Όταν ο Άλμπερτ Αϊνστάιν έλεγε: «Ο Θεός δεν παίζει ζάρια με τον κόσμο», οι επικριτές του έλεγαν φανερά ενοχλημένοι: «Ας σταματήσει ο Αϊνστάιν να λέει στο Θεό τι να κάνει».
Στην πραγματικότητα όμως δεν τους ενοχλούσε η ασέβεια του Αϊνστάιν προς τα θεία, αλλά ότι γνώριζαν βαθιά μέσα τους ότι ο Αϊνστάιν είναι και θα είναι εσαεί ο μεγαλύτερος φυσικός του 20ου αιώνα.
Αυτά μας πληροφορεί το site του pyles.tv με αφορμή κάποια έκθεση με χειρόγραφα του μεγάλου επιστήμονα.
Και σκέφτεται κανείς, οι απόψεις είναι σαν... ξέρετε τι και όλοι έχουν από μία.
Πραγματικά ίσως να είναι και δύσκολο να εξηγήσω πόσο εκπληκτικά άκυρη είναι η παραπάνω φράση.
Ας τα πάρουμε όμως με την σειρά. Ο Einstein εκτός από την θεωρία της σχετικότητας, είχε μία ακόμα μεγάλη συνεισφορά. Είχε ενεργή συμμετοχή στα πρώτα βήματα της κβαντικής φυσικής με τις εργασίες του για την κβαντική φύση του φωτός, για τις οποίες έλαβε και το βραβείο Nobel του 1921.
Όμως, αν και ήταν ας πούμε από τους πατέρες της κβαντικής θεωρίας, μαζί με τον Max Planck, η μετέπειτα εξέλιξη του πνευματικού του τέκνου δεν ήταν όπως θα την ήθελε ο ίδιος. Δεν ταίριαζε δηλαδή στην εικόνα που είχε για το πως θα πρέπει να είναι η Φύση. Η πιθανοκρατική θεώρηση των πραγμάτων που εισήγαγε η κβαντομηχανική ήταν κάτι που δεν καθόταν καλά στον Einstein. Θιασώτης της πιθανοκρατικής αντίληψης και ένας από τους πατέρες της κβαντομηχανικής και φυσικά ένας από τους υπερ-ήρωες της φυσικής του 20ου αιώνα (μαζί με τον Einstein) ήταν ο Δανός Niels Bohr, ο οποίος έλαβε το βραβείο Nobel του 1922.
Οι δύο αυτοί πνευματικοί γίγαντες αποτέλεσαν τους δύο πόλους μιας αντιπαράθεσης για την φύση των πραγμάτων με την κβαντομηχανική στο κέντρο. Στα πλαίσια αυτής της αντιπαράθεσης, προέκυψε και η περίφημη φράση του Einstein, "Ο Θεός δεν παίζει ζάρια με τον κόσμο", που διατυπώθηκε ως κριτική στην θεωρία της κβαντομηχανικής. Την απάντηση στην παραπάνω δήλωση, "Ας σταματήσει ο Αϊνστάιν να λέει στο Θεό τι να κάνει", την έδωσε ο Bohr και όχι κάποιος τυχαίος.
Τελικά, η φύση και η ιστορία διέψευσαν τον Einstein, αφού η κβαντομηχανική αποτελεί μέχρι και σήμερα μια θεμελιώδη περιγραφή των πραγμάτων που έχει αντέξει στις πειραματικές δοκιμασίες τόσο καλά όσο και η θεωρία της σχετικότητας.
Δεν ξέρω αν τα παραπάνω μπορούν να δείξουν το ακριβές μέγεθος της βλακείας του αρχικού σχολίου, αλλά ελπίζω ότι δίνουν μία εικόνα.
Η ουσία του πράγματος είναι ότι κάποιοι επιτέλους θα είναι καλύτερα να μασάνε παρά να μιλάνε για πράγματα που εμφανώς δεν έχουν την παραμικρή ιδέα ή τουλάχιστον να προσπαθούν να ενημερωθούν πριν ξεφουρνίσουν ότι βλακεία τους κατέβει.
17 σχόλια:
Ο Αινστάιν ήταν θεός γιατί απλά πέρασε,τα έκανε όλα λίμπα στη Φυσική και έφυγε... Τους άφησε όλους άφωνους,τους έβγαλε εξαπατημένους(τους υπέρμαχους της κλασσικής φυσικής) πήρε το Νόμπελ και την έκανε για αλλού. Α ρε Άλμπερτ μας έβγαλες απ'τη βολή μας...
Δεν ξέρω, εγώ πάντως είχα σοβαρότερες δυσκολίες στην κατανόηση της γενικής θεωρίας της σχετικότητας από ότι στην κβαντομηχανική.
Γιαυτούς η επίμαχη φράση του Αϊνστάιν είναι άλλη μια απόδειξη ύπαρξης του Θεού. Αυτή η φράση εκφράζει την εμμονή του Αϊνστάιν για ένα σύμπαν αιτιοκρατικό. Μια εμμονή που κόστισε στην επιστήμη.
Dyer, διαφωνώ. Η εμμονή αυτή, όπως λες, δεν κόστισε στην επιστήμη. αντιθέτως έδωσε ώθηση στην "αντίπαλη" πλευρά. Σχεδόν πάντα, τέτοιες αντιπαραθέσεις είναι γόνιμες. Και εκτός από αυτό, οδήγησε τον Einstein σε μια κατεύθυνση, η οποία έχει γίνει της μόδας τα τελευταία χρόνια μέσα από κάποιες προσεγγίσεις στην κβαντική βαρύτητα.
Η πιθανοκρατική αντίληψη των πραγμάτων είναι κατά την άποψή μου μια θεωρία σκοπιμότητας που βολεύει το κυρίαρχο σύστημα. Η πιθανότητα και όχι η βεβαιότητα βολεύει πάντα την κυρίαρχη τάξη, (πολιτική, πνευματική, θρησκευτική) να αυθαιρετεί κατά βούληση. Το ιδεολογικό αυτό εποικοδόμημα της "κρατούσας και καθιερωμένης άποψης" έχει πολύ βάθος και μεγάλη ιστορία πίσω του τουλάχιστον από την εποχή των Ιόνων και Πυθαγόρειων φιλοσόφων που είναι κατ΄ουσίαν η ιστορική διένεξη ανάμεσα σε αυτούς που θέλουν την πραγματική γνώση κτήμα όλων και όχι ολίγων. Ο καιρός όμως έχει και γυρίσματα (ακόμη και όταν αργεί) γιατί η αλήθεια (όπως και ο "λόγος"), σαν συμφωνία της νόησης με τα πράγματα, είναι πολύ επίμονη και πέρα από κάθε σκοπιμότητα.
"Φάτις αυτοίσι μαρτυρεί παρεόντες απείναι" (Ηράκλειτος).
Η κβαντομηχανική εισάγει μια πιθανοκρατική δομή στους φυσικούς νόμους και όχι μια αντίληψη των πραγμάτων. Η αντίληψη αν θέλεις μπορεί να ενταχθεί στο θέμα της ερμηνείας, το οποίο όμως είναι σχετικά ανεξάρτητο. Δηλαδή, ανεξάρτητα της ερμηνείας που μπορεί να επιλέξουμε, η θεωρία έχει μέσα στη δομή της αυτά τα πιθανοκρατικά στοιχεία και αυτό έχει επιβεβαιωθεί και πειραματικά. Φυσικά ο πιθανοκρατικός αυτός χαρακτήρας της θεωρίας δεν σημαίνει ότι μπορεί να προκύψει ότι να 'ναι. Η θεωρία είναι ντετερμινιστική, με τον ίδιο τρόπο που είναι και η νευτώνεια φυσική, απλά αυτό που μπορείς τώρα να προσδιορίσεις ανά πάσα στιγμή από τις αρχικές συνθήκες είναι ένα πλάτος πιθανότητας. Οι ιδεολογικές προεκτάσεις που περιγράφεις, δεν έχουν σχέση με την θεωρία της κβαντομηχανικής.
Συμφωνώ Vagelford η λέξη «κόστισε» δεν ήταν επιτυχημένη. Εννοούσα ότι εξ αιτίας αυτής της εμμονής έπαψε να είναι παραγωγικός όσο ήταν στην νεότερη ηλικία του.
Άλλωστε η εξέλιξη σχεδόν πάντα δημιουργείται από τη σύνθεση των αντιθέσεων.
Κάποτε νόμιζα και γω ότι η επιστήμη είναι, αμόλυντη, ουδέτερη χωρίς σκοπιμότητες και ιδεολογικές προεκτάσεις. Αργότερα κατάλαβα ότι αυτό ακριβώς ήθελαν οι "ξύπνιοι" να νομίζω.
Η φυσική είναι ο κύριος τροφοδότης, η βάση της φιλοσοφικής μας σκέψης και η πολιτική είναι η εφαρμογή της φιλοσοφίας , των αρχών, που αποδέχεται ο καθένας μας (αλλά και το σύστημα) για την καθημερινότητά μας.
Πάντως δεν καταλαβαίνω τι ακριβώς εννοείς λέγοντας ότι η κβαντομηχανική είναι ντετερμινιστική θεωρία μια και όλος ο «καυγάς» των δύο επιστημόνων γίνεται για το αντίθετο. Για μένα η κβαντομηχανική είναι μια στατιστική, πιθανοκρατική θεωρία που υπονοεί ότι κάτω από τις ίδιες ακριβώς συνθήκες μπορεί να έχουμε και διαφορετικό αποτέλεσμα (π.χ θέσεις σωματιδίου στο χώρο). Έντεχνα έχει δημιουργήσει μια λογική σύγχυση αντικαθιστώντας τη φυσική δυνατότητα με την πιθανότητα. Μια συγκεκριμένη φυσική δυνατότητα έχει και συγκεκριμένα αίτια, μια πιθανότητα τι λογικό επιστημονικό υπόβαθρο έχει; Την μαθηματική περιγραφή της ; Π.χ όταν χτυπάς μια μπίλια του μπιλιάρδου πάνω σε μία άλλη, θα ακολουθήσουν μετά την κρούση τους ένα και μόνο ζεύγος γραμμών αυστηρά προσδιορισμένο. Αν τις αρχικές συνθήκες χτυπήματος δεν μπορώ ή δεν θέλω να τις περιγράψω τότε μιλάω για ένα πλήθος κατευθύνσεων που καλύπτουν όλες τις δυνατότητες – πιθανότητες ή ακόμη και για δύο ζεύγη γραμμών με την ίδια πιθανότητα που αντιστοιχούν σε ένα χτύπημα.
Και για το ότι οι θεωρίες και ο τρόπος διατύπωσής τους έχουν συγκεκριμένες ιδεολογικές και πρακτικές προεκτάσεις, προ πάντων για τους αναστενάρηδες αφελείς, ας δούμε πως διατυπώνεται δημόσια η διαφωνία των δύο μεγάλων επιστημόνων. Δεν διαφωνούν για τη ύπαρξη του θεού αλλά για τον τρόπο συμπεριφοράς του!
Σωστός ο παιχτης! Δεν μπορώ ν ακαταλάβω τα....κριτήρια για τον ..."μεγαλύτερο φυσικό του αιώνα". Τι ειναι η επιστήμη, καλλιστεία;
@μακης
Η κβαντομηχανική ειναι ντετερμινιστική ακριβώς στα πλαίσια που σου έδωσε ο vagelford. Δυναμεθα να προβλεψουμε πιθανοτητες και κατανομες συμβαντων και ουχι απολυτοτητα. Αυτο βεβαιως δεν σημαινει πως μια αγελαδα μπορει να γινει λεωφορειο :)
Παρακάτω γράφω φιλικά την άποψή μου στο θέμα της "Copenhagen interpretation", χωρίς να είμαι ειδικός (δείξτε κατανόηση...), απλά ασχολούμε ερασιτεχνικά και μου αρέσει το blog, δεκτές με χαρά όλες οι παρατηρήσεις
Νομίζω πως αυτό που "ενοχλούσε" τον αϊνστάν είναι η αποδοχή πως οι πιθανότητες είναι η ίδια η ουσία της πραγματικότητας. Προσπάθησε να αποδείξει την ύπαρξη "κρυμμένων μεταβλητών", αλλά απέτυχε. Αυτή η αποτυχία (βλ. Bell test experiment) λανθασμένα ερμηνεύθηκε ως και αποτυχία ολόκληρης της ιδέας αυτής. Το θέμα είναι καταρχήν φιλλοσοφικό. Είναι γνωστό πως με τις πιθανότητες μπορούν περιγράφονται φαινομενολογικά οι συμπεριφορές αγνώστων ή/και ιδιαίτερα περίπλοκων συστημάτων των οποίων την ουσία αγνοούμε. Γιατί να αποτελούν εξαίρεση τα QM? Η αποδοχή της "copenhagen interpretation" σαν "mainstream" κατά τη γνώμη μου είναι μια ακόμα βιαστική προσπάθεια της επιστήμης να αγγίξει το τέρμα και την απόλυτη γνώση. Η πρόταση είναι στην πραγματικότητα εξωφρενική και εκτός του ότι βομβαρδίζει τα θεμέλια της φιλοσοφίας της φυσικής, βάζει μία ταμπέλα στοπ στην ίδια τη φυσική! (η οποία βέβαια περιορίζεται πειραματικά προς το παρόν). Νομίζω επίσης, πως άπειρες εφαρμογές των πιθανοτήτων θα μπορούσαν να "παρισφρύσουν" στη φυσική σε και σε προηγούμενες φάσεις, εάν ήταν ανεπτυγμένη η θεωρία των πιθανοτητων και τα απαραίτητα μαθηματικά, σε συνδιασμό με μία "δύσκολη" πειραματικά κατάσταση. Ντετερμινισμός και φυσική είναι συνώνυμες ένοιες κατά τη γνώμη μου. Οι πιθανότητες δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένα εργαλείο για την εξαγωγή αποτελεσμάτων/προβλέψεων από περίπλοκα/άγνωστα συστήματα και ο διαχωρισμός τους από την πραγματική φυσική είναι προφανής. Προκύπτει, εάν κάποιος δει τις εφαρμογές τους (κέρμα, ψήφοι, κασίνο κτλ κτλ). Πιθανολογικά, μάλιστα, υποψιάζομαι, θα μπορούσε να "αποδειχθεί" πως οι πιθανότητες δεν είναι τίποτε περισσότερο από μία μέθοδο για την βεβιασμένη εξαγωγή αποτελεσμάτων/προβλέψεων από μερικώς άγνωστα συστήματα, μιας και αυτό ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις εκτός από τα QM. (Η παραπάνω πρότασή βέβαια είναι "recursive" και ακυρώνει τον εαυτό της ως προς την δυνατότητα απόδειξης, γι αυτό βάζω την λέξη σε εισαγωγικά)
Τέλος, θεωρώ πως ο "οίκτος" για τον αινστάιν και η αναφορά σε εμμονές όσον αφορά ιδέες περί φυσικής για αυτό το πρόσωπο, είναι τουλάχιστο παρακινδυνευμένες. Εάν υπάρχει ένας άνθρωπος στη γη που έχει αποδείξει πως οι απόψεις του πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψιν (όχι βέβαια πως κατ'ανάγκιν είναι και σωστές), αυτός λέγεται αινστάιν.
Δεν νομίζω ότι προσπάθησε κανένας να απαξιώσει τον Einstein. Αντιθέτως.
Σχετικά με την ερμηνεία της Κοπεγχάγης, και εμένα δεν με ικανοποιεί ως προσέγγιση στο πρόβλημα της μέτρησης και προσωπικά θα το χρέωνα ως "λάθος" ή "εμμονή" του Bohr. Υπάρχουν άλλωστε πολλές εναλλακτικές προτάσεις πάνω στο συγκεκριμένο θέμα, καινούριες αλλά και παλιές. Το μοντέλο των συνεπών ιστοριών για παράδειγμα είναι μία από αυτές ή ακόμα και η προσέγγιση του Penrose για το πως καταρρέει η κυματοσυνάρτηση εξαιτίας της βαρύτητας.
Άχριστος, φυσικά είσαι ευπρόσδεκτος να αφήνεις τις απόψεις σου είτε διαφωνείς είτε συμφωνείς.
Μιά μέρα ένας φίλος μου έφερε σαν παράδειγμα το στρίψιμο του κέρματος για να στηρίξει την πιθανοκρατική κβαντική θεωρία. Του πρότεινα να βάλλουμε στοίχημα στρίβοντας το νόμισμα με συγκεκριμένο μηχανικό τρόπο και όχι με το χέρι. Το σκέφθηκε καλύτερα και απέσυρε το επιχείρημα αυτό. Το ίδιο ισχύει και για τη ρουλέτα. Κανένα καζίνο δεν θα σε άφηνε να παίξεις εκτελώντας στροφές στη ρουλέτα και ρίψη στο μπαλάκι με μηχανικό τρόπο. Ούτε το φαινόμενο της περίθλασης επιβεβαιώνει την κβαντική θεωρία όταν αυτό μπορεί να ερμηνευθεί και με σωματιδιακή φυσική, κλπ.
Γενικά η πιθανότητα και η αβεβαιότητα θα υποχωρούν συνεχώς όσο τα μέσα που διαθέτουμε γίνονται όλο και πιο ακριβή. Το ίδιο συνέβη ιστορικά με τη μάζα όλων των σωματιδίων που αποδείχθηκε ότι υπάρχουν και θα συμβεί και με τη μάζα του «ηρεμούντος» φωτονίου, σαν τμήμα των συνθετότερων σωμάτων.
Δεν καταλαβαίνω αν είστε επιστήμονες εσείς που σχολιάζετε εδώ πέρα. Αν ναι, τότε αλλίμονό μας..
O Einstein είπε: "O Θεός δε παίζει ζάρια".
Αυτό είναι μια πρόταση με 5 λέξεις. Οι πρώτες δύο είναι μια αναφορά σε κάτι "Ο Θεός". Αν μη τι άλλο, είναι μια αναφορά σε κάτι που για τον Einstein υπάρχει (άσχετα τι εννοεί με το Θεός - αν ήθελε να ειρωνευτεί θα έλεγε Ο "Θεός"..).
Οι τελευταίες 3 λέξεις αναφέρονται σε μια ιδιότητα του Θεού. Κατά τον Einstein, ΔΕΝ παίζει ζάρια! Είναι ηθικό στοιχείο :-)
Θα μπορούσε κάλλιστα να πει "Ο Θεός ΠΑΙΖΕΙ ζάρια". Εξίσου καλή πρόταση. Μια χαρά πρόταση!.
Προφανώς, το αν παίζει ή δεν παίζει ζάρια ο Θεός, ένας "Θεός" το ξέρει.
Μήπως χρειαζόμαστε δικηγόρους για να μας εξηγούν τις προτάσεις? Τι δεν καταλαβαίνετε από τα παραπάνω?
Μήπως χρειαζόμαστε δικηγόρους για να μας εξηγούν τις προτάσεις?
Εξαρτάται για ποιους θα δουλεύουν. Ένας καλός δικηγόρος θα πρέπει να μπορεί να μας πείσει για την αλήθεια τουλάχιστο ενός εκ των παρακάτω ερμηνειών της περίφημης πρότασης, ανάλογα με τις απαιτήσεις του πελάτη:
1.Υπάρχει Θεός, καθώς αναφέρεται ξεκάθαρα, διαφορετικά δεν θα είχε νόημα η πρόταση.
2.Δεν υπάρχει Θεός, απλά αναφέρεται σαν σχήμα λόγου για να αποκτά νόημα η πρόταση, γιατί διαφορετικά δεν θα μπορούσε να ειπωθεί πως τα ζάρια δεν παίζονται μόνα τους.
3.Υπάρχει και Θεός και ζάρια, αλλά ο Θεός δεν παίζει με αυτά.
4.Δεν υπάρχουν τα ζάρια και γι αυτό ο Θεός (δυστυχώς) δεν έχει με τι να παίξει.
5.Ο Θεός δεν παίζει γενικότερα και άρα δεν παίζει και ζάρια.
6.Ο θεός παίζει, απλά δεν παίζει ζάρια, άρα παίζει με κάτι άλλο(άρα προφανώς είναι κατά του τζόγου)
8.Ο θεός δεν παίζει ζάρια με το σύμπαν, αλλά παίζει με άλλους (πιθανότατα γιατί χάνει συνέχεια και τσατίζεται)
9.Παίζει ζάρια με το ίδιο το σύμπαν (άρα είναι κυβικό σαν ζάρι, και από κάτω του υπάρχει επίπεδη επιφάνεια, και πιθανότατα υπάρχει και δεύτερο)
10.Εφ'όσον ο Θεός δεν παίζει ζάρια, το κάνει για κάποιο λόγο. Αλλά όλοι ξέρουμε πως ο Θεός πράτει μόνο το καλό. Άρα το καλό είναι να μην παίζεις ζάρια, που σημαίνει πως το κακό είναι να παίζεις ζάρια, άρα ο διάβολος θα πρέπει να ξεσκίζεται στο ζάρι όλη μέρα.
11.Η πρόταση προφανώς δεν έχει νόημα και γι αυτό το λόγο και με δεδομένη την ευφυία του, πιθανότατα ο αινστάιν να βρισκόταν σε θρησκευτική έκσταση ή υπο την επίροια παραισθησιογόνων ουσιών τη στιγμή της εκφοράς της.
Η λίστα τείνει στο άπειρο φυσικά, αν συνυπολογίσουμε τους συγκατοίκους του (χριστός, άγιο πνεύμα, χερουβείμ σεραφειμ) και πως πιθανώς Τον επηρεάζουν αλλά πλέον μπαίνουμε στα βαθιά την νομικής επιστήμης και ας το αφήσω στους ειδικούς...
Αχριστος, κορυφαία ανάλυση...
LOL
Όταν ο Άλμπερτ Αϊνστάιν έλεγε: «Ο Θεός δεν παίζει ζάρια με τον κόσμο»,εκανε αλλη μια σπουδαία ανακάλυψη!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! « Ο Θεός τα πάντα εν σοφία εποίησε » (Τίποτε με παράγοντα την τύχη).
Δημοσίευση σχολίου