Κυριακή 6 Ιουνίου 2010

Βελονισμός, μία non-treatment

Χαζεύοντας τις εφημερίδες, πέτυχα στην Ελευθεροτυπία ένα άρθρο με τίτλο, "Ο βελονισμός δεν είναι ψευδοθεραπεία". Το άρθρο αναφέρεται σε μία μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Neuro Science και δείχνει ότι η εισαγωγή βελονών στο δέρμα έχει αναλγητική δράση. Είχα διαβάσει σχετικά με αυτή τη μελέτη μέσα στην εβδομάδα και είπα από περιέργεια να δω τι έγραψε ο αρθρογράφος για το θέμα. Φυσικά δεν απογοητεύτηκα (αυτό σημαίνει στην γλώσσα μου ότι το άρθρο ήταν μάπα).

Ξεκινά για αρχή και λέει:
Η εξαιρετική αποτελεσματικότητά του (βελονισμού) ιδιαίτερα όσον αφορά την εξάλειψη του πόνου...

υπονοώντας ότι εκτός από την εξάλειψη του πόνου, ο βελονισμός είναι αποτελεσματικός και σε άλλα πράγματα. Και συνεχίζει:
Ομως, παρά την ολοφάνερη αποτελεσματικότητά του στην αντιμετώπιση ορισμένων παθήσεων, ο βελονισμός εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται με δυσπιστία από μεγάλη μερίδα δυτικών επιστημόνων. Αυτό συμβαίνει συνήθως επειδή αδυνατούν να εξηγήσουν με επιστημονικούς όρους τα ευεργετικά του αποτελέσματα στον ανθρώπινο οργανισμό, αποτελέσματα που, όποτε τα διαπιστώνουν, οι δυτικοί γιατροί τείνουν να τα αποδίδουν στο λεγόμενο «φαινόμενο placebo». Υποστηρίζουν δηλαδή ότι η ίαση δεν επέρχεται από τη συγκεκριμένη θεραπευτική πρακτική αλλά από την ικανότητα των ίδιων των ασθενών να αναπτύσσουν αυτοθεραπευτικές δυνάμεις μέσω αυθυποβολής...

Σε αυτό το σημείο φυσικά αναρωτιέται κανείς τι μπορεί να έχει δείξει η συγκεκριμένη μελέτη που αποδεικνύει τελικά την "ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ" δράση του βελονισμού.
Συνεχίζει λοιπόν το άρθρο:
Ομως πρόσφατα ερευνητικά ευρήματα έρχονται να διαψεύσουν αυτή τη «βολική» αλλά εσφαλμένη στάση που απορρίπτει συλλήβδην τον βελονισμό. Ομάδα επιστημόνων...
...υποστηρίζουν ότι η ανακούφιση από τον πόνο που παρέχει η πρακτική του βελονισμού οφείλεται στο γεγονός ότι η στοχευμένη εισαγωγή βελονών στο δέρμα προκαλεί την έκκριση ενδογενών ουσιών ικανών να κατευνάζουν ή και να εξαλείφουν τα αισθήματα έντονου πόνου.
Εφαρμόζοντας βελονισμό σε ποντίκια του εργαστηρίου, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ο οργανισμός τους παρήγε ένα φυσικό αναλγητικό, και συγκριμένα την ουσία αδενοσίνη...
Επίσης, οι ερευνητές έδειξαν ότι η παυσίπονη δράση του βελονισμού μπορεί να ενισχυθεί αν συνδυαστεί με τη χορήγηση δεοξυκοφορμυκίνης...

και το άρθρο κλείνει με,
Τα συμπεράσματα της έρευνας, μολονότι αναφέρονται σε πειραματόζωα, φαίνεται να ανατρέπουν τη διαδεδομένη άποψη ότι ο βελονισμός είναι ψευδοθεραπεία, που απλώς πείθει τον ασθενή ότι έχει θεραπευτεί διά της αυθυποβολής, όπως κάνουν τα αδρανή ψευδοσκευάσματα (placebo drugs) που χρησιμοποιούνται στην ιατρική έρευνα.


Ώπα, ώπα, μισό λεπτό... Κάτι χάνω εδώ πέρα. Πού είναι η ιστορία με την "θεραπεία"; Δηλαδή, εκτός και αν θεωρήσουμε ότι λέγοντας θεραπεία κανείς εννοεί την "θεραπεία" του άλγους, η μελέτη σύμφωνα με τα λεγόμενα και του ίδιου του αρθρογράφου, απλά (ενδιαφέρον μεν, αλλά σε σχέση με τον βελονισμό, απλά) δείχνει ότι το να χώνεις βελόνες στο δέρμα έχει μέσω συγκεκριμένης βιοχημικής διαδικασίας αναλγητική δράση.
Ούτε λέει ότι ο βελονισμός έχει θεραπευτική δράση έναντι συγκεκριμένων ασθενειών ούτε για ροές Qi και ενεργειακούς μεσημβρινούς μιλάει ούτε τίποτα τέτοιο.
Κουκουρούκου με λίγα λόγια. Κλασσική δημοσιογραφία... του κώλου.

Για το θέμα έγραψε και ο Ελεύθερος Νευρώνας, αλλά στο Science-Based Medicine και στο Respectful Insolence το ξετινάξανε, οπότε εγώ δεν χρειάζεται να πω τίποτα άλλο.

--------------------------------------------------
Update:Eμβόλιμο για βελονισμό και προθέρμανση (by BioLogos)

11 σχόλια:

ange-ta είπε...

Πάντως ο νευρώνας είναι λιγότερο κατηγορηματικός από σένα.

Αλλα και οι δυό σας είστε λιγάκι κάπως. Δεν μου έρχεται κάποια λέξη που να μην σας θείξω και δεν είναι αυτός ο στόχος μου.
Απο τα γραφόμενα σας, (αν τα κατάλαβα ορθώς) ο βελονισμός αποκτά υπόσταση επειδή εξηγηθηκε απο το σημερινό στεϊτ οφ δι αρτ της κλασικής ιατρικής και του ορθολογισμού!

Αυτή η άποψη βέβαια, το μόνο που λέει, είναι ότι η κομπογιανίτικη ιατρική, αν ποτέ στο μέλλον εξηγηθεί "επιστημονικά" τότε θα γίνει επιστημονική και αυτή. Μήπως όμως αυτη η θέση ακυρώνει τον κομπογιανιτισμό και στέλνει απλώς την εξηγηση κάποιων (κάποιων όχι όλων) θεμάτων στο μέλλον;

Οσο για την απαλληγη του πόνου, που το στέλνεις εκτός θεραπευτικού πεδίου, είσαι οφ!
Στο λουμπάγκο, λ.χ. αν φύγει ο πόνος έφυγε και το πρόβλημα.

Vagelford είπε...

Anze-ta, δεν είναι έτσι όπως το λες. Ο βελονισμός δεν απέκτησε καμία υπόσταση από την συγκεκριμένη μελέτη (τουλάχιστον αυτό λέω εγώ).

Ο βελονισμός έχει μια συγκεκριμένη θεωρία από πίσω του και πέρα από την αντιμετώπιση του πόνου, υποτίθεται ότι θεραπεύει διάφορες παθήσεις, όπως γαστρεντερικά προβλήματα, δυσκοιλιότητα, διάρροια, ταχυκαρδία, μυικό τρόμο και ακόμα σύνδρομα όπως ανορεξία, εθισμούς, κλπ. Όλα αυτά, σύμφωνα με τον βελονισμό, προκύπτουν από την "κακή ενεργειακή ροή" στο σώμα και ο βελονισμός τα θεραπεύει "επαναδιοχετεύοντας τις ενεργειακές ροές" του σώματος στα σωστά κανάλια.

Αυτή η μελέτη, είναι προφανές ότι δεν έδειξε τίποτα τέτοιο.
Αυτό που έδειξε ήταν ότι η βλάβη που προκαλεί στους ιστούς μια βελόνα που εισέρχεται στο δέρμα, προκαλεί την έκκριση μια ουσίας που έχει αναλγητική δράση.

Καμία σχέση λοιπόν με τον βελονισμό. Αυτό επισημαίνω.

ange-ta είπε...

δεν θα γίνω υποστηρικτης του βελονισμού, αλλά για πρόσεξε τι γράφει ο νευρώνας:

"Παρόλο που τα θεραπευτικά αποτελέσματα του Βελονισμού είχαν επιβεβαιωθεί εδώ και χρόνια σε διάφορα trials (με λίγες διαψεύσεις), το τι πραγματικά γινόταν σε μοριακό-κυτταρικό επίπεδο ξέφευγε απ'τους Νευροεπιστήμονες. Ως τώρα... :)

Τα συμπεράσματα είναι φυσικά η χαρά του ορθολογικού ατόμου!"

Η μελέτη, που δεν διάβασα, (δεν θα καταλάβαινα και πολλά για να μην παριστάνω και την κάποια) λέει κάτι για την διακοπή του πόνου. Κάτι απο το τίποτα. Αυτό μόνο.

και το πολύ προσεχτικό κλείσιμο του ναυρώνα:

"......

Τα παραπάνω οφείλουν να ισχύουν τόσο στην κλασική ιατρική όσο και στην εναλλακτική"

Δηλαδή, με λίγα λόγια, μην είσαι απολυτος!! (βέβαια είναι χαρακτηριστικό των νέων και γι αυτο χαλάλι σου)

Vagelford είπε...

Anze-ta, ο Νευρώνας έχει ενδεχομένως την άποψή του πάνω στο θέμα του βελονισμού, την οποία όμως δεν θέλω να προκαταλάβω αφού δεν την ξεκαθαρίζει. Αυτό δεν έχει καμία σχέση με αυτά που γράφω εγώ εδώ.

Μου λες να μην είμαι απόλυτος. Απόλυτος για ποιο πράγμα; Η μελέτη δεν επιβεβαιώνει τον βελονισμό και αυτό είναι απόλυτο. Αυτό λέει πάντως και ο Νευρώνας και ας μην το λέει έτσι όπως το λέω εγώ.

Νομίζω πάντως ότι σχολιάζεις πάνω σε κάτι που δεν γράφω.

cyrus είπε...

Δεν ξέρω τι εννοεί ο Νευρώνας, αλλά ξέρω ότι το μόνο "θεραπευτικό αποτέλεσμα" του βελονισμού που έχει επιβεβαιωθεί είναι η αναλγησία. Και, ακόμη και τότε, αποκαλύφθηκε ότι δεν έχει καν σημασία πού ακριβώς εισάγονται οι βελόνες. Αυτό είναι κάτι που οι οπαδοί του βελονισμού το αποκρύπτουν, γιατί σημαίνει ότι μπορεί ο βελονισμός ως πρακτική να έχει ενδιαφέρον για περαιτέρω μελέτη, η θεωρία που τον συνοδεύει όμως (μεσημβρινοί κ.τ.λ.) είναι ένα μεταφυσικό σκουπίδι, και τίποτε άλλο.

ange-ta είπε...

Ούτε εγω λέω ότι η μελέτη επιβεβαιώνει τον βελονισμό, ούτε ΚΑΝ με ενδιαφέρει ο βελονισμός!!!

Λέω πολύ απλά πράγματα: Μια μελέτη σωστη ή λάθος (και αυτό παιζει) ερμηνεύει την διακοπή του πόνου, που επιτυγχάνεται με τον βελονισμό!
Δηλαδή, την διακοπή του πόνου, με μια μέθοδο, που η κλασική ιατρική απέρριπτε, ως κομπογιανιτισμό.

Και αυτο, ΤΟ ΕΛΑΧΙΣΤΟ, εμένα με βάζει σε σκέψεις.

Δεν ξέρω αν διάβασες αυτη την καινούργια αρλούμπα του Νταν Μπρόουν.
Λοιπόν εκεί υποστηρίζει, ότι πολλά απο αυτά που λέμε σήμερα έχουν ήδη ήδη ειπωθεί πολύ πιο παλιά.

Να μου επιτρέψεις να σε ρωτήσω λοιπόν: Μπορεί η επιστήμη του αύριο να εξηγησει κάποιες πρακτικές του χτές;;;

cyrus είπε...

Και βέβαια η ιατρική απέρριπτε το βελονισμό, και συνεχίζει να τον απορρίπτει, διότι είναι κομπογιαννιτισμός. Απλώς έτυχε το μέσο που χρησιμοποιεί (και όχι η μεθοδολογία του) να είναι αποτελεσματικό σε μία (1) από τις εκατοντάδες χρήσεις του, και γι' αυτό έγινε η σχετική έρευνα.

Το ηθικόν δίδαγμα είναι ότι, εφόσον υπάρχει πραγματικό αποτέλεσμα, κάποια στιγμή η επιστήμη θα εξηγήσει το γιατί και το πώς. Το ζητούμενο για τις "εναλλακτικές θεραπείες" είναι να αποδείξουν ότι έχουν πραγματικά αποτελέσματα, γιατί στο 99% (και λίγο λέω) των περιπτώσεων δεν τα έχουν. Για το υπόλοιπο 1% δεν ανησυχώ: θα βρει το δρόμο του -- μέσω της επιστήμης…

Vagelford είπε...

"Λέω πολύ απλά πράγματα: Μια μελέτη σωστη ή λάθος (και αυτό παιζει) ερμηνεύει την διακοπή του πόνου, που επιτυγχάνεται με τον βελονισμό!"

Ange-ta, αν όπου "βελονισμό" γράψεις "εισαγωγή βελονών στο δέρμα", τότε το υπόλοιπο που λες

"Δηλαδή, την διακοπή του πόνου, με μια μέθοδο, που η κλασική ιατρική απέρριπτε, ως κομπογιανιτισμό..."

δεν έχει νόημα, αφού η εισαγωγή βελονών στο δέρμα δεν είναι "βελονισμός" (τον οποίο η κλασική ιατρική απορρίπτει ως κομπογιανιτισμό) και άρα η όλη υπόθεση δεν αποτελεί επιβεβαίωση του βελονισμού ή κάποιας έκφανσης του βελονισμού.

Την διάβασα την νέα βλακεία του Dan Brown. Όταν όμως λες "πρακτικές του χθες" δεν είμαι σίγουρος τι εννοείς.

Δηλαδή, έστω ότι γίνετε μια κλινική μελέτη η οποία δείχνει ότι το να κάθεσαι δίπλα σε κάποιον που έχει πονοκέφαλο και να του ψιθυρίζεις κρατώντας του το κεφάλι, έχει ως αποτέλεσμα να εκκρίνονται κάποιες ουσίες στον εγκέφαλο που λειτουργούν αναλγητικά. Αυτό θα σου έλεγε εσένα ότι το ξεμάτιασμα επαληθεύεται επιστημονικά;

ange-ta είπε...

@ cyrous και Vagelford,

παραιτούμαι, όχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά γιατί στο τέλος θα κατάγω σ αυτούς που υποστηρίζουν τα
τρυπήματα με βελόνες και τα ματιάσματα και ζήτω που καήκαμε!

Μεσαίωνας, εν ολίγοις..

Απλώς ήθελα να κεντρίσω λίγο της απόλυτη πίστη στην επιστήμη, που έχει κριτικαριστεί απο πολλούς και πολύ σοβαρούς σκεπτικιστές, ως η νέα θρησκεία που πλησιάζει και ξεπερνά την μεσαιωνική νοοτροπία.
Αν δεν τα κατάφερα, τόσο το χειρότερο για σας, γιατί ο κόσμος είναι δικός σας περισσότερο από δικός μου.

Vagelford είπε...

Ange-ta, νομίζω ότι δεν έχεις καταλάβει την ουσία της ένστασής μου σε αυτό που λες.
Εγώ δεν στέκομαι καθόλου στο αν έχει βάση ο βελονισμός. Εκεί που στέκομαι είναι στις λέξεις που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε αυτό που λέμε.
Ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος όταν συζητάμε για τέτοια θέματα είναι το ότι δεν λέμε αυτά που θέλουμε να πούμε.
Για παράδειγμα, όταν ένας θεραπευτείς λέει ότι χρησιμοποιεί κάποια "ενέργεια" για να θεραπεύσει έναν ασθενή, η λέξη "ενέργεια" περιέχει άγνωστο νόημα που δεν έχει καμία σχέση με το νόημα που έχει η λέξη για έναν φυσικό.
Αν με ρωτήσεις λοιπόν αν θα βρεθεί ποτέ η "ενέργεια" που βρίσκετε πίσω από αυτές τις θεραπείες, δεν μπορώ να σου δώσω απάντηση, αφού δεν ξέρω τι σημαίνει η λέξη "ενέργεια" σε αυτό το πλαίσιο.
Έτσι και στην συγκεκριμένη περίπτωση, η λέξη "βελονισμός" δεν σημαίνει απλά το τρύπημα του δέρματος με βελόνες. Άρα δεν μπορώ να συνδέσω τα όποια συμπεράσματα για το τρύπημα με βελόνες με τον "βελονισμό".
Για να το κάνω πιο τρανταχτό, θα ήταν σαν να συζητάγαμε για το αν η πειραματική ανίχνευση του σωματιδίου Higgs, δηλαδή του επονομαζόμενου σωματιδίου του "Θεού" θα αποδείκνυε την ύπαρξη του Θεού.

Δεν ξέρω αν έγινα κατανοητός.

cyrus είπε...

ange-ta, η πίστη και η επιστήμη είναι έννοιες ασύμβατες μεταξύ τους. Ίσως εννοείς "εμπιστοσύνη στην επιστημονική μέθοδο", οπότε ναι, αυτή την έχω, αλλά δεν έχει καμία απολύτως σχέση με "νέες θρησκείες" και "μεσαίωνες" -- γι' αυτά τα τελευταία, κοίτα προς εναλλακτικές θεραπείες μεριά.

Τέλος, ποιοι είναι αυτοί οι "πολλοί και πολύ σοβαροί" σκεπτικιστές, που αναφέρεις; Κάτι τέτοια τα έχω διαβάσει μόνο από τον Ντίπακ Τσόπρα, και αυτός είναι το ακριβώς αντίθετο του σκεπτικιστή...