ότι κάποιες άλλες ποσότητες σε άλλες διατάξεις, όπως είναι το κυματάνυσμα ενός κυματοπακέτου που κινείται ελεύθερο σε ένα γραμμικό δυναμικό (κάνει πρακτικά ελεύθερη πτώση). Αυτή η διαφορά λοιπόν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ελεγχθεί η αρχή της ισοδυναμίας σε μελλοντικά πειράματα.
Ούτε βόμβες σκάσανε, ούτε καμία αμφισβήτηση διατυπώθηκε.
Αχταρμάς, ΟΥΦΟλογία και απόλυτη παρανόηση και παραπληροφόρηση. Κατάντια και μιζέρια για ένα "επιστημονικό" ένθετο εφημερίδας.
=== Άρθρο Δεύτερο ===
Αυτά είχαν να κάνουν με το πρώτο άρθρο, το οποίο είχε και το περισσότερο ψωμί. Στο δεύτερο άρθρο, με τίτλο Η Γη εκτός ελέγχου!, ο αρθρογράφος πάλι μας πετάει έναν αχταρμά πληροφορίας, σχετικό και άσχετο γύρω από προσφιλή του καταστροφολογικά σενάρια. Ο αχταρμάς είναι τόσο πλούσιος και πηχτός που είναι δύσκολο να τον ξεδιαλύνει κανείς. Γι' αυτό θα σχολιάσω μόνο το πιο epic fail του άρθρου.
Και αυτό έχει να κάνει με την περιστροφή της Γης και τον άξονά της.
Με απόλυτη μεθοδικότητα λοιπόν στήνεται το σκηνικό. Σαν να λέμε, το γκολ ψήνεται σιγά σιγά. Αφού παρουσιάζονται διάφορα γεωλογικά θέματα (που είναι και αγαπημένα του), φτάνει στο θέμα της πρόωρης ανατολής του Ήλιου στην Ilulissat της Γριλανδίας (η οποία βρίσκεται 3 μοίρες πάνω από τον αρκτικό κύκλο). Και εκεί υπονοεί ότι αυτό έχει να κάνει με μετατόπιση του άξονα της Γης. Την ιστορία αυτή τη συνεχίζει με διάφορες αναφορές σε σεισμούς και άλλα γεγονότα που προκάλεσαν μετατόπιση του Βόρειου Πόλου. Χαρακτηριστικά αναφέρει την περίπτωση του σεισμού στην Ινδονησία που είχε ως αποτέλεσμα το τσουνάμι στη Σουμάτρα, ο οποίος μετατόπισε τον Βόρειο Πόλο κατά 2.5 εκατοστά. Το ρεζουμέ της υπόθεσης αυτής είναι ότι όλες αυτές οι μετατοπίσεις, μπορούν να επηρεάζουν και και το μαγνητικό πεδίο της Γης, το οποίο δέχεται κλωτσιές και μπερδεύεται.
Πραγματικά ότι να'ναι. Δεν υπάρχει δηλαδή αίσθηση των μεγεθών. Καταρχήν, μια μετατόπιση του Βόρειου Πόλου (που δεν σημαίνει απαραίτητα μετατόπιση του άξονα της Γης, αλλά μετακίνηση του φλοιού) κατά μερικά εκατοστά, θα αντιστοιχούσε σε μια αλλαγή κατά μία γωνία ίση με $$\reverse \opaque (360/2\pi)\times (0.01m/6300km)=9.1\times10^{-8}$$ μοίρες ανά εκατοστό. Αν από την άλλη, η πόλη της Ilulissat έβλεπε το φως του ήλιου 2 μέρες νωρίτερα εξαιτίας της μετατόπισής της ως προς τον αρκτικό κύκλο, αυτό θα σήμαινε ότι - με δεδομένο ότι ο ήλιος ανατέλλει στις 13 Γενάρη και άρα απέχει περίπου 22 μέρες από το χειμερινό ηλιοστάσιο, δηλαδή η γραμμή της νύχτας κάνει 22 μέρες για να πάει από το γεωγραφικό πλάτος της Ilulissat στον αρκτικό κύκλο - η θέση της Ilulissat θα έπρεπε να έχει μετατοπιστεί κατά μια γωνία της τάξης των 0.27 μοιρών, που αντιστοιχεί σε απόσταση περίπου 30km.
Ε δεν νομίζω... Και προφανώς, από την μία επειδή οι παραπάνω μετατοπίσεις από τους σεισμούς αναφέρονται σε μετατοπίσεις του φλοιού κατά βάση ενώ από την άλλη μια αλλαγή του άξονα κατά 10^-8 μοίρες είναι τραγικά μικρή, προφανώς δεν μπορεί να επηρεαστεί από αυτά τα πράγματα το δυναμό που δημιουργεί το μαγνητικό πεδίο στην περιοχή του πυρήνα της Γης, ανάμεσα στον συμπαγή κεντρικό πυρήνα και το χαμηλότερο σύνορο του μανδύα, στην περιοχή που λέγεται εξωτερικός ρευστός πυρήνας.
Και εδώ έρχεται και η χαριστική βολή. Το EPIC FAIL:
Το ότι η Γη περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό της το ξέρουμε όλοι. Οπως και το ότι η περιστροφή της δεν γίνεται ακριβώς γύρω από τον γεωγραφικό άξονα Βορρά- Νότου, αλλά με μια κλίση 23,5 μοιρών... συνήθως. Συνήθως, διότι η κλίση αυτή εξαρτάται... μπλά μπλά μπλά
OMG, OMFG...
Δηλαδή, τι να πεις για αυτό το πράγμα που το έγραψε κάποιος σε ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΌ ένθετο εφημερίδας; (πέρα από το ότι μιλάμε για το ΒλΗΜΑ και αυτό δικαιολογεί τα πάντα σχεδόν)
Ο Βόρειος Πόλος ορίζεται από τον άξονα περιστροφής της Γης. Και ακόμα και αν πεις ότι με δεδομένο το ότι έχουν στηθεί οι συντεταγμένες γεωγραφικού πλάτους και μήκους πάνω στην Γη και άρα για να μην τις αλλάζουμε με κάθε μικρο-μετατόπιση, απλά παρακολουθούμε την θέση του καθορισμένου από αυτό το σύστημα πόλου, δεν θα μπορούσε να είναι 23.5 μοίρες μακριά από τον στιγμιαίο πόλο.
Προφανώς εδώ, όπως δηλώνει το νούμερο 23.5 μοίρες, το μπέρδεμα έχει γίνει με το γεγονός ότι ο άξονας της εκλειπτικής σχηματίζει με τον άξονα της Γης γωνία περίπου 23.5 μοίρες, αλλά πως γίνεται να μπλέξει κανείς αυτό το πράγμα; Δηλαδή, μετά από αυτό, τι μπορεί να σχολιάσει κανείς;
Αυτό είναι που λέμε, δεν περιγράφω άλλο...
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)