Πέμπτη 2 Οκτωβρίου 2008

Feynman's Tips on Physics

Ο R. Feynman είναι γνωστός για δύο πράγματα, για την συνεισφορά του στην ανάπτυξη της κβαντικής ηλεκτροδυναμικής (QED) και για την καταπληκτική του ικανότητα να διδάσκει Φυσική. Ο ίδιος φυσικά δεν θεωρούσε τον εαυτό του δάσκαλο, πράγμα που το έλεγε σε κάθε ευκαιρία. Όπως και να έχει, η σειρά των βιβλίων, The Feynmans Lectures on Physics, είναι από τα πιο κλασσικά συγγράμματα φυσικής που υπάρχουν για τον προπτυχιακό φοιτητή. Εκτός όμως από αυτό το κλασσικό σύγγραμμα, υπάρχει ακόμα ένα βιβλίο με συλλογή από διαλέξεις του Feynman που είναι λιγότερο γνωστό, το Feynman's Tips on Physics, το οποίο μπορεί να θεωρηθεί ότι συμπληρώνει την σειρά (για την οποία υπάρχει το πολύ ενδιαφέρον site www.feynmanlectures.info).

Πρόσφατα λοιπόν, έτυχε να παρακολουθήσω μία συζήτηση σχετικά με τη δυσκολία του τμήματος Φυσικής του παν/μίου Αθηνών και το πρόβλημα που δημιουργεί στους φοιτητές. Οι λεπτομέρειες εκείνης της συζήτησης ανήκουν σε άλλο θέμα και δεν θα τις συζητήσω εδώ. Υπάρχει όμως κάτι που θεωρώ ότι έχει ενδιαφέρον γενικά και είναι κάτι που θα πρέπει να το έχει υπόψιν του ο καθένας φοιτητής, δεδομένου ότι ξεκινά και το ακαδημαϊκό έτος με τους πρωτοετείς που έρχονται πρώτη φορά σε επαφή με το παν/μίο.

Στο Feynman's Tips on Physics, υπάρχει λοιπόν μία διάλεξη του Feynman με θέμα την μετάβαση από το σχολείο στο πανεπιστήμιο και το πως αλλάζουν τα δεδομένα εξαιτίας αυτής της μετάβασης. Αυτό το απόσπασμα του βιβλίου θέλω να παραθέσω εδώ, αφού το θεωρώ πολύ χρήσιμο, ελπίζοντας ότι δεν θα με κυνηγήσει κανένας για τα πνευματικά δικαιώματα.

"Now, I am therefore imagining that one of you has come into ray office and said. "Feynman, I listened to all the lectures, and I took that midterm exam, and I'm trying to do the problems, and I can't do anything, and I think I'm in the bottom of the class, and I don't know what to do."
What would I say to you?
The first thing I would point out is this: to come to Caltech is an advantage in certain ways, and in other ways a disadvantage. Some of the ways that it's an advantage you probably once knew, but now forget, and they have to do with the fact that the school has an excellent reputation, and the reputation is well deserved. There are pretty good courses. (I don't know about this particular physics course; of course I have my own opinion about it.) The people who have come out the other end of Caltech, when they go into industry, or go to do work in research, and so forth, always say that they got a very good education here, and when they compare themselves with people who have gone to other schools (although many other schools are also very good) they never find themselves behind and missing something; they always feel they went to the best school of them all. So that's an advantage.
But there is also a certain disadvantage: because Caltech has such a good reputation, almost everybody who's the first or second in his high school class applies here. There are lots of high schools, and all the very best men apply. Now, we have tried to figure out a system of selection, with all kinds of tests, so that we get the best of the best. And so you guys have been very carefully picked out from all these schools to come here. But we're still working on it, because we've found a very serious problem: no matter how carefully we select the men, no matter how patiently we make the analysis, when they get here something happens: it always turns out that approximately half of them are below average!
Of course you laugh at this because it's self-evident to the rational mind, but not to the emotional mind - the emotional mind can't laugh at this. When you've lived all the time as number one or number two (or even possibly number three) in high school science, and when you know that everybody who's below average in the science courses where you came from is a complete idiot, and now you suddenly discover that you are below average - and half of you guys are - it's a terrible blow, because you imagine that it means you're as dumb as those guys used to be in high school, relatively. That's the great disadvantage of Caltech: that this psychological blow is so difficult to take. Of course, I'm not a psychologist; I'm imagining all this. 1 don't know how it would really be, of course!
The question is what to do if you find you're below average. There are two possibilities. In the first place, you could find that it's so difficult and annoying that you have to get out — that's an emotional problem. You can apply your rational mind to that and point out 10 yourself what I just pointed out to you: that half of the guys in this place are going to be below average, even though they've all tops, so it doesn't mean anything. You see, if you can stick out that nonsense, that funny feeling, for four years, then you'll go out into the world again, and you'll discover that the world is just like it used to be - that when, for example, you get a job somewhere, you'll find you're Number One Man again, and you'll get the great pleasure of being the expert they all come running to in this particular plant whenever they can't figure out how to convert inches to centimeters! Il's true: the men who go out into industry, or go to a small school that doesn't have an excellent reputation in physics, even if they've been in the bottom third, the bottom fifth, the bottom tenth of the class - if they don't try to drive themselves (and I'll explain that in a minute), then they'll find themselves very much in demand, that what they learned here is very useful, and they're back where they were before: happy, Number One.
On the other hand you can make a mistake: some people may drive themselves to a point where they insist they have to become Number One, and in spite of everything they want to go to graduate school and they want to become the best Ph.D. in the best school, even though they're starting out at the bottom of the class here. Well, they are likely to be disappointed and to make themselves miserable for the rest of their lives being always at the bottom of a very first-rate group, because they picked that group. That's a problem, and that's up to you - it depends on your personality. (Remember, I'm talking to the guy who came into my office because he's in the lowest tenth; I'm not talking to the other fellows who are happy because they happen to be in the upper tenth - that's a minority anyway!)
So, if you can take this psychological blow, if you can say to yourself, "I'm in the lower third of the class, but a third of the guys are in the lower third of the class, because it's got to be that way! I was the top guy in high school, and I'm still a smart son-of-a-gun. We need scientists in the country, and I'm gonna be a scientist, and when I get out of this school I'll be all right, damn it! And I'll be a good scientist!" - then it'll be true: you will be a good scientist. The only thing is whether you can take the funny feelings during these four years, in spite of the rational arguments. If you find you can't take the funny feelings, I suppose the best thing to do is to try to go somewhere else. It's not a point of failure: it's simply an emotional thing.
Even if you're one of the last couple of guys in the class, it doesn't mean you're not any good. You just have to compare yourself to a reasonable group, instead of to this insane collection that we've got here at Caltech. Therefore, I am making this review purposely for the people who are lost, so that they have still a chance to stay here a little longer to find out whether or not they can take it, okay?
I make now one more point: that this is not a preparation for an examination, or anything like that. I don't know anything about the examinations - I mean, I have nothing to do with making them up, and I don't know what's going to be on them, so there's no guarantee whatsoever that what's on the examination is only going to deal with the stuff reviewed in these lectures, or any nonsense of that kind."


Αυτά...

16 σχόλια:

nik-athenian είπε...

Ο γερο Ντικ καλά τα έλεγε, αλλά η πλειοψηφία των φοιτητών των απανταχού Ελληνικών φυσικών τμημάτων σου λέει το αποστομωτικό: Τι μου λες δάσκαλε για κβάντο 1 και 2; τί μου λες για διαφορικές; Εγώ θέλω μόνο αλγεβρίτσα και το F=m.a για να πάω στο γυμνάσιο!
Εκεί και ο R.F θα σήκωνε τα χέρια ψηλά.

Ανώνυμος είπε...

Επείδή τυγχάνει να έχω την ανηψιά μου τώρα στο φυσικό Αθηνών και παρακολουθώ τι κάνει, να με συγχωρήσεις αλλά η κατάσταση είναι δραματική. Δεν μπορώ να καταλάβω πως τα καταφέρνουν και κάνουν καλούς μαθητές από το πρώτο κιόλας εξάμηνο να χάνουν παντελώς το ενδιαφέρον τους για τη σχολή.

Θα αναφέρω βέβαια και το κλασσικό δυστυχώς σε ελληνικές σχολές, σε ερώτηση μου στο τέλος του μαθήματος σε καθηγητή, μετέπειτα πρόεδρο του τμήματος, σχετικά με το γιατί δεν λέει και στο μάθημα αυτά που μου λέει κατ'ιδίαν σε απορίες μου, η απάντηση του ήταν το "άμα σας τα λέμε όλα, τι δουλειά θα κάνουμε μετά εμείς;"...

Unknown είπε...

Πολύ όμορφο ποστάκι, ο κάπως έτσι ένοιωσα όταν πήγα από το λύκειο στο ΕΜΠ - μακάρι να τα είχα ακούσει αυτά τότε!

Επίσης, βρήκες κάπου online το κείμενο και το έκανες copy-paste στο blog? Θα με ενδιέφερε να διαβάσω τα υπόλοιπα. Αλλιώς, να υποθέσω πως έγραψες το κατεβατό με το χέρι διαβάζοντας από harcopy?

Vagelford είπε...

Και ο Nik-Athenian και εσύ Γιώργο έχετε δίκαιο. Δυστυχώς η κατάσταση στα παν/μία είναι αρκετά σύνθετη και δεν υπάρχει ένα μοναδικό πρόβλημα. Δεν ήταν όμως αυτό το θέμα του post και του κειμένου του Feynman.

Ο στόχος του κειμένου είναι να βάλει στη σωστή του βάση το "high school grade fallacy", που εκφράζεται με τη διατύπωση, "μα καλά, αφού ήμασταν όλοι μαθητές του 17 και πάνω στο σχολείο, πως γίνεται να πατώνουμε στο παν/μίο;", και είναι μία κλασική αντιμετώπιση της όποιας αποτυχίας μπορεί να έχει ένας νέος (ή και παλιός) φοιτητής, που τον οδηγεί στο να εγκλωβιστεί σε μία κατάσταση άρνησης και μη δράσης.

Themo, το κείμενο είναι αντιγραφή από hard copy, την οποία έκανε για λογαριασμό μου κάποιος φίλος. Στο βιβλίο υπάρχουν και πιο πρακτικά πράγματα, όπως το πως να κάνεις γρήγορα και εύκολα δύσκολες παραγωγίσεις και διάφορα παρόμοια.

Ανώνυμος είπε...

Και κανένα scanner με OCR δεν κάνει κακό ρε παιδιά... έχουν πλέον πολύ καλή απόδοση, ιδίως στα αγγλικά.

Ανώνυμος είπε...

Να υπάρχει σε κανένα P2P άραγε;...
Ούπς τι είπα τώρα, μου ξέφυγε...

Ανώνυμος είπε...

Δεν ξέρω αν γράφω με ονειροπόλο ύφος, αλλά νομίζω ότι στόχος δεν είναι ποιος είναι ο καλύτερος και ποιος την έχει μεγαλύτερη.

Πρέπει να μάθουν οι καθηγητές ακόμα και στο Πανεπιστήμιο να ενθαρύνουν όλους τους φοιτητές τους και η δίψα για γνώση να μη σβήνει σε κανένα.
Παραδόξως η "μέθοδος Δανέζη" πετυχαίνει αυτό το σκοπό μέσα σε αυτή την κωλοκατάση (της ανοργανωσιάς των τμημάτων, της αδιαφορίας προς τους φοιτητές, της αδιαφορίας της κοινωνίας για το μέλλον τους).

Δεν ξέρω βέβαια αν ο Δανέζης έχει μία υπεύθυνη θέση που αντί γι αυτό που κάνει τώρα μπορούσε να αλλάξει τα πράγματα με ορθολογικό τρόπο.

Ανώνυμος είπε...

Παραδόξως η "μέθοδος Δανέζη" πετυχαίνει αυτό το σκοπό μέσα σε αυτή την κωλοκατάση (της ανοργανωσιάς των τμημάτων, της αδιαφορίας προς τους φοιτητές, της αδιαφορίας της κοινωνίας για το μέλλον τους).

Καλά μην τρελένεσαι και πολύ με το συγκεκριμένο "δίδυμο".

Ανώνυμος είπε...

Δεν τρελένομαι με το δίδυμο...
Απλά νομίζω ότι κάποια ερεθίσματα τα δίνουν, πράγμα που αν ισχύει είναι σημαντικό κατά τη γνώμη μου

Πάντως το φυσικό Caltech μάλλον δεν είναι.
Τα προβλήματα στο φυσικό είναι άλλης φύσεως:

- πολλοί δηλώνουν τη σχολή απλά για να μπουν στο πανεπιστήμιο
- (οχι μόνο στο φυσικό) η σχολή αδιαφορεί για το φοιτητή:
η πρώτη βόλτα στη γραμματεία σου δίνει την αίσθηση ότι είσαι κομάντο
πολλοί καθηγητές σου δίνουν την αίσθηση ότι είσαι σκουπίδι
όταν έχεις ανάγκη να τελειώσεις μπορεί να χάσεις ευκαιρίες της σταδιοδρομίας σου και χρόνο από τη ζωή σου + ψυχολογικά κλπ επειδή σε κόβουν στο τελευταίο μάθημα και δε μπορείς να δώσεις extra ενώ έχεις κάνει τόσο κόπο,
τη στιγμή που σε έχουν δεχτεί για master κλπ

- για το πρόγραμμα σπουδών και τη χρονική σειρά που οικοδομείς γνώσεις ας μη το συζητήσω
- τα flactuations του επιπέδου μαθημάτων και της σημασίας τους είναι χαόδη

Στην τελική αν είναι κάτι να γίνεις γίνεσαι από μόνος σου και με λίγη τύχη περιστάσεων.
Πιστεύω όμως ότι το τελευταίο όχι μόνο δεν πρέπει να δικαιολογεί όλα τα προηγούμενα, αλλά ούτε να είναι ο σκοπός του τμήματος για τις σπουδές των φοιτητών του

Vagelford είπε...

Don, αυτό που γράφει ο Feynman δεν έχει καμία σχέση με αυτό που γράφεις:
"...νομίζω ότι στόχος δεν είναι ποιος είναι ο καλύτερος και ποιος την έχει μεγαλύτερη..."
για το ποιος την έχει μεγαλύτερη.

Επίσης, θα είναι λάθος να μπεις στη σύγκριση ανάμεσα σε Caltech και Φυσικό Αθήνας για παράδειγμα. Γιατί αυτό που λέει ισχύει γενικά, για οποιοδήποτε πληθυσμό και οποιαδήποτε ιδιότητα πέρα από την ικανότητα στην Φυσική.

Αυτό νομίζω ότι απαντά και στα υπόλοιπα συγκεκριμένα που λες, αφού το θέμα δεν είναι το Φυσικό Αθήνας (και γενικά όλες οι σχολές) και τα πολλά του προβλήματα.

Ανώνυμος είπε...

Λοιπόν, ας τα πάρουμε από την αρχή. Εσύ παρακολούθησες μια συζήτηση την οποία δεν ήθελες εδώ να αναφέρεις. Εγω όμως με το ζόρι το τραβαω να αναφερθεί και αυτή η συζήτηση (δλδ σχετικά με το φυσικό με τα τμήματα γενικότερα και τα προβλήματά τους).
Εσενα σου φλασαρε κάτι για μια κουβέντα του Feynman που παρέθεσες, όπου έναν φοιτητή τον απασχολεί η σύγκριση και ο R του δίνει κάποιες απάντήσεις - παύλα- επιλογές.
Ένα από τα πρώτα που απαντά ο R ειναι ότι το πλεονέκτημα να πάει κανείς σε μία top σχολή είναι ότι ότι άλλο και να κάνει μετά θα είναι top

(The people who have come out the other end of Caltech, when they go into industry, or go to do work in research, and so forth, always say that they got a very good education here, and when they compare themselves with people who have gone to other schools (although many other schools are also very good) they never find themselves behind and missing something)


Εγώ πάλι δε νομίζω να ισχύει αυτό απαραίτητα: πχ κάπου που είχα εργαστεί έβλεπα άτομα από ΤΕΙ και ΙΕΚ να τους κόβει περισσότερο από ηλεκτρολόγο ΕΜΠ (που είναι από τις πρώτες σε προτίμηση, αλλά και ως οργάνωση, επίπεδο κλπ είναι από τις καλύτερες).
Αν τώρα πάλι λέτε ότι όχι η φυσική είναι η καλύτερη επιστήμη και όποιος βγάζει φυσικό Αθήνας γαμάει και δέρνει έξω θα ρωτήσω που πάει η συντριπτική πλειοψηφία των φυσικών και πόσο έχει διαπρέψει στην κοινωνία;
Βέβαια ισχύει το άλλο: όταν πχ ένας βγάζει ιατρική ή ηλεκτρολόγους νομίζει ότι ξέρει τα πάντα και ότι είναι ο καλύτερος κλπ κλπ. Ναι μεν ισχύει, αλλά είναι κατι καθαρά ψυχολογικό. Στην πράξη και ο γιατρός δε σκαμπάζει σε πολλά πράγματα και ο ηλεκτρολόγος.

Ο φυσικός πάλι δε σκαμπάζει χημεία και ο χημικός φυσική.

Επειδή όμως πρέπει να ευλογήσουμε και το σπίτι μας για να μην πέσει να μας πλακώσει και επειδή ο vag έκανε το post με αφορμή επίσης ότι είναι νέα χρονια κλπ να πούμε ότι η φυσική είναι καλό backround αν θες να αλλάξεις μετά αντικείμενο στις θετικές επιστήμες.
Άμα τελικώς θες να σπουδάσεις και χημεία μετά πχ θα έχεις ένα πολύ καλό υπόβαθρο για να καταλάβεις γιατί κάποιες χημικές ενώσεις είναι πιο σταθερές από κάποιες άλλες

Ανώνυμος είπε...

επίσης να προσθέσω ότι ο λόγος
που τα αναφέρω αυτά ξεκινώντας με τη φράση περί τσουτσουνόμετρου
είναι γιατί απλά μου τη σπάει ο τουπές που έχουν πολλοί καθηγητές στα τμήματα και φτάνει μέχρι τον ουρανό.
Συγνώμη, αλλά θεοί δεν είναι, αλλά δημόσιοι υπάλληλοι.
Αντί λοιπόν να πετάν σοφίσματα (vag ελπίζω να μη το πάρεις προσωπικά σε παρακαλώ, σε καμία περίπτωση δε μου την έσπασε το δικό σου post) τύπου Feynman ας σεβαστούν τους φοιτητές και τις ανάγκες τους, όπως τους σεβόμαστε και μεις (υπάρχουν ευτυχώς και αυτοί οι καθηγητές που το κάνουν αυτό) και ας σκύψουν στα προβλήματα, δλδ σε εκείνα που οι ίδιοι δημιούργουν ή μπορούν να κάνουν κάτι.

Vagelford είπε...

Αυτό που παραθέτεις όμως αφορά το Caltech και δεν είναι γενικά αντιπροσωπευτικό. Και σε τελική ανάλυση, είμαι αντίθετος στην όποια σύγκριση συγκεκριμένα της πραγματικότητας που περιγράφει ο Feynman (βασικά για να χρυσώσει το χάπι, αφού το ίδιο θα ίσχυε ακόμα και αν έλεγε ότι οι τελευταίοι είναι πραγματικά για κλάματα) με την Ελληνική πραγματικότητα.

Ο λόγος που παρέθεσα το κείμενο του Feynman δεν είναι ότι έχει κάποιο ανάλογο στην Ελληνική πραγματικότητα. Το έκανα γιατί το βρίσκω μία πολύ καλή περιγραφή με λόγια της ιδέας ότι σε σχέση με κάποια ιδιότητα (εδώ την ικανότητα στη φυσική), όλοι οι πληθυσμοί ακολουθούν Gaussian distributions και οποιοδήποτε δείγμα και να πάρεις από αυτούς, θα ακολουθεί και αυτό μία Gaussian distribution η οποία θα έχει και τις δύο μεριές πάνω και κάτω του μέσου όρου.

Τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο. Πάντως για το μπέρδεμα, μάλλον φταίω εγώ. Καλά να πάθω αφού ήθελα μη μαθηματικό post. :p

Ανώνυμος είπε...

Αν δεν είχες γράψει αυτή την παράγραφο:

Πρόσφατα λοιπόν, έτυχε να παρακολουθήσω μία συζήτηση σχετικά με τη δυσκολία του τμήματος Φυσικής του παν/μίου Αθηνών και το πρόβλημα που δημιουργεί στους φοιτητές. Οι λεπτομέρειες εκείνης της συζήτησης ανήκουν σε άλλο θέμα και δεν θα τις συζητήσω εδώ. Υπάρχει όμως κάτι που θεωρώ ότι έχει ενδιαφέρον γενικά και είναι κάτι που θα πρέπει να το έχει υπόψιν του ο καθένας φοιτητής, δεδομένου ότι ξεκινά και το ακαδημαϊκό έτος με τους πρωτοετείς που έρχονται πρώτη φορά σε επαφή με το παν/μίο.

ισως να μην έγραφα κανένα σχόλιο

Vagelford είπε...

:p

Ανώνυμος είπε...

Αν γράφατε και καμία μεταφρασούλα στα ελληνικά καλά θα ήταν.